نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شاهد

چکیده

به‌منظور بررسی آثار کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد کمی، کیفی و کارایی مصرف نور در زعفران،آزمایشی در سال زراعی1393-1392در مزرعه پژوهشی زعفران دانشکده‌کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو ‌عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل ‌تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول کود شیمیایی نیتروژن (اوره) در 3 سطح صفر، 50 و 100درصد مقدار توصیه کودی براساس آزمون خاک و عامل دوم: انواع مختلف کود غیر ‌شیمیایی در 4 سطح شاهد، ورمی‌کمپوست ( 10 تن در هکتار)، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس(PGPR) و تلفیق PGPR و ورمی‌کمپوست بود.لازم به ذکر است که تیمارها به مدت 4 سال بر گیاه زعفران اعمال شدند و این مطالعه در سال چهارم انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل کود نیتروژن و غیر ‌شیمیایی بر اکثر صفات فیزیولوژیک رشد، صفت اکولوژی (کارایی مصرف تشعشع) و صفات رنگیزه‌های فتوسنتزی معنی‌دار شد. اما هیچ یک از تیمارهای کودی و اثر متقابل آن‌ها بر میزان ماده موثره کلاله، تعداد گل، وزن تر گلبرگ، وزن تر کلاله و.وزن تر گل معنی‌دار نگردید. مقایسه میانگین اثر متقابل نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل b در تیمار‌های 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 611) و (mg/ml 569) مربوط به کود نیتروژن همراه با تیمارهای ورمی‌کمپوست، کود زیستی به دست آمد. همچنین بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمارهای 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 1367) و (mg/ml 1301) مربوط به کود نیتروژن همراه با کود زیستی می‌باشد. نتایج حاصل از اندازه‌گیری ماده خشک کل بیانگر آن بود که استفاده از کود ورمی‌کمپوست در هر 3 سطح کود‌شیمیایی نیتروژن تقریبا در هر نوبت اندازه‌گیری باعث افزایش میزان ماده خشک شد. بیشترین میزان کارایی مصرف تشعشع (027/1 گرم بر مگا ژول) مربوط به تیمار ورمی‌کمپوست به همراه 100 درصد کود نیتروژن بود که با بیشتر تیمار‌های دیگر اختلاف معنی‌داری نداشت. به طورکلی می‌توان بیان کرد که تیمار کودهای غیرشیمیایی (ورمی کمپوست) به همراه 100 درصد کود نیتروژن به مراتب شرایط مناسب‌تری را برای بهبود رشد و افزایش کارایی مصرف تشعشع در زعفران فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

Aalizadeh, M.B., Makarian, H., Ebadi, A., & Shafaroodi, A. (2021). Evaluation of the effect of different fertilizer treatments on yield and some reproductive traits of Saffron (Crocus sativus L.) in the climatic conditions of Ardabil. Journal of Saffron Research, 9(1), 11-27. [in Persian].
Abdelaziz, M., Pokluda1, R. & Abdelwahab, M. (2007). Influence of compost, microorganisms and npk fertilizer upon growth, chemical composition and essential oil production of Rosmarinus officinalis L. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 35, 1842-4309.
Arnon D.T. (1949). Copper enzymes in isolation chloroplast phenoloxidase in Beta vulgaris.  Journal Plant Physiology, 24, 1- 15.
Asghari, R., Dadashi, M., Razavi, A., Feizi, H., & Bakhtiari, S. (2019). Effect of cow manure on yield and morphological and physiological characteristics of saffron (Crocus sativus L.) under salinity stress.  Journal Saffron agronomy and technology, 7(2), 171-184. [in Persian].
Atefi, S. M. )2006(. Safron (Crocus sativus): Chemistry, Quality Control and Processing. Beyn-Alnahrain Press. [in Persian].
Awal, M.A., Koshi, H. and & Ikeda, T. (2006). Radiation interception and use by maize/peanut intercrop canopy.  Journal Agricultural and Forest Meteorology, 139, 74-83.
Campillo, C., Fortes, R., & Prieto, M.H., 2012. Solar radiation effect on crop production. In Elisha B. Babatunde (eds.).  Retrieved from: http://www.intechopen.com/books/solar-radiation/solar-radiation-effect-on-crop-production.
Chaji, N., Khorassani, R., Astaraei, A., & Lakzian, A. (2013). Effect of phosphorous and nitrogen on vegetative growth and production of daughter corms of saffron. Journal of Saffron Research, 1(1), 1-12. [in Persian].
Chanda, G.K., Bhunia, G., & Chakraborty, S.K. (2011). The effect of vermicompost and other fertilizers on cultivation of tomato plants. Journal of Horticulture and Forestry, 3(2), 42-45.
Ehsanzadeh, P., Yadollahi, A.A., & Maibodi, A.M.M. )2004(. Productivity, Growth and Quality Attributes of 10 Iranian Saffron Accessions under Climatic Conditions of Chahar-Mahal Bakhtiari, Central Iran. Dept. of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran.
Farshid, R., Zamani, GH., Behdani, M.A., & Sahraei, A. (2012). Effect of salinity- and nitrogen application methods on wheat yield and yield components. Iranian Journal of Field Crops Research, 10(1), 18-24.
Ghanbari, J., & Khajoei –Nejad, Gh.R. (2017). Effect of organic and chemical fertilizers application on relationships among growth indices, corm characteristics, flower related attributes and yield of saffron (Crocus sativus L.) ecotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 19(4), 297 -318. [in Persian].
Gharib, F. A., Moussa, L. A. & Massoud, O. N. (2008). Effect of compost and bio-fertilizers on growth, yield and essential oil of sweet marjoram (Majorana hortensis) plant. International Journal of Agriculture and Biology, 10, 381-387
Ghimire, B., Timsina, D., & Nepal, J. (2015). Analysis of chlorophyll content its correlation with yield attributing traits on early varieties of maize (Zea mays L.). Journal of Maize Research and Development, 1(1), 134-145.
Haj Seyed Hadi, M.R., & Darzi, M.T. (2017). Evaluation of vermicompost and nitrogen biofertilizer effects on flowering shoot yield, essential oil and mineral uptake (N, P and K) in summer savory (Satureja hortensis L.). Journal Agroecology, 9(4), 1149-1167. [in Persian].
Hakam Alipour, S., & Seyed Sharifi, R. (2015). Effect of seed inoculation with plant growth promoting bacteria (PGPR) and different levels of nitrogen and phosphorus fertilizers on yield and some physiological parameters of barley (vulgare Hordeum L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 12(4), 822-833.
Hammer, G. L., & Wright, G. C. (1994). A theoretical analysis of nitrogen and radiation effects on radiation use efficiency in peanut. Australian Journal of Agricultural Research, 45, 575-589.
Heidari, Z., Besharati, H., & Maleki Farahani, S. (2014). Effect of some chemical fertilizer and biofertilizer on quantitative and qualitative characteristics of Saffron. Saffron agronomy and technology, 2(3), 187-189
Kandeel, A. M., Naglaa, S. A. T. & Sadek, A. (2002). Effect of biofertilizers on the growth, volatile oil yield and chemical composition of Ocimum basilicum L. plant. Annals of Agricultural Sciences Journal, 47, 351-371.
Karimi, M. M., & Siddique, K. H. M. (1991). Crop growth and relative growth rates of old Saffron (Crocus sativus L.) under the influence of biological and chemical phosphorus fertilizers. Quarterly medicinal plants, 10(40), 68-58.
Kazemi, M., Hasan Abadi, H., & Tavakoli, H. (2011). Potato Production Management. Amozesh va Tarvij Keshavarzi Press. p. 156. [in Persian].
Kemanian, A.R, Stockle, C.O., & Huggins, D.R. 2004. Variability of barley radiation-use efficiency. Crop Science, 44, 1662–1672.
Khan, M. S., Zaidi, A., & Wani, P. A. (2009). Role of phosphate-solubilizing microorganisms in sustainable agriculture: review. Biomedical & Life Sciences, 5, 551-570.
Khandan Deh Arbab, S., Aminifard, M.H., Fallahi, H.R., & Kaveh, H. (2020). Effect of Different Levels of Novafol Bio-Fertilizer and Mother Corm Weight on Vegetative Growth, Flowering and Chlorophyll Content of Saffron. Saffron agronomy and technology, 7(4), 441-455.
Kiniry, J. R. (1994a). Discussion: A note of caution concerning the paper by Demetriades-Shah et al., 1992. Agricultural and Forest Meteorology, 68, 229-230
Koocheki, A., & Sarmadnia, GH.H. (2006). Crop physiol. Tehran University Jihad Publications. [in Persian].
Koocheki, A., Siahmarguee, A., Azizi, G., & Jahani, M. (2011). The effect of high density and depth of planting on agronomic characteristic of Saffron (Crocus sativus L.) and corms behavior. Journal Agroecology. 3, 36-49. [in Persian].
Mirhashemi, S.M., Bannayan, M., Nezami, A., & Nassiri Mahallati, M. (2015). Evaluation of the Extinction Coefficient, Radiation Absorption and Use Efficiency of Saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agronomy and Technology, 3(3), 203-216.
Moayedi Shahraki, E., Jami Al-Ahmadi, M., & Behdani, M. A. (2010). Study of energy efficiency of saffron (Crocus sativus L.) in Southern Khorasan. Journal Agroecology, 2, 55-62. [in Persian With English Summary].
Mondani, F., Nasiri-Mahalati, M., & Kooghaki, A. (2015a). Modeling of sunn pest (Eurygaster integriceps Put.) damage on winter wheat (Triticum aestivum) growth and yield under climate change condition. Plant Production Technology, 6, 61-75. [in Persian].
Monteith, J.L. (1977). Climate and the efficiency of crop production in Britain. Philosophical Transactions of Royal Society of London B, 281, 277-294.
Parsa, S., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., & Ghaemi, A. (2008). Seasonal variation of radiation interception and radiation use efficiency in sugar beet (Beta vulgaris L.). Iran. Journal Field Crop Research, 5 (2), 229–238. [in Persian].
Poorreza, A., & Amirshekari, H. (2020). Effects of Organic, Biological Fertilizers and Summer Irrigation on Quantitative and Qualitative Yield of Saffron (Crocus sativus L.) in Zaweh city. Journal of. Saffron Research, 7(2), 269-282. [in Persian].
Rahimi, A., Biglarifard, A., Mirdehghan, H., & Borghei, S. F. (2011). Influence of NaCl salinity on growth analysis of strawberry cv. Camarosa. Journal Stress Physiology and Biochemistry, 7, 145-156.
Rasoli, Z., Maleki Farahani, S., & Besharati, H. (2014). Reaction of some vegetative characteristics of saffron (Crocus sativus L.) to fertilizer sources. Iranian Journal of Soil Research, 27(1).
Ratti, N., Kumar, S., Verma, H. N., & Gautam, S. P. (2001). Improvement in bioavailability of tricalcium phosphate to Cymbopogon martinii var. motia by rhizobacteria, AMF and Azospirillum inoculation. Microbiology Research, 156, 145- 149.
Rosati, A., Metcalf, S.G., & Lampinen, B.D. (2004). A simple method to estimate photosynthetic radiation use efficiency of canopies. Annals of Botany, 93, 567-574.
Ruimy, A., Jarvis, P.G., Baldocchi, D.D., & Saugier, B. (1995). CO2 fluxes over plant canopies and solar radiation: a review. Advances in Ecological Research, 26,1-68.
Sands, P. J. (1996). Modelling canopy production. 111. Canopy light-utilisation efficiency and its sensitivity to physiological and environmental variables. Australian Journal of Plant Physiology, 23, 103-1 14.
Sepaskhah, A. R., & Kamgar-Haghighi, A. A. (2009). Saffron irrigation regime. International Journal of Plant Production, 3, 1–16.
Smith, S. E., Nicholas, D. J. D., & Smith, F. A. (1994). Effect of early mycorhizal hnfection on nodulation fixation in aTrifolium subterraneum. Australian Journal of Plant Physiology, 6,305-316.
Sotiropoulou, D.E., & Karamanos, A.J. (2010). Field studies of nitrogen application on growth and yield of Greek oregano (Origanum vulgare ssp. hirtum (Link) and modern wheat cultivars. Australian Journal Agriculthre Research, 42,13-20.
NaghdiBadi, H. A., Omidi, H., Golza, A., Torabi, H. & Fotokian, M. H. (2011). Variations  Crocin, Pykrvsyn and Safranal and agronomic traits area a consequence of changes in expansion rate?. New Phytol, 143(1), 33-43.
Tanu, S., Anil Prakash, J. & Alok Adholeya, G. (2004). Effect of different organic manures/composts on the herbage and essential oil yield of Cymbopogon winterianus and their influence on the native AM population in a marginal alfisol Bioresource. Technology, 92, 311-319.
Tardieu, F., Granier, C., & Muller, B. (1999). Modelling leaf expansion in a fluctuating environment: are changes in specific leaf area a consequence of changes in expansion rate?. Journal New Phytologist, 143(1), 33-43.
Vejdani Aram, S., Ahmadvand, G., & Hajinia, S. (2018). The Effect of Biological and Chemical Phosphorus Fertilizers on Radiation Use Efficiency, P Concentration and Yield of Wheat Cultivar (Pishgam). Journal of Crop Ecophysiology, 12(46(2)), 171-190.
Vessey, J. K. (2003). Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant Soil, 255, 571–586.