فرهاد جوان؛ نازنین نعیم آبادی؛ سیروس حجت شمامی
چکیده
گردشگری کشاورزی میتواند به عنوان یکی از عرصه های تنوع بخشی به اقتصاد روستایی مدنظر قرار گیرد، در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال واکاوی اثرات گردشگری کشاورزی بر توسعه اقتصاد محلی مبتنی بر مزارع زعفران در دهستان دربقاضی شهرستان نیشابور میباشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می ...
بیشتر
گردشگری کشاورزی میتواند به عنوان یکی از عرصه های تنوع بخشی به اقتصاد روستایی مدنظر قرار گیرد، در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال واکاوی اثرات گردشگری کشاورزی بر توسعه اقتصاد محلی مبتنی بر مزارع زعفران در دهستان دربقاضی شهرستان نیشابور میباشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل الکتره فازی استفاده شد. در مطالعه همبستگی بین اثرات گردشگری کشاورزی و توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی، بررسی مقادیر ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیر مستقل (گردشگری کشاورزی) با توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی رابطه مثبت و معنی داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد. همچنین ضرایب بتا در تحلیل رگرسیون نشان داد که در بین گویه های توسعه اقتصادی وارد شده به معادله رگرسیون، سهم گردشگری کشاورزی در تنوع و ثبات در ایجاد اشتغال بیشتر از سایر گویه های توسعه اقتصادی میباشد، در ادامه نیز نتایج تحلیل مسیر نشان داد، هر یازده گویه در سطح p=0/000 (99 درصد اطمینان) رابطه غیرمستقیمی با گردشگری کشاورزی داشتند. در نهایت به منظور مطالعه عمیق تر تحلیل فضایی توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی با تاکید بر گردشگری کشاورزی در هر یک از روستاها از مدل الکتره استفاده گردید. نتایج نشان داد، روستای خوجان با ماتریس به دست آمده 5، بالاترین میزان توسعه اقتصادی را به خود اختصاص داده است، و روستاهای دیگر نیز به ترتیب، جعفرآباد و روح آباد، کاریز صباح با ماتریس 3، شادمیانه، کاریزک، جیلو، نوروزآباد با ماتریس 2، در نهایت روستاهای بحرود و حقیه با ماتریس 1، بالاترین و پایینترین میزان توسعه اقتصادی را با تاکید بر گردشگری کشاورزی (زعفران) به خود اختصاص دادهاند. پیشنهاد میشود که سازمانهای مسئول در جهت توسعه و شاخته شدن مزارع گردشگری زعفران به عنوان بنگاههای زودبازده در راستای تسهیلات بانکی و حمایتهای بخش خصوصی همکاری و مشارکت داشته باشند.
رضا لطفی؛ صمد عالی؛ مرتضی محمودزاده؛ محمد فاریابی
چکیده
ایران بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران است. اما طی سالهای اخیر سهم ایران از بازار جهانی این محصول ملی پیوسته در حال افول بوده است. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که برندهای زعفران صادراتی ایران در مقایسه با برندهای کشورهای واردکننده آن از جایگاه رقابتی مناسبی در بازارهای بین‌المللی برخودار نیستند. به باور اکثر صاحبنظران یکی ...
بیشتر
ایران بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران است. اما طی سالهای اخیر سهم ایران از بازار جهانی این محصول ملی پیوسته در حال افول بوده است. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که برندهای زعفران صادراتی ایران در مقایسه با برندهای کشورهای واردکننده آن از جایگاه رقابتی مناسبی در بازارهای بین‌المللی برخودار نیستند. به باور اکثر صاحبنظران یکی از دلایل اصلی این موضوع فقدان یک دیدگاه راهبردی و مشترک بین ذینفعان صنعت زعفران ایران است. پژوهش حاضر با هدف طراحی مفهومی راهبردهای ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران و شرایط مداخله‌گر مؤثر بر آن انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی بود. نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند در شروع و نمونهگیری نظری در طی فرآیند مطالعه تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. برای جمعآوری داده‌ها از مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختارمند که شیوه مرسوم مطالعات کیفی است، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی که شیوه مرسم نظریه داده‌بنیاد است، استفاد شد. نتایج پژوهش نشان داد مقوله اصلی «راهبردهای ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران» دارای 13 مقوله فرعی و 83 مفهوم وابسته به آنهاست. همچنین، مشخص شدکه این راهبردها تحت تأثیر مقولات فرعی «هموارسازی صادرات»، «ترویج و اطلاع رسانی» و «روان‌سازی کسب و کار» تقویت و بالعکس توسط مقولات فرعی «تعارض منافع» و «مافیای زعفران» تضعیف می‌گردند. در نهایت، ذینفعان صنعت می‌توانند از دستاوردهای این مطالعه برای برنامهریزی راهبردی ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران استفاده نمایند.
غلام بساط پور؛ محمد خیرخواه؛ مهدی بابائیان
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای پتاسیم و گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در منطقه کرمانشاه انجام شد. کاشت گیاه در پاییز سال 1396، بررسی رشد رویشی گیاه در بهار 1397 و برداشت گلها در پاییز سال 1397 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای پتاسیم و گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در منطقه کرمانشاه انجام شد. کاشت گیاه در پاییز سال 1396، بررسی رشد رویشی گیاه در بهار 1397 و برداشت گلها در پاییز سال 1397 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود پتاسیم (سولفات پتاسیم) در چهار سطح (0، 50، 75 و 100 کیلوگرم در هکتار) و کود گوگرد (گرانوله) نیز در چهار سطح (0، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) مورد استفاده قرار گرفت. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل: تعداد گل در متر مربع، وزن تازه گل، طول کلاله، طول خامه، طول مادگی، وزن کلاله، وزن خامه، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی بودند. نتایج بدست آمده نشان داد مصرف گوگرد و پتاسیم تاثیر معنیداری بر خصوصیات کمی زعفران داشت. بیشترین میزان تعداد گل در واحد سطح با میانگین 55.5 عدد در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار کود گوگرد بدست آمد، همچنین بیشترین میزان وزن تر گل، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی بترتیب با میانگین 28.7، 115 و28.8 گرم تحت تاثیر مصرف 200 کیلوگرم گوگرد ثبت گردید. بررسی نقش کود پتاسیم نیز نشان داد بیشترین میزان وزن تر گل با میانگین 27.2 گرم در مترمربع، با کاربرد 100 کیلوگرم پتاسیم ملاحظه شد. مقایسه اثر متقابل گوگرد و پتاسیم نشان داد مصرف 200 کیلوگرم گوگرد همراه با 100 کیلوگرم پتاسیم تولید بیشترین میزان طول کلاله و طول خامه بترتیب با میانگین 3.8 و 4.3 سانتیمتر و تولید بیشترین میزان وزن خشک کلاله و وزن خشک خامه بترتیب با میانگین 1200 و 450 گرم در هکتار را به همراه داشت.
فاطمه جهاندار زابلی؛ علی ایزانلو؛ محمدقادر قادری؛ مسعود رحیمی
چکیده
زعفران گیاهی تریپلوئید و عقیم بوده و تنوع ژنتیکی طبیعی در آن ناچیز است یا بطورکلی وجود ندارد. یکی از راههای افزایش تنوع، جهشزایی القایی با کمک جهشزاهای فیزیکی از قبیل اشعه گاما است. اولین قدم در راستای القاء جهش، آزمون بردباری تشعشع جهت تعیین دوز مناسب اشعه گاما میباشد. لذا، هدف از این تحقیق آزمون حساسیت به دوزهای مختلف ...
بیشتر
زعفران گیاهی تریپلوئید و عقیم بوده و تنوع ژنتیکی طبیعی در آن ناچیز است یا بطورکلی وجود ندارد. یکی از راههای افزایش تنوع، جهشزایی القایی با کمک جهشزاهای فیزیکی از قبیل اشعه گاما است. اولین قدم در راستای القاء جهش، آزمون بردباری تشعشع جهت تعیین دوز مناسب اشعه گاما میباشد. لذا، هدف از این تحقیق آزمون حساسیت به دوزهای مختلف اشعه گاما در دو شرایط تیمار سرمایی و بدون تیمار سرمایی بنههای زعفران بود. بدین منظور، آزمایشی بصورت فاکتوریل با دو فاکتور پیش تیمار سرمایی (در دو سطح بنهها سرمادیده و سرما ندیده) و دوزهای مختلف اشعه گاما (دوزهای 5، 10، 15، 20 و 25 گری) بههمراه تیمار شاهد (دوز صفر) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. خصوصیات رشدی و مورفولوژیکی مانند ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، وزن خشک برگها، سرعت رشد، درصد و نرخ سبزشدن درسال اول (MV1)، و صفات مربوط به عملکرد گل مانند متوسط ارتفاع کلاله و وزن خشک کلاله و وزن بنههای دختری در سال دوم (MV2)، اندازهگیری شد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی نمونههای پرتوتابی شده زعفران از نشانگرهای مولکولی RAPD و ISSR به ترتیب با 6 و 5 آغازگر استفاده شد. نتایج بررسی نسل MV1 نشان داد که با افزایش دوز اشعه گاما نسبت به شاهد کاهش معنیداری برای اکثر صفات وجود داشت. همچنین، نتایج تجزیه واریانس بر روی صفات رشدی در سال دوم نشان داد که اثر فاکتور اشعه گاما و فاکتور سرما و اثر متقابل سرما و اشعه در صفات متوسط وزن بنهها و تعداد بنه و وزن کل بنههای دختری در سطح احتمال 1 % معنیدار بود. آزمون حساسیت به اشعه گاما در صفات متوسط ارتفاع بوته، شاخص و نرخ جوانهزنی، وزن بنههای دختری و صفت وزن خشک گیاه در دو سطح سرمادیده و سرماندیده، برای 50 درصد زنده‌مانی در محدوده‌ی دوز 2±15 گری تعیین شد. نتایج نشان داد که نمونههای مورد مطالعه در هر دو سیستم نشانگری بین نمونههای شاهد (پرتوندیده) با نمونههای پرتو دیده چندشکلی وجود داشت. به طورکل نتایج نشان داد که نشانگرهای مولکولی RAPD و ISSR در شناسایی چندشکلی و شناسایی جهش یافتهها می‌توانند نشانگرهای سودمندی باشند.
فاطمه رستگاری پور؛ فریبا برابادی
چکیده
یکی از عوامل مهمی که باعث عدم تحقق اهداف توسعه کشاورزی و افزایش تولید و درآمد کشاورزان در کشورهای درحالتوسعه میشود نارسایی سیستم توزیع محصولات کشاورزی است. زعفران بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشور از این امر مستثنا نمیباشد. لذا هدف اصلی این مطالعه طراحی مسیر بهینه توزیع زعفران با کاربرد روش برنامهریزی آرمانی چند ...
بیشتر
یکی از عوامل مهمی که باعث عدم تحقق اهداف توسعه کشاورزی و افزایش تولید و درآمد کشاورزان در کشورهای درحالتوسعه میشود نارسایی سیستم توزیع محصولات کشاورزی است. زعفران بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشور از این امر مستثنا نمیباشد. لذا هدف اصلی این مطالعه طراحی مسیر بهینه توزیع زعفران با کاربرد روش برنامهریزی آرمانی چند انتخابی است. بهمنظور دستیابی به این هدف آمار و اطلاعات موردنیاز با استفاده تکمیل 352 پرسشنامه در بخش تولیدکنندگان، 40 پرسشنامه در بخش عمدهفروشان و 150 پرسشنامه در بخش خرده‌فروشان با روش نمونهگیری تصادفی در دسترس و در شهرستان تربتحیدریه بهعنوان یکی از مهمترین مراکز تولید این محصول جمعآوری گردید. نتایج حاصل از بهینهسازی مدل نشان داد 64 درصد از کشاورزان نمونه مورد مطالعه کمتر از 10 کیلوگرم زعفران را به انبار فرضی منتقل میکنند. 32 درصد از کشاورزان بین 10 تا 50 کیلوگرم و تنها 4 درصد آنان بیش از 50 کیلوگرم زعفران را به انبار فرضی منتقل کردند. 62 درصد عمدهفروشان کمتر از 100 کیلو زعفران و 38 درصد مابقی بیشتر از 100 کیلو زعفران را از انبار فرضی دریافت نمودند. همچنین20 درصد عمدهفروشان کمتر از 20 کیلو زعفران، 52 درصد آنان بین 20 تا 40 کیلو زعفران و 28 درصد بیش از 40 کیلو زعفران را به خرده‌فروشان انتقال دادند. طبق پاسخ بهینه مدل، متوسط میزان انتقال زعفران از خرده‌فروشان به بخش کدکن، جلگه رخ، بایگ و بخش مرکزی تربتحیدریه نیز به ترتیب برابر 0.88، 0.34، 0.87 و 32.76 کیلوگرم گزارش شد. همچنین نتایج بهینهسازی مدل با سه کانال توزیع نشان داد کانال توزیع شماره 2 (کشاورز- خرده‌فروش- مصرف‌کننده) بهعنوان کانال بهینه با کمترین هزینه انتخاب گردید.
محدثه السادات نسرین؛ سمیه قاسمی؛ شیما شهبازی منشادی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) از گرانقیمتترین محصولات کشاورزی و دارویی جهان است که دارای جایگاه ویژهای در بین محصولات صادراتی میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیر برخی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد و کیفیت زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کود زیستی EM (Effective ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) از گرانقیمتترین محصولات کشاورزی و دارویی جهان است که دارای جایگاه ویژهای در بین محصولات صادراتی میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیر برخی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد و کیفیت زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کود زیستی EM (Effective Microorganisms) (با و بدون کود)، دو سطح سلنیوم (0 و 1 میلیگرم بر لیتر) و سه سطح فسفر (0، 25 و 50 میلیگرم بر لیتر) بودند. فاکتورهای مورد بررسی شامل تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله، مقدار کروسین، پیکروکروسین و سافرانال بود. نتایج نشان داد که کاربرد کود EM در گیاهان تیمار شده با سلنیوم، باعث افزایش معنیدار تعداد گل زعفران شد. وزن خشک کلاله در گیاهان تیمار شده با کود EM و غلظت 50 میلیگرم بر لیتر فسفر، در حضور سلنیوم بهطور معنیداری بیشتر از عدم حضور سلنیوم بود. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد سلنیوم به همراه کود EM در بالاترین سطح فسفر، باعث افزایش معنیدار وزن خشک گل و وزن تر کلاله گردید. بر اساس نتایج این مطالعه، مقدار پیکروکروسین در گیاهان تیمار شده با غلظت 50 میلیگرم بر لیتر فسفر بهطور معنیداری بیشتر از تیمار شاهد بود. همچنین، کاربرد فسفر باعث افزایش مقدار سافرانال گردید.
محمد حسین امینی فرد؛ سکینه خندان ده ارباب؛ حمیدرضا فلاحی؛ حامد کاوه
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات مصرف عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر رشد رویشی، عملکرد گل و غلظت رنگدانه های فتوسنتزی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال زراعی 1396- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل عصاره جلبک دریایی (بصورت غوطه وری بنه به مدت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات مصرف عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر رشد رویشی، عملکرد گل و غلظت رنگدانه های فتوسنتزی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال زراعی 1396- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل عصاره جلبک دریایی (بصورت غوطه وری بنه به مدت 10 دقیقه در محلول های صفر، 15 و 30 قسمت در هزار قبل از کاشت و سپس مصرف صفر، 15 و 30 لیتر در هکتار همراه با آبیاری اول) و وزن بنه مادری [ریز (کمتر از 4 گرم)، متوسط (8- 4.1) و درشت (12- 8.1 گرم)] بودند. صفات اندازه گیری شده شامل تعداد گل، عملکرد گل، وزن تر و خشک کلاله، طول کلاله، وزن برگ، تعداد و طول برگ، محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل بودند. نتایج نشان داد که کاربرد عصاره جلبک بر عملکرد گل، عملکرد کلاله، وزن برگ و میزان کلروفیل a تأثیر معنی دار داشت. بیشترین عملکرد گل (1.29 گرم در مترمربع)، عملکرد کلاله خشک (0.059 گرم در مترمربع)، وزن خشک برگ (0.092 گرم در بوته) و کلروفیل a (1.11 میلیگرم در گرم وزنتر برگ) از تیمار مصرف 30 لیتر در هکتار عصاره جلبک و کمترین مقادیر عملکرد گل (1.061 گرم در متر مربع)، عملکرد کلاله خشک (0.052 گرم در متر مربع)، وزن خشک برگ (0.076 گرم در بوته) و کلروفیل a (0.98 میلیگرم در گرم وزن تر) در گیاهان شاهد (عدم مصرف عصاره جلبک) به دست آمد. با این وجود، از حیث صفات ذکر شده، تفاوت معنیداری بین سطوح 15 و 30 لیتر در هکتار عصاره جلبک یافت نشد. وزن بنه های مادری نیز، تمامی صفات مورد بررسی را تحت تأثیر معنیدار قرار داد. بیشترین تعداد گل (4.7 در مترمربع)، طول کلاله (33.6 میلی متر)، تعداد برگ (9.3 عدد در بوته) و طول برگ (33.6 سانتیمتر) از بنه های مادری درشت و کمترین میزان تمامی این صفات در شرایط استفاده از بنههای مادری ریز بهدست آمد. بر اساس نتایج حاصل از اثر متقابل وزن بنه و عصاره جلبک، بیشترین محتوای کلروفیل b و کل (بهترتیب 1.79 و 2.98 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) در گیاهان حاصل از بنه های مادری درشت و تغذیه شده با مقدار 30 لیتر در هکتار عصاره جلبک حاصل شد. در مجموع، مصرف عصاره جلبک به میزان 30 لیتر در هکتار و کاشت بنه های مادری درشت موجب افزایش رشد و عملکرد زعفران شد.
محمد رضا کهنسال؛ هنگامه هندی زاده؛ حسین صحابی
چکیده
تجارت خارجی محصولات کشاورزی به علت ارزآوری بالا و پایدار نقش مهمی در گسترش صادرات و واردات کشورهای مختلف بازی میکند. درمیان محصولات کشاورزی، زعفران یکی از مهمترین کالاهای صادراتی کشاورزی میباشد که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ و تقویت کند. برای حفظ مقام ایران -بهعنوان بزرگترین تولیدکننده ...
بیشتر
تجارت خارجی محصولات کشاورزی به علت ارزآوری بالا و پایدار نقش مهمی در گسترش صادرات و واردات کشورهای مختلف بازی میکند. درمیان محصولات کشاورزی، زعفران یکی از مهمترین کالاهای صادراتی کشاورزی میباشد که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ و تقویت کند. برای حفظ مقام ایران -بهعنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران- در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت عوامل مؤثر بر آن، میتواند گام مهمی در این راستا باشد. از اینرو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر ازرش تجارت زعفران ایران با تأکید بر نقش تحریم های تجاری طی دوره زمانی 2007-2018 با استفاده از الگوی پانل دوسویه میباشد. براساس نتایج، متغیرهای حجم صادرات و واردات، اندازه اقتصاد، درآمد کشورهای واردکننده، شاخص سطح تجارت جهانی و جمعیت اثری فزاینده و معنی دار و متغیر تحریمهای تجاری اتحادیه اروپا اثر منفی و معنی دار بر ارزش تجارت دارد. با توجه به اثر مثبت و معنی دار متغیر درآمد کشورهای واردکننده بر تجارت زعفران ایران و به منظور حفظ مقام ایران در بازار جهانی و جلوگیری از صادرات مجدد توسط کشورهای دیگر نظیر امارات و اسپانیا علیرغم داشتن درآمدهای بالا، پیشنهاد میشود سیاستی اعمال شود تا زعفران به بازارهای نهایی صادر شود. به این مفهوم که بازارهایی که مصرف کننده نهایی بوده و محصول صادراتی ایران را با برند خود به کشورهای دیگر صادر نکنند تا نام و نشان تجاری ایران محفوظ بماند.
معصومه طاووسی؛ عاطفه حسینی
چکیده
زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) متعلق به خانواده زنبقیان Iridaceae)) یکی ازمحصولات اقتصادی و استراتژیک کشور میباشد، اخیراً بیماریهای ویروسی متعددی از آن گزارش شده است. ویروس موزائیک شدید زنبق (Iris severe mosaic virus) روی گیاهان زینتی ایران در سال های اخیر گزارش شده اما تا کنون گزارشی از وقوع آن روی زعفران نبوده است. جهت شناسایی ویروس موزاییک ...
بیشتر
زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) متعلق به خانواده زنبقیان Iridaceae)) یکی ازمحصولات اقتصادی و استراتژیک کشور میباشد، اخیراً بیماریهای ویروسی متعددی از آن گزارش شده است. ویروس موزائیک شدید زنبق (Iris severe mosaic virus) روی گیاهان زینتی ایران در سال های اخیر گزارش شده اما تا کنون گزارشی از وقوع آن روی زعفران نبوده است. جهت شناسایی ویروس موزاییک شدید زنبق روی این گیاه طی آبان و آذر ماه سال 1398، 130 نمونه ی دارای علائم زردی، کوتولگی، موزاییک، پیچیدگی برگی از مزارع زعفران استان های خراسان جنوبی و رضوی گزارش گردید. نمونه های مشکوک ابتدا با آزمون زنجیره ای پلیمراز و آغازگر اختصاصی ژن پروتئین پوششی ویروس موزاییک شدید زنبق، آزمایش و نهایتا منجر به تکثیر قطعه ای به طول 917جفت باز در 5 نمونه آلوده به ISMV گردید. نمونهها جهت بررسی های تکمیلی و تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره ارسال شد. بررسیهای تبارزایی بر مبنای توالی ژن پروتئین پوششی ویروس با نرم افزارهای مرتبط به منظور تعیین جایگاه ویروس، انجام گردید. پنج جدایه شناسایی شده از ویروس موزاییک شدید زنبق و سایر جدایههای موجود در بانک ژن در دو گروه تبارزایی و نزدیک به جدایه های چین قرار گرفتند. بررسیها در این تحقیق نشان داد که گروهها و زیرگروههای تبارزایی، بر مبنای تفاوت در منطقه جغرافیایی تا حدودی از یکدیگر تفکیک و در زیر گروه های جداگانه ای قرار گرفتند. بررسیهای نوترکیبی در رابطه با این ویروس بیانگر این است که در هیچ کدام از جدایههای گزارش شده، نوترکیبی محتمل نیست. این تحقیق اولین گزارش از وقوع این ویروس و اولین بررسی مولکولی و تبارزایی جدایههای ویروس مذکور در مزارع زعفران خراسان جنوبی و رضوی است.
مهدی ابراهیمی؛ محسن پویان؛ ساره حسینی؛ طیبه شاهی؛ حسین راغ آرا
چکیده
با توجه به جدید بودن موضوع کشت ایروپونیک زعفران، بسیاری از جنبه‌های مربوط به آن تاکنون موردبررسی قرار نگرفته است. این تحقیق بهمنظور تعیین وزن مناسب بنهها در کشت ایروپونیک در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی (CRD) با 3 تکرار و 5 تیمار شامل بنههای مادری در گروه‌های وزنی کمتر از 4، 4.1- 8، 8.1- 12، 12.1-16 و بیشتر از 16 گرم در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی ...
بیشتر
با توجه به جدید بودن موضوع کشت ایروپونیک زعفران، بسیاری از جنبه‌های مربوط به آن تاکنون موردبررسی قرار نگرفته است. این تحقیق بهمنظور تعیین وزن مناسب بنهها در کشت ایروپونیک در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی (CRD) با 3 تکرار و 5 تیمار شامل بنههای مادری در گروه‌های وزنی کمتر از 4، 4.1- 8، 8.1- 12، 12.1-16 و بیشتر از 16 گرم در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی، در سال زراعی 99-98 انجام گرفت و تعداد و وزن جوانهها، صفات مرتبط با رشد زایشی، صفات مربوط به رشد بنههای دختری و همچنین صفات کیفی شامل میزان آپوکاروتنوئیدهای زعفران (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش وزن بنهها از کمتر از 4 گرم به بیش از 16 گرم، تعداد کل جوانهها در هر بنه از 2.96 به 11.33 و وزن آنها از 130 به 1770 میلیگرم افزایش یافت. بعلاوه صفات مرتبط با عملکرد اقتصادی زعفران شامل وزن خشک کلاله، وزن خشک گل‌پوش+پرچم، وزن خشک گل و تعداد گل نیز با افزایش وزن بنه مادری افزایش یافتند. کمترین میزان تولید کلاله به ازای هر بنه مادری با 0.12 میلیگرم به تیمار بنههای با وزن کمتر از 4 گرم تعلق داشت و دو تیمار بنه مادری با وزن 12.1- 16 و بیش از 16 گرم هر دو با تولید 38/3 میلیگرم بیشترین میزان کلاله را تولید نمودند. با افزایش وزن بنه از کمتر از 4 گرم به 1/12- 16 گرم، تعداد گل در هر بنه زعفران از 0.026 به 0.555 افزایش یافت. بااین‌وجود افزایش وزن بنه به بیش از 16 گرم منجر به افزایش صفات مرتبط با عملکرد زعفران نشد؛ نشاء کاری بنه ها در محیط مزرعه (پس از پایان گلدهی در محیط کنترل شده) نشان داد که با افزایش وزن بنه مادری از 12.1- 16 به بیش از 16 گرم، تعداد بنههای دختری تولیدشده با افزایش حدود دو برابری از 4.11 به 8.50 عدد در هر بنه مادری افزایش یافت. بااین‌وجود نتایج مربوط به صفت متوسط وزن بنه دختری نشان داد که با افزایش وزن بنهها از 12.1-16 به بیش از 16 گرم، متوسط وزن هر بنه دختری حدود 37 درصد کاهش می‌یابد. بعلاوه میزان آپوکاروتنوئیدهای زعفران در دو نمونه بدست آمده از کشت ایروپونیک و کشت خاکی تفاوتی وجود نداشت. درمجموع با توجه به اینکه در کشت ایروپونیک زعفران تولید عملکرد اقتصادی بالاتر و دستیابی به تعداد مناسبی بنههای دختری که وزن قابل قبولی نیز دارند باید بهطور هم‌زمان موردتوجه قرار گیرند، استفاده از بنههای مادری با وزن 12.1- 16 گرم بدلیل حصول بالاترین رشد زایشی و بیشترین رشد بنه های دختری حاصل از نشاکاری در شرایط کنترل شده کشت ایروپونیک توصیه می شود.
مرتضی ریوندی؛ عظیم قاسم نژاد؛ خلیل قربانی؛ خدایار همتی؛ عباس ابهری
چکیده
رشد مهیج علوