محمد حسین امینی فرد؛ سکینه خندان ده ارباب؛ حمیدرضا فلاحی؛ حامد کاوه
چکیده
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسیدآمینه و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1396– 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید آمینه در سه سطح (صفر، 2 و 4 لیتر در هکتار) و سه سطح وزن بنه مادری ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسیدآمینه و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1396– 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید آمینه در سه سطح (صفر، 2 و 4 لیتر در هکتار) و سه سطح وزن بنه مادری (4-1/0، 8-1/4 و 12-1/8 گرم) در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد اسیدآمینه اثر معنیداری بر میزان کروسین کلاله و میزان آنتوسیانین و کارتنویید گلبرگ زعفران داشت، بهطوریکه بیشترین مقدار کروسین (4/270، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 440 نانومتر)، آنتوسیانین (28/26 میلیگرم در صد گرم وزن خشک) و کارتنویید (95/0 میلیگرم در گرم وزن تَر) از تیمار چهار لیتر در هکتار اسیدآمینه و کمترین مقدار کروسین (5/230)، آنتوسیانین (23/24 میلیگرم در صد گرم وزن خشک) و کارتنویید (71/0 میلیگرم در گرم وزن تر) از تیمار شاهد بهدست آمد. همچنین بین سطوح دو و چهار لیتر در هکتار اسیدآمینه تفاوت معنیداری در این صفات مشاهده نشد. وزن بنه مادری نیز برخی صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر معنیدار قرار داد، بهطوریکه کمترین مقدار پیکروکروسین کلاله (7/100، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 257 نانومتر) از بنههای ریز (4-1/0 گرم) و بیشترین آن (5/108) از بنههای درشت (12-1/8 گرم) بدست آمد. همچنین اثر متقابل اسیدآمینه و وزن بنه مادری نیز شاخصهای سافرانال کلاله و فعالیت آنتیاکسیدان گلبرگ زعفران را تحت تأثیر معنیدار قرار داد، بهطوریکه بیشترین مقدار سافرانال (82/36، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 330 نانومتر) و آنتیاکسیدان (26/31 درصد) از بنههای 12-1/8 گرم و مصرف دو یا چهار لیتر در هکتار اسید آمینه بدست آمد. در مجموع، با مصرف اسید آمینه میتوان به بهبود خصوصیات کیفی زعفران در مسیر تولید ارگانیک این محصول کمک نمود.
محبوبه رحمانی خلیلی؛ محمداسماعیل اسدی؛ علی محمدی ترکاشوند؛ ابراهیم پذیرا
چکیده
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) از جمله ارزشمندترین محصولات است که با توجه به نیاز آبی کم و سازگاری با مناطق خشک و نیمه خشک کشور، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. تحقیق حاضر در سالهای 1396-1394 با هدف بررسی عملکرد زعفران تحت تأثیر بافت خاک در روستای وامنان استان گلستان به عنوان یک منطقه کاشت جدید زعفران در مقایسه با ...
بیشتر
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) از جمله ارزشمندترین محصولات است که با توجه به نیاز آبی کم و سازگاری با مناطق خشک و نیمه خشک کشور، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. تحقیق حاضر در سالهای 1396-1394 با هدف بررسی عملکرد زعفران تحت تأثیر بافت خاک در روستای وامنان استان گلستان به عنوان یک منطقه کاشت جدید زعفران در مقایسه با منطقه قائن انجام شد. برای این منظور در هر دو منطقه مورد مطالعه، 30 مزرعه سه تا پنج ساله زعفران با سه تکرار و 90 نمونه با مدیریت زراعی تقریبا یکسان انتخاب و از خاک محدوده رشد بنهها (عمق 0-20سانتیمتر) نمونهبرداری انجام شد. همچنین ارزیابی عملکرد زعفران تحتتأثیر شاخصهای اقلیمی در وامنان در مقایسه با قائن در یک دوره پنج ساله انجام شد. تأثیر منطقه کشت (روستای وامنان و شهر قائن) بر عملکرد زعفران معنیدار است بهطوریکه مقدار آن در وامنان به طور میانگین 3/5 کیلوگرم در هکتار بیشتر از قائن برآورد شده است. نتایج پارامترهای اقلیمی شامل تبخیر، بارندگی، درجهحرارت میانگین، درجهحرارت حداکثر، درجهحرارت حداقل، ساعات آفتابی و روزهای یخبندان بر عملکرد زعفران نشان داد که عملکرد زعفران در روستای وامنان تحتتأثیر تعداد روزهای یخبندان قرار گرفته است. همچنین برای تخمین میزان تأثیر بافت خاک بر عملکرد زعفران از آماره آزمونهای جارک-برا و وایت استفاده شد. نتایج بر اساس روش تحلیل رگرسیونی با استفاده از این دو آزمون در قائن نشان داد مقادیر رس و سیلت بهترتیب با مقادیر 19/0 و 1/0 بهطور معنیدار بر عملکرد زعفران تأثیر داشتند.
