نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

2 مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان

3 گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشگاه لرستان، خرم‏آباد، ایران

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستان‏های مختلف استان لرستان شامل خرم‏آباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، پلدختر، دوره چگنی و رومشکان تیمارهای آزمایشی بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار مکان بر وزن تر گل، وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، نسبت وزن تر کلاله به وزن تر گل، حداکثر رطوبت و ترکیبات فرار، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین در سطح احتمال یک درصد معنی‏دار شد. مقایسه میانگین های تیمار آزمایشی نشان داد از 12 شهرستان مورد مطالعه میزان تولید زعفران فقط در 4 شهرستان بروجرد، ازنا، خرم‏آباد و سلسله اقتصادی بود. از بین این چهار شهرستان بیشترین میزان عملکرد گل (66/79 گرم در متر مربع)، وزن تر کلاله (77/6 گرم در متر مربع)، وزن خشک کلاله (13/1 گرم در متر مربع) و نسبت کلاله به گل (085/0) در زعفران کشت شده در شهرستان ازنا حاصل گردید. همچنین نتایج نشان داد بالاترین میزان سافرانال اسانس در زعفران کشت شده در شهرستان دورود به میزان حداکثر جذب 54 حاصل گردید. همچنین بیشترین میزان کروسین (حداکثر جذب 5/343) و پیکروکروسین (حداکثر جذب 144) به دست آمد. شهرستان بروجرد و دورود جزو شهرستان‏ها معتدل استان هستند و شهرستان ازنا جزو شهرستانهای سرد استان لرستان هستند. بر این اساس‏ می‏توان نتیجه گرفت که برای حصول بالاترین میزان عملکرد بایستی زعفران را در شهرستان سرد ازنا کشت نمود ولی جهت دستیابی به بالاترین میزان ترکیبات مهم در اسانس می‏توان زعفران را در شهرستانهای معتدل استان مانند بروجرد و دورود کشت نمود.

کلیدواژه‌ها

 
Abdullave, F., & Ortega, C. (2007). HPLC quantification of major active components from different saffron (Crocus sativus L.) sources. Food Chem, 10, 1126-1131.
Abrishami, M.H. (2009). Saffron cultivation. Mont. J. Bagh. 35, 26-32. [in Persian with English Summary]
Adams, R.M. (2000). Climate variability and climate change: Implications for agriculture. IRI Proceedings. Oregon State University, USA.
Amirghasemi, T. (2001). Saffron, Red Gold of Iran. Nashr- Ayandegan Publication, Tehran, Iran, 112 pp. [in Persian]
Atkinson, D., & Porter, J.R. (1996). Temperature, plant development and crop yields. Trend Plant Sci. 4, 119-124. [In Persian with English Summary].
Esmaelnejad, M. (2017). Assessment and mapping of heat stress affecting the saffron In South Khorasan Province. J. Saffron Res. 4, 159-171. [in Persian]
Faizi, H., & Moradi, R. (2020). Investigation of managerial and climatic factors affecting the yield gap between conventional and ideal saffron cultivation in Razavi and South Khorasan provinces. J. Saffron Res. 4, 159-171. 7 (2), 298-283. [in Persian]
Fallahi, H.R. Abbasi Aval Bohlooli, Elahe Noferesti2, Seyyed Morteza Hoseini, S.,  Seddigh Makoo, S., Moodi, M., & Khezri, M. (2021). Evaluation the Possibility of Saffron Transplanting and Corm Production in Soilless Planting System. J. Saffron Res. 4, 159-171. 8(2), 269-284. [in Persian]
Gresta, F., Lombardo, G.M., Siracusa, L., & Ruberto, G. (2008). Effect of mother corm dimension and sowing time on stigma yield, daughter corms and qualitative aspects of saffron (Crocus sativus L.) in a mediterranean environment. J. Sci. Food and Agric. 88, 1144-1150.
Halevy, A.H. (1990). Recent Advance in Control of Flowering Habit of Geophytes. Acta Hort. 266, 35- 42.
Hosseini, M., Mollafilabi, A., & Nassiri, M. (2008). The long-term effects of fluctuations in temperature and precipitation on the yield of saffron. Irani. J. Field Crop Res. 6(1), 1-14. [in Persian with English Summary].
Hosseini, S.M. (2011).  The effect of hydrolysis and removal of lateral buds on nutrient concentration and size of female coriander Saffron. Tarbiat Modares University Master Thesis. 123 pages. [in Persian]
Ismailian, M., Faizi, J., Jahani, M., & Ein Afshar, S. (2022). Evaluation of different extraction methods for antioxidant and antimicrobial properties of saffron corm extract. J. Saffron Agric. Tech. 9(3), 284-269. [in Persian]
Ismail-Zadeh, Y., & Jahanbakhsh, S. (2011). Applicable requirements for saffron Agro climate with plain Magi. J. Geograph. Space Res. 11(35), 1-18. [in Persian
ISO3632-2. (2011). Organization for Standardization Technical Specification. Saffron (Crocus sativus L.) Part 2 test methods) Geneva, Switzerland: International, (2011).
Kafi, M. (2002). Saffron: Production and Processing Technology. Publications of the Scientific Center of Agriculture, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. [in Persian]
Kafi, M., Rushed Mohassel, M.H., Koocheki, A., & Mollafilabi, A. (2002). Saffron (Crocus sativus L.), Production and Processing. Center of excellence for agronomy. Faculty of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad, Iran, pp. 50-60. [In Persian]
Kariminejad, M, Pazeki, A., & Toroghi, F. (2016). Investigation of the effects of planting arrangement and density on yield and some agronomic traits of Crocus sativus L saffron in urban area. J. Res. Crop Sci. 18, 51-60. [in Persian]
Koocheki A. (2013). Research on Production of Saffron in Iran: Past trend and Future. Saffron Agro. Tech. 1(1), 3-20.
Koocheki, A., Nassiri, M., Alizadeh, A., & Ganjeali, A. (2009). Modelling the impact of climate change on flowering behavior of Saffron (Crocus sativus L.). Iran. J. Field  Crop Res. 7(2), 583-594. [in Persian]
Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., & Fallahi, H.R.  (2017). Effects of planting dates, irrigation management and cover crops on growth and yield of saffron. J. Agroecol. 3, 435-451. [in Persian]
Kozehgaran, S., Mousavi-Baygi, M., Sanaeinejad, H., & Behdani, M.A. (2014). Identification relevant areas for saffron cultivation according to precipitation and relative humidity in South Khorasan using  GIS. J. Saffron Res. 1(1): 85-96. [in Persian]
Lage, M., & Cantrell, C. (2009). Quantification of saffron (Crocus sativus L.) metabolites crocins, picrocrocin and safranal for quality determination of the spice grown under different environmental Moroccan conditions. Scientia Hort. 121, 366–373.
Malafilabi, A., Kouchaki, A., Rezvani Moghadam, P., & Nasiri Mahallati, M., (2018). Effect of coriander density and type of planting bed on yield components of saffron flowers and stigmas. Agric. Ecol. 9(2), 342-326. [in Persian]
Mohammadi, H., Ranjbar, F., & Soltani, M. (2011). Assess potential climate saffron in Marvdasht. J. Geograph. Environ. Planning 22(43), 154-143. [in Persian]
Molina, R.V., Valero, M., Navarro, Y., Guardiola, J.L., & Garcia-Luice, A. (2005). Temperature effects on flower formation in saffron (Crocus sativus L.). Scientia Hort. 103, 361–379.
Sabura, A. (2002). Investigation of isozymic, protein and flavonoid diversity of Iranian saffron. PhD thesis in plant physiology. University of Tehran. 413 pages. [in Persian]
Schonhof, I., Klaring, H., Krumbein, A., Chuben, W., & Schrerer, M. (2006). Effect of temperature increase under radiation condition on phytochemicals and ascorbic acid in greenhouse grown broccoli. Agric. Ecosys. Environ. 119, 103-111
Shahdost, Z., & Ahmadvand, M. (2021). Feasibility Study of Saffron Cultivation from Farmers’ Viewpoint in Villages of Arsanjan County. J. Saffron Res. 9(1):61-78. [in Persian]
Shakeri, M., Hossein Aminifard, M., Behdani, M.A., & Tabatabaei, S.J. (2021). Effects of Different Gibberellic Acid Levels and Corm Weight on Antioxidant Activity and Secondary Metabolites of Saffron (Crocus sativus L.). J. Saffron Res. 9(1): 1-10. [in Persian]
Srivastava, R., Ahmed, H., Dixit, R.K., & Saraf, S.A. (2010). Crocus sativus L. A review comprehensive. Pharma. Rev. 4, 200-208
Vakili Qartavol, M., & Alizadeh Saleteh, S. (2016). Comparison of effective compounds and antioxidant activity of saffron produced in Kashmar and Marand counties. J. Saffron Agric. Tech. 4(3): 224-215. [in Persian]
Zarinkamar, F., Tajik, S., & Soleimanpour S. (2011). Effects of altitude on anatomy and concentration of crocin, picrocrocin and safranal in Crocus sativus L. Aust. J. crop Sci. 5(7): 831-838. [in Persian]
Zidorn, C., Schubert, B., & Stuppner, H. (2005). Altitudinal differences in the contents of phenolics in flowering heads of three members of the tribe Lactuceae (Asteraceae) occurring as introduced species in New Zealand. Biochem. System. Ecol. 33, 855- 872.