نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه گیاهپزشکی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد

2 , گروه گیاهپزشکی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد،

چکیده

زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چند ساله و از مهمترین محصولات زراعی است. زعفران یک چاشنی ارزشمند است و به دلیل کاربردهای دارویی و پزشکی فراوان، تقاضا برای مصرف آن افزایش یافته است. تنش­های زیستی از چالش­های کشت زعفران هستند و پوسیدگی بنه به عنوان تنشی زیستی، یکی از مخرب­ترین بیماری­های بخش­های زیرزمینی است. عوامل بیماری‌زای مختلفی از جمله قارچ‌ها بر رشد بنه تأثیر می‌گذارند و شناسایی این قارچ‌ها در کشت زعفران مهم است. مطالعه حاضر به منظور شناسایی قارچ­های همراه بنه­ی زعفران در شهرستان خرم­آباد و بررسی بیماریزایی آنها اجرا گردید. بدین منظور، بنه­های زعفران دارای علایم پوسیدگی از مناطق مختلف خرم­آباد (10 منطقه) در استان لرستان جمع­آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. جداسازی قارچ­ها با استفاده از محیط کشت جامد سیب­زمینی و دکستروز انجام گرفت. پس از تهیه کشت خالص جدایه­ها، مشخصات ریخت­شناسی و میکروسکوپی اسپورها و سایر اندام­های زایشی قارچ­ها روی محیط­های کشت برگ میخک آگار و سیب زمینی هویج آگار بررسی گردید. آزمون اثبات بیماریزایی جدایه­های قارچ­ها در شرایط گلخانه روی بنه­های زعفران و به روش غوطه­ور کردن در سوسپانسیون اسپور اجرا گردید. در مجموع 58 جدایه جمع­آوری و گونه­های Alternaria alternata، Fusarium solani، F. acuminatum و F. oxysporum جداسازی و بر اساس ویژگی­های مورفولوژیکی شناسایی شدند. گونه­ی  A. alternataبا 25 جدایه و گونه­ی F. acuminatum با 4 جدایه به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. بر اساس آزمون بیماری­زایی در شرایط گلخانه، F. oxysporum تهاجمی­ترین و A. alternata ضعیف­ترین گونه از نظر بیماری­زایی بودند. گزارش قبلی از وقوع F. acuminatum و F. solani بر روی بنه زعفران از جهان و ایران وجود نداشت و به نظر میرسد که این اولین گزارش از بیماریزایی گونه­ی F. acuminatum روی بنه­ ی زعفران در دنیا باشد.

کلیدواژه‌ها

Amiriyan, F., Mostafaie, A., & Kargar, S. M. A. 2021. The investigation of genetic diversity of saffron (Crocus sativus L.) ecotypes traits under chilling stress. Journal of Saffron Research 8(2):191-206. [In Persian].
Aymanni, I. E., Qostal, S., Mouden, N., Selmaoui, K., Touhami, A. O., Benkirane, R., & Douira, A. (2019). Fungi associated with saffron (Crocus sativus) in Morocco. Plant Cell Biotechnology & Molecular Biology 20(23-24):1180-1188.
Burgess, L.W., Summerell, B.A., Bullock, S., Gott, K.P., & Backhouse, D. (1994). Laboratory manual for fusarium research. Fusarium research, department of crop sciences, university of Sydnay & Royal Botanic Gardens Sydnay, 133pp.
Chakroun, Y., Oueslati, S., Pinson-Gadais, L., Abderrabba, M., & Savoie, J.M. (2022). Characterization of Fusarium acuminatum: A potential enniatins producer in Tunisian
293
 
wheat. Journal of Fungi 8, 458.https://doi.org/10.3390/jof8050458.
Di Primo, P., & Cappelli, C. (2000). Preliminary characterization of Fusarium oxysporum f. sp. gladioli causing Fusarium corm rot of saffron in Italy. Plant Disease 84:806-806.
El Midaoui, A., Ghzaiel, I., Verv&ier-Fasseur, D., Ksila, M., Zarrouk, A., Nury, T., Khallouki, F., El Hessni, A., Ibrahimi, S.O., Latruffe, N., et al. (2022). Saffron (Crocus sativus L.): A source of nutrients for health & for the treatment of neuropsychiatric and age-related diseases. Nutrients 14, 597. https://doi.org/ 10.3390/nu14030597.
Fiori, M., Ligios, V., & Schiaffino, A. (2011). Identification & characterization of Burkholderia isolates obtained from bacterial rot of saffron (Crocus sativus L.) grown in Italy. Phytopathologia Mediterranea 50:450-461.
Gupta, V., Kumar, K., Fatima, K., Razdan, V.K., Sharma, B.C., Mahajan, V., Rai, P.K., Sharma, A., Gupta, V., Hassan, M.G., et al. (2020). Role of biocontrol agents in management of corm rot of saffron caused by Fusarium oxysporum. Agronomy 10, 1398. doi:10.3390/agronomy10091398.
Gupta, V., Sharma, A., Rai, P.K., Gupta, S.K., Singh, B., Sharma, S.K., Singh, S.K., Hussain, R., Razdan, V.K., Kumar, D., et al. (2021). Corm rot of saffron: epidemiology and management. Agronomy 11, 339. https://doi.org/10.3390/agronomy11020339.
Habibi, A., Mansouri, S. M., & Sadeghi, B. (2018). Fusarium species associated with medicinal plants of Lamiaceae & Asteraceae. Mycologia Iranica 5(2):91-101. DOI: 10.22043/MI.2019.120383.
Hammami, H., Jahani, M., Shoshtari, S., & Noferesti, F. (2021). Evaluation of allelopathic and antifungal effects of different concentrations of aqueous leaves and corm extracts of saffron (Crocus sativus L.) on common purslane and Penicillium sp. Journal of Saffron Research 8(2):255-267. [In Persian].
Hassan, M., & Devi, L.S. (2003). Corm rot diseases of saffron in Kashmir valley. Indian Phytopathology 56:122.
Hossainnia, A., & Mohammadi, A. (2018). Investigation of Alternaria alternata pathogenicity on corm & leaves of saffron in vitro & greenhouse conditions. Saffron Agronomy & Technology 6(1):61-72. [In Persian].
Hu, S., Wang, X., Sun, W., Wang, L., & Li, W. (2021). In vitro study of biocontrol potential of rhizospheric Pseudomonas aeruginosa against pathogenic fungi of saffron (Crocus sativus L.). Pathogens, 10, 1423. https://doi.org/10.3390/ pathogens10111423.
Javan, F., Naim Abadi, N., & Hojjat Shamami, S. (2022). Analysis of the effects of agricultural tourism on the development of local economy based on saffron farms (case study: darbeghazi village of Neishabour county). Journal of Saffron Research 9(2):194-213. [In Persian].
Kalha, C.S., Gupta, V., Gupta, D., & Priya, S. (2007). First report of sclerotial rot of saffron caused by Sclerotium rolfsii in India. Plant Disease 91(9):1203-1203.
Leslie, J.F., & Summerell, B.A. (2006). The Fusarium Laboratory Manual; Wiley & Sons: London, UK.399pp.
Mirghasempour, S.A., Studholme, D.J., Chen, W., Cui, D., & Mao, B. (2022a). Identification and characterization of Fusarium nirenbergiae associated with saffron corm rot disease. Plant Disease 106:486-495.
Mirghasempour, S. A., Studholme, D.J., Chen, W., Zhu, W., & Mao, B. (2022b). Molecular & pathogenic characterization of Fusarium Species associated with corm rot disease in saffron from China. Journal of Fungi 8, 515. https://doi.org/10.3390/jof8050515.
Najjar, S., Mohammadi, A., Asgari, B., & Mohammadi, A.H. (2017). Aflatoxin-producing Aspergillus species from saffron field soils in the South Khorasan province of Iran. Archive of Phytopathology & Plant Protection 50:349-360.
Najari, G., Nourollahi, K., & Piri, M. (2018). The first report of Fusarium oxysporum causal agent of wild saffron corm rot disease in Iran. Saffron Agronomy & Technology 6:119-123. [In Persian].
Nelson, P.E, Toussoun, T.A, & Marasas, W.F.O. (1983). Fusarium Species, an illustrated manual for identifircation. Pennsylvania State University Press University Park. 193 pp.
Noorbakhsh, R., Bahrami, A. R., Mortazavi, S. A., & Bahreini, M. (2009). PCR-based identification of aflatoxigenic fungi associated with Iranian saffron. Food Science & Biotechnology 18:1018-1031. [In Persian].
Raj, P., Khan, S.S., Modak, M., Lone, Z.A., Rather, S.A., & Yaqoob, M. (2013). Biodiversity of endophytic fungi in saffron (Crocus sativus) & antimicrobial activity of their crude extract. Indo American Journal of Pharm Research 3(5):3702-3713.
Rostami, A., Saremi, H., & Javan-Nikkhah, M. (2017). Morphological & phylogenic analysis of Fusarium species associated with vertical system of Orobanche spp.  Mycologia Iranica 4(1): 39-47.
Sad, A.K., Paul, Y.S., & Thakur, B.R. (1999). Corm rot of saffron & its management. Journal of Mycology & Plant Pathology 29:380-282.
Saeedizadeh, A. (2014). Identification of some saffron corm rot fungi & their control. Saffron Agronomy & Technology 2:205-213. [In Persian].
Schenk, P. K. (1970). Root rot in crocus. Netherlands Journal of Plant Pathology 76:159-164.
Simmons, E. G. (2007). Alternaria, an identification manual fully illustrated & with catalogue raisonne. CBS Fungal Biodiversity Centre, Utrecht, The Netherlands, 757pp.
Thakur, R., Singh, C., & Kaul, B. 1992. First report of corm rot in Crocus sativus. Indian Phytopathology 45:278-282.
Trabelsi, R., Sellami, H., Gharbi, Y., Krid, S., Cheffi, M., Kammoun, S., Dammak, M., Mseddi, A., Gdoura, R., & Triki, M. A. (2017). Morphological & molecular characterization of Fusarium spp associated with olive trees dieback in Tunisia. Biotechnology 7:28. DOI 10.1007/s13205-016-0587-3.
294
 
Wani, M.A.S., & Dar, G. (2004). Studies on corm rot of saffron (Crocus sativus L.). Biology 23:130-148.
294
 
Woudenberg, J.H.C., Seid, M.F., Groenewald, J.Z., de Vries, Stielow, M. J.B., Thomma, B.P.H.J., & Crous, P. W. (2015). Alternaria section Alternaria: Species, formae speciales or pathotypes? Studies in Mycology 82:1-21.
Yamamoto, W., Omatsu, T., & Takami, K. (1954). Studies on the corm rot (Crocus sativus L.) On the saprophytic propagation (Sclerotinia gladioli) & (Fusarium oxysporum f. sp. gladioli) on various plants & soil. Science Reports of the Hyogo University of Agriculture 1:64-70.
Zhang, T., Huang, C., Deng, C., Zhang, Y., Feng, Y., Hu, J., Wang, R., Zhao, L., Wang, Y., & Kai, G. (2019). First report of corm rot on saffron caused by Penicillium solitum in China. Plant Disease 104, 579.
Zhao, N., Yang, J., Meng, Q., Fang, X., Zhang, W., Li, L., Yan, H., & Liu, D. (2021). First report of Alternaria alternata causing leaf spot on Avena nuda in Zhangbei, China. Plant Disease 105(1):2018.