حسن محمدقاسمی؛ مجید قربانی جاوید؛ غلامعباس اکبری؛ سید محمدمهدی مرتضویان
چکیده
پتاسیم فراوانترین کاتیون معدنی در بافتهای گیاهی است که نقش اساسی در فرآیندهای فیزیولوژیک به ویژه رشد و متابولیسم گیاه ایفا میکند. به منظور بررسی اثرات کود زیستی و شیمیایی پتاسیم و وزن بنه بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکردی زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی ...
بیشتر
پتاسیم فراوانترین کاتیون معدنی در بافتهای گیاهی است که نقش اساسی در فرآیندهای فیزیولوژیک به ویژه رشد و متابولیسم گیاه ایفا میکند. به منظور بررسی اثرات کود زیستی و شیمیایی پتاسیم و وزن بنه بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکردی زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی زعفران دانشکدگان ابوریحان دانشگاه تهران در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو مقدار کود شیمیایی سولفات پتاسیم (0 و 200 کیلوگرم در هکتار) به عنوان فاکتور اول، دو مقدار کود زیستی پتابارور-2 (0 و 100 گرم در هکتار) به عنوان فاکتور دوم و دو وزن بنه کوچک (5-3 گرم) و بزرگ (10-8 گرم) به عنوان فاکتور سوم بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کود زیستی و شیمیایی پتاسیم اثرات مثبتی بر صفات اندازهگیری شده داشت، به‌طوری که منجر به افزایش عملکرد گل از طریق اقزایش تعداد گل، وزن تر گل و نیز وزن خشک کلاله گردید. کاربرد کود زیستی به تنهایی منجر به افزایش سه برابری تعداد گل در بنه بزرگ در مقایسه با بنه کوچک و شاهد شد. غلظت کربوهیدرات و پروتئین کل برگ و نیز آنتوسیانین گلبرگ تحت تأثیر کاربرد تلفیقی هر دو کود قرار گرفت و اختلاف معنیداری با شاهد نشان داد. بطورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد بنه بزرگ به همراه آغشته نمودن آنها به کود زیستی پتاسیم و کاربرد پیش از کشت کود شیمیایی پتاسیم در افزایش عملکرد گل و بهبود خصوصیات فیزیولوژیک دخیل در رشد زعفران نقش مؤثری دارد.
عباس جلالی؛ فائزه زعفریان؛ بنیامین ترابی؛ رحمت عباسی
چکیده
پژوهش حاضر جهت بررسی اثر وزنهای مختلف بنه مادری و عمقهای مختلف کاشت بر تولید بنه و عملکرد زعفران بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی شهریور 1398 تا آذرماه 1399 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سه گروه وزنی بنه مادری (گروه ریز 2±4 گرم، متوسط ...
بیشتر
پژوهش حاضر جهت بررسی اثر وزنهای مختلف بنه مادری و عمقهای مختلف کاشت بر تولید بنه و عملکرد زعفران بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی شهریور 1398 تا آذرماه 1399 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سه گروه وزنی بنه مادری (گروه ریز 2±4 گرم، متوسط 2±10 گرم و درشت 2±15 گرم) و دو عمق کاشت (10 و 15 سانتیمتر) بود. صفات مورد مطالعه شامل: تعداد و عملکرد بنههای دختری، تعداد جوانه، تعداد و عملکرد گل و عملکرد کلاله خشک زعفران بود. نتایج تجزیه واریانس دادهها حاکی از تاثیر معنیدار اثر وزن بنه مادری بر کلیه صفات بود. تغییر عمق کاشت نیز تاثیر معنیداری بر کلیه صفات اندازهگیری شده بجز عملکرد کل بنههای دختری داشت. اثر متقابل وزن بنه مادری و عمق کاشت تاثیر معنیداری بر صفات تعداد و عملکرد کل بنههای دختری، عملکرد بنه های دختری زیر 4 گرم، تعداد و عملکرد بنههای دختری 8-4 گرم داشت و برای سایر صفات مورد مطالعه معنیدار نبود. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که بالاترین تعداد بنههای دختری و عملکرد کل بنههای دختری به ترتیب با 485 بنه در متر مربع و 3/2435 گرم در متر مربع مربوط به تیمار کاشت بنههای مادری درشت بود؛ اما اختلاف معنیداری بین این صفات در دو عمق کاشت برای بنه درشت مشاهده نشد. کمترین عملکرد کل بنههای دختری مربوط به تیمار کاشت بنههای مادری ریز در عمق 10 سانتیمتر برابر با 7/1488 گرم در متر مربع بود. شایان ذکر است که کاهش عمق کاشت زعفران از 15 به 10 سانتیمتر باعث افزایش تعداد جوانههای جانبی در بنههای دختری شد. میانگین وزن بنه دختری تولید شده در این آزمایش (بین 72/4 تا 37/5 گرم) تا حدود دو برابر بیشتر از مقدار تولید شده در مناطق خشک (منتشر شده در مقالات علمی) بود. نتایج نشان داد که کشت زعفران بصورت یک‌ساله در منطقه دشت ساری و با اولویت تولید بنه مرغوب و استفاده از این بنهها در مناطق زعفرانخیز و یا شرایط هواکشت، میتواند مورد توجه قرار گیرد.
اسفندیار حسنی مقدم؛ مریم رمضانی؛ مهدی شعبان
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستانهای مختلف استان لرستان شامل خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستانهای مختلف استان لرستان شامل خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، پلدختر، دوره چگنی و رومشکان تیمارهای آزمایشی بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار مکان بر وزن تر گل، وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، نسبت وزن تر کلاله به وزن تر گل، حداکثر رطوبت و ترکیبات فرار، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. مقایسه میانگین های تیمار آزمایشی نشان داد از 12 شهرستان مورد مطالعه میزان تولید زعفران فقط در 4 شهرستان بروجرد، ازنا، خرمآباد و سلسله اقتصادی بود. از بین این چهار شهرستان بیشترین میزان عملکرد گل (66/79 گرم در متر مربع)، وزن تر کلاله (77/6 گرم در متر مربع)، وزن خشک کلاله (13/1 گرم در متر مربع) و نسبت کلاله به گل (085/0) در زعفران کشت شده در شهرستان ازنا حاصل گردید. همچنین نتایج نشان داد بالاترین میزان سافرانال اسانس در زعفران کشت شده در شهرستان دورود به میزان حداکثر جذب 54 حاصل گردید. همچنین بیشترین میزان کروسین (حداکثر جذب 5/343) و پیکروکروسین (حداکثر جذب 144) به دست آمد. شهرستان بروجرد و دورود جزو شهرستانها معتدل استان هستند و شهرستان ازنا جزو شهرستانهای سرد استان لرستان هستند. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که برای حصول بالاترین میزان عملکرد بایستی زعفران را در شهرستان سرد ازنا کشت نمود ولی جهت دستیابی به بالاترین میزان ترکیبات مهم در اسانس میتوان زعفران را در شهرستانهای معتدل استان مانند بروجرد و دورود کشت نمود.
محبوبه سادات حسین زاده؛ مریم مودی
چکیده
زعفران یکی از با ارزش ترین گونههای گیاهی دنیا که کاربرد دارویی و ادویه‌ای آن قدمتی طولانی دارد. زعفران خوراکی با نام علمی Crocus sativus L. گیاهی علفی، چندساله و دارای بنه است. زعفران از جمله گیاهان دارویی است که در طب سنتی به کاربردهای متعدد آن از جمله ضداسپاسم، کمک به هضم طبیعی غذا، تسکین دهنده لثه، ضد نفخ، افزایش دهنده تعریق، مقوی ...
بیشتر
زعفران یکی از با ارزش ترین گونههای گیاهی دنیا که کاربرد دارویی و ادویه‌ای آن قدمتی طولانی دارد. زعفران خوراکی با نام علمی Crocus sativus L. گیاهی علفی، چندساله و دارای بنه است. زعفران از جمله گیاهان دارویی است که در طب سنتی به کاربردهای متعدد آن از جمله ضداسپاسم، کمک به هضم طبیعی غذا، تسکین دهنده لثه، ضد نفخ، افزایش دهنده تعریق، مقوی معده، محرک تمایلات جنسی، خلط آور، تسکین دهنده درد، سقط کننده جنین، درمان اختلالات کبد و کیسه صفرا، تسکین دهنده درد دندان و لثه، درمان بی خوابی، ضد افسردگی، ضد استرس، ضدتشنج، درمان اختلالات قلبی-عروقی، ضد سرطان، ضد آبریزش و ایجاد قاعدگی زودرس می توان اشاره نمود. مطالعات فارماکولوژیکی نشان میدهند که عصاره زعفران دارای اثرات ضد تومور، جمع کنندگی رادیکالهای آزاد و پایین آورندگی چربی خون میباشد. حدود 150 ترکیب فرار و غیر فرار و حدود 50 ترکیب اصلی در زعفران تشخیص داده شده است. کاروتنوئیدهای محلول در آب بصورت مخصوص، کروسین، رنگ زعفران را مشخص می کنند. کلیگوزید پیکروکروسین مسئول تلخی است در حالیکه سافرنال خصوصیات بو و عطری را فراهم میکند. زعفران دارای چهارترکیب فعال زیستی است: کروسین،کروسیتین، پیکروکروسین و سافرنال. این چهار ترکیب مسئول ارزش بالای اثرات دارویی و غذایی زعفران هستند بعلاوه، زعفران دارای دو ویتامین ضروری بدن است: ریبوفلاوین (ویتامین ب2) و تیامین (ویتامین ب1). در این مطالعه مروری بر مقالات علمی اخیر در مورد نقش های موثر زعفران و ترکیبات ان دربهبود بیماریهای عصبی از جمله آلزایمر، پارکینسون، اضطراب، صرع، سکته و... انجام شده است.
علیرضا رامندی؛ عاطفه قلیزادگان احسان آباد؛ علیرضا سیفی
چکیده
علیرغم اهمیت اقتصادی ویژه زعفران، پژوهشهای چشمگیری در زمینه بیولوژی مولکولی و ژنتیک این گیاه انجام نشده است. تریپلویید و نرعقیمی، فقدان تنوع ژنتیکی، دشواری کشت بافت و انتقال ژن از جمله دلایل پیشرفتهای اندک در پژوهشهای مولکولی زعفران است. کشت سوسپانسیون سلولی زعفران کمک بسزایی در بهبود پیشرفت این امر خواهد کرد، با این حال ...
بیشتر
علیرغم اهمیت اقتصادی ویژه زعفران، پژوهشهای چشمگیری در زمینه بیولوژی مولکولی و ژنتیک این گیاه انجام نشده است. تریپلویید و نرعقیمی، فقدان تنوع ژنتیکی، دشواری کشت بافت و انتقال ژن از جمله دلایل پیشرفتهای اندک در پژوهشهای مولکولی زعفران است. کشت سوسپانسیون سلولی زعفران کمک بسزایی در بهبود پیشرفت این امر خواهد کرد، با این حال تولید سوسپانسیون سلولی پویا در زعفران همواره با مشکلاتی مواجه بوده است. بدین منظور، با استفاده از غلظتهای مختلف تنظیم کنندههای رشد، محیط بهینه القا کالوس در بنه زعفران را به دست آورده و به بهینه کردن کشت سوسپانسیون سلولی در زعفران اقدام شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار که هر کدام حاوی 10 ریز نمونه بودند، انجام گرفت. بیشترین درصد کالوس زایی و وزن تازه کالوسها در تیمار حاوی دو میلیگرم بر لیتر 2, 4-D و یک میلیگرم بر لیتر BAP به دست آمد. در مرحله بعد از کالوسهای حاصل از این تیمار جهت کشت سوسپانسیون سلولی استفاده گردید. محیط SM3 حاوی 2/0 میلیگرم بر لیتر BAP، 2/0 میلیگرم بر لیتر زآتین و 2 میلی گرم بر لیتر NAA دارای بهترین سرعت رشد در کشت سوسپانسیون سلولی بود ولی سلولها در این تیمار هورمونی دارای شکل و فرم مناسب نبودند. محیط SM2 حاوی دو میلیگرم بر لیتر 2, 4-D و یک میلیگرم بر لیتر BAP دارای سرعت رشد مناسب و سلولهایی با اندازه کوچک و دارای رنگیزه بودند که از نظر کیفیت بهترین عملکرد را در بین تیمارهای کشت مایع دارا بود. جهت افزایش کیفیت از مواد کنترل کننده تولید فنول استفاده شد. افزودن PVP سبب افزایش سرعت رشد سوسپانسیون سلولی در محیط SM2 گردید. محیط SM2 به عنوان محیط کشت مناسب برای ایجاد کشت سوسپانسیون سلولی پویا در زعفران، جهت استفاده در مطالعات فیزیولوژیکی و مولکولی، معرفی میشود.
سید حسین وفائی؛ الهام درویشیان
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چند ساله و از مهمترین محصولات زراعی است. زعفران یک چاشنی ارزشمند است و به دلیل کاربردهای دارویی و پزشکی فراوان، تقاضا برای مصرف آن افزایش یافته است. تنشهای زیستی از چالشهای کشت زعفران هستند و پوسیدگی بنه به عنوان تنشی زیستی، یکی از مخربترین بیماریهای بخشهای زیرزمینی است. عوامل بیماری‌زای مختلفی ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چند ساله و از مهمترین محصولات زراعی است. زعفران یک چاشنی ارزشمند است و به دلیل کاربردهای دارویی و پزشکی فراوان، تقاضا برای مصرف آن افزایش یافته است. تنشهای زیستی از چالشهای کشت زعفران هستند و پوسیدگی بنه به عنوان تنشی زیستی، یکی از مخربترین بیماریهای بخشهای زیرزمینی است. عوامل بیماری‌زای مختلفی از جمله قارچها بر رشد بنه تأثیر می‌گذارند و شناسایی این قارچها در کشت زعفران مهم است. مطالعه حاضر به منظور شناسایی قارچهای همراه بنهی زعفران در شهرستان خرمآباد و بررسی بیماریزایی آنها اجرا گردید. بدین منظور، بنههای زعفران دارای علایم پوسیدگی از مناطق مختلف خرمآباد (10 منطقه) در استان لرستان جمعآوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. جداسازی قارچها با استفاده از محیط کشت جامد سیبزمینی و دکستروز انجام گرفت. پس از تهیه کشت خالص جدایهها، مشخصات ریختشناسی و میکروسکوپی اسپورها و سایر اندامهای زایشی قارچها روی محیطهای کشت برگ میخک آگار و سیب زمینی هویج آگار بررسی گردید. آزمون اثبات بیماریزایی جدایههای قارچها در شرایط گلخانه روی بنههای زعفران و به روش غوطهور کردن در سوسپانسیون اسپور اجرا گردید. در مجموع 58 جدایه جمعآوری و گونههای Alternaria alternata، Fusarium solani، F. acuminatum و F. oxysporum جداسازی و بر اساس ویژگیهای مورفولوژیکی شناسایی شدند. گونهی A. alternataبا 25 جدایه و گونهی F. acuminatum با 4 جدایه به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. بر اساس آزمون بیماریزایی در شرایط گلخانه، F. oxysporum تهاجمیترین و A. alternata ضعیفترین گونه از نظر بیماریزایی بودند. گزارش قبلی از وقوع F. acuminatum و F. solani بر روی بنه زعفران از جهان و ایران وجود نداشت و به نظر میرسد که این اولین گزارش از بیماریزایی گونهی F. acuminatum روی بنه ی زعفران در دنیا باشد.
زهرا گرکانی نژاد مشیزی؛ ام البنین بذرافشان؛ هادی رمضانی اعتدالی؛ یحیی اسماعیل پور؛ برایان کالینز
چکیده
زعفران از کارآمدترین محصولات کشاورزی از نظر مصرف آب بوده و از نظر نیاز به عناصر غذایی نیز گیاهی کمتوقع محسوب میشود. ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است بهطوریکه حدود 90% از تولید و سطح زیرکشت زعفران در دنیا متعلق به ایران است. 96% زعفران ایران در خراسان تولید میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات ...
بیشتر
زعفران از کارآمدترین محصولات کشاورزی از نظر مصرف آب بوده و از نظر نیاز به عناصر غذایی نیز گیاهی کمتوقع محسوب میشود. ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است بهطوریکه حدود 90% از تولید و سطح زیرکشت زعفران در دنیا متعلق به ایران است. 96% زعفران ایران در خراسان تولید میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات ردپای آب زعفران تحت تاثیر تغییر اقلیم گذشته طی دوره‌ی 1385 تا 1396 در خراسان صورت گرفته است. براساس نتایج مناطق تولید زعفران در خراسان با کمک روش FCM به سه منطقه همگن اگروکلیماتیک تقسیم شد. میانگین وزنی ردپای آب کل زعفران در خراسان 2833 مترمکعب بر کیلوگرم است که سهم ردپای آبی و سبز بهترتیب 81/89، 11/18و سهم ردپای آب خاکستری بسیار ناچیز و در حدود 005/0 درصد است؛ که بیشترین ردپای آب مربوط به شهرستان بجستان (کلاستر2) (8/4176 مترمکعب بر کیلوگرم) و کمترین ردپای آب مربوط به شهرستان بشرویه (کلاستر 3) (5/1609 مترمکعب بر کیلوگرم) میباشد. متوسط ارزش اقتصادی زعفران 61/0 دلار برمترمکعب است که بهترتیب بیشترین و کمترین آن متعلق به شهرستان بشرویه و بجستان ( 03/1 و 40/0 دلار در هر مترمکعب) میباشد. نتایج تحلیل روند عملکرد و ردپای آب زعفران نشان داد که اجزاء ردپای آب زعفران طی دوره آماری مورد مطالعه دارای روند کاهشی معنیدار و عملکرد زعفران نیز طی این دوره دارای روند افزایشی میباشد. همچنین روند متغیرهای اقلیمی نشان داد، دما رو به افزایش و رطوبت و بارش رو به کاهش است، اما این روند از نظر آماری بی‌معنی و ناچیز است.
الهام طالبی؛ سعیده Saeideh؛ مریم میردورقی
چکیده
به‌منظور بررسی آثار کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد کمی، کیفی و کارایی مصرف نور در زعفران،آزمایشی در سال زراعی1393-1392در مزرعه پژوهشی زعفران دانشکده‌کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول کود شیمیایی نیتروژن (اوره) ...
بیشتر
به‌منظور بررسی آثار کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد کمی، کیفی و کارایی مصرف نور در زعفران،آزمایشی در سال زراعی1393-1392در مزرعه پژوهشی زعفران دانشکده‌کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول کود شیمیایی نیتروژن (اوره) در 3 سطح صفر، 50 و 100درصد مقدار توصیه کودی براساس آزمون خاک و عامل دوم: انواع مختلف کود غیر شیمیایی در 4 سطح شاهد، ورمی‌کمپوست ( 10 تن در هکتار)، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس(PGPR) و تلفیق PGPR و ورمی‌کمپوست بود.لازم به ذکر است که تیمارها به مدت 4 سال بر گیاه زعفران اعمال شدند و این مطالعه در سال چهارم انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل کود نیتروژن و غیر شیمیایی بر اکثر صفات فیزیولوژیک رشد، صفت اکولوژی (کارایی مصرف تشعشع) و صفات رنگیزه‌های فتوسنتزی معنیدار شد. اما هیچ یک از تیمارهای کودی و اثر متقابل آنها بر میزان ماده موثره کلاله، تعداد گل، وزن تر گلبرگ، وزن تر کلاله و.وزن تر گل معنیدار نگردید. مقایسه میانگین اثر متقابل نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل b در تیمارهای 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 611) و (mg/ml 569) مربوط به کود نیتروژن همراه با تیمارهای ورمی‌کمپوست، کود زیستی به دست آمد. همچنین بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمارهای 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 1367) و (mg/ml 1301) مربوط به کود نیتروژن همراه با کود زیستی میباشد. نتایج حاصل از اندازهگیری ماده خشک کل بیانگر آن بود که استفاده از کود ورمی‌کمپوست در هر 3 سطح کود‌شیمیایی نیتروژن تقریبا در هر نوبت اندازهگیری باعث افزایش میزان ماده خشک شد. بیشترین میزان کارایی مصرف تشعشع (027/1 گرم بر مگا ژول) مربوط به تیمار ورمی‌کمپوست به همراه 100 درصد کود نیتروژن بود که با بیشتر تیمارهای دیگر اختلاف معنیداری نداشت. به طورکلی میتوان بیان کرد که تیمار کودهای غیرشیمیایی (ورمی کمپوست) به همراه 100 درصد کود نیتروژن به مراتب شرایط مناسب‌تری را برای بهبود رشد و افزایش کارایی مصرف تشعشع در زعفران فراهم میکند.
حمیدرضا فلاحی
چکیده
بخش زیادی از بنههای زعفران که هر ساله در مزارع کشت میشوند، فاقد وزن مطلوب بوده و توان بسیار کمی جهت گلدهی در شرایط مزرعهای دارند. این فرضیه مطرح است که با توجه به حذف مقاومت فیزیکی خاک و نیز کنترل بهتر عوامل محیطی در سیستم آبکشت (هیدروپونیک)، امکان گلگیری از این قبیل بنهها در محیط کنترل شده وجود داشته باشد. در همین راستا، ...
بیشتر
بخش زیادی از بنههای زعفران که هر ساله در مزارع کشت میشوند، فاقد وزن مطلوب بوده و توان بسیار کمی جهت گلدهی در شرایط مزرعهای دارند. این فرضیه مطرح است که با توجه به حذف مقاومت فیزیکی خاک و نیز کنترل بهتر عوامل محیطی در سیستم آبکشت (هیدروپونیک)، امکان گلگیری از این قبیل بنهها در محیط کنترل شده وجود داشته باشد. در همین راستا، در این تحقیق اثر وزنهای مختلف بنة مادری (2 تا 4، 4 تا 6 ، 6 تا 8 و 8 تا 10 گرم) بر خصوصیات گلدهی زعفران در محیط کنترل شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی باغبانی دانشگاه بیرجند، مورد بررسی قرار گرفت. بنهها، مرحله تولید آغازة گل (گلانگیزی) را در خاک مزرعه سپری کردند و مرحله ظهور گلها در شرایط تحت کنترل (دمای 1±15 درجه سانتیگراد، رطوبتنسبی 75 درصد و تناوب نوری 8 ساعت نور و 16 ساعت تاریکی) و با تراکم کشت 500 بنه در مترمربع صورت پذیرفت. صفات مورد مطالعه شامل تعداد گل، عملکرد گل، متوسط وزن گل، طول گل، طول کلاله و خامه و نیز وزن خشک کلاله، پرچم و گلبرگ بودند. نتایج نشان داد که تعداد گل در گروههای وزنی 2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8 و 8 تا 10 گرم بهترتیب صفر، 2/56، 7/193 و 425 عدد در مترمربع بود که بیانگر تولید حداقل یک گل در هر بنه بهترتیب در صفر، 2/11، 7/38 و 85 درصد بنهها در گروههای وزنی مذکور میباشد. مقدار عملکرد گل در تیمارهای آزمایشی بهترتیب صفر، 24، 6/96 و 198 گرم در مترمربع و میزان عملکرد خشک مادگی (خامه + کلاله) بهترتیب صفر، 25/0، 98/0 و 13/2 گرم در مترمربع بود. در مجموع، بنههای با وزن کمتر از 4 گرم فاقد توان گلدهی بودند، ولی بنظر میرسد بنههای با وزن 4 تا 8 گرم در شرایط کنترل شده بتوانند در مقایسه با محیط طبیعی عملکرد گل و کلالة بیشتری تولید نمایند.
ناهید یعقوب نژاد؛ خدایار همتی؛ نسترن همتی
چکیده
رویکرد جدید تولید گیاهان دارویی به سمت افزایش کمیت و کیفیت ماده مؤثره با استفاده از روشهای کشاورزی پایدار و ارگانیک پیش میرود، بنابراین استفاده از کودهای آلی در تولید گیاهان دارویی برای تحقق این اهداف ضرورت مییابد. این تحقیق بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه شخصی زعفران در شهرستان کاشمر و آزمایشگاه ...
بیشتر
رویکرد جدید تولید گیاهان دارویی به سمت افزایش کمیت و کیفیت ماده مؤثره با استفاده از روشهای کشاورزی پایدار و ارگانیک پیش میرود، بنابراین استفاده از کودهای آلی در تولید گیاهان دارویی برای تحقق این اهداف ضرورت مییابد. این تحقیق بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه شخصی زعفران در شهرستان کاشمر و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمارها شامل: عصاره جلبک دریایی کلپ در غلظت (0، 1، 2، 3 میلیگرم در لیتر)، کمپوست چای (0، 200، 300، 400 میلیگرم در لیتر) و لیگنین (0، 500، 1000، 1500 میلیگرم در لیتر) بوده است. متغیرهای اندازهگیری شده شامل فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی، آنتوسیانین در دو بافت کلاله و گلبرگ و همچنین سافرانال کل، کروسین کل، پیکروکروسین کل در بافت کلاله بود. نتایج نشان داد که تیمارها در سطح یک درصد معنیدار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فنل کل کلاله (75/6 میلیگرم بر گرم) در تیمار جلبک دریایی 3 میلیگرم در لیتر و بیشترین میزان فلاونوئید کل کلاله (04/2 میلیگرم بر گرم) در اثر متقابل تیمارهای لیگنین 500 میلیگرم در لیتر، جلبک دریایی 1 میلیگرم در لیتر و کمپوست چای 200 میلیگرم در لیتر مشاهده شد. بالاترین میزان آنتوسیانین گلبرگ نیز (42/0 میلیگرم بر گرم) در تیمار جلبک دریایی 2 میلیگرم در لیتر، بیشترین درصد ظرفیت آنتیاکسیدانی کلاله (47/10 درصد) و بیشترین میزان آنتوسیانین کلاله (074/0 میلیگرم بر گرم) در تیمار شاهد مشاهده شد. در نهایت میتوان نتیجه گرفت کودهای جلبک دریایی، لیگنین و کمپوست چای تاثیر خوبی بر گیاه زعفران داشتند و با توجه به اهمیت اقتصادی این گیاه استفاده هرچه بیشتر از کودهای زیستی و آلی و جایگزین کردن با کودهای شیمیایی اثرات بهتری در کشاورزی خواهد داشت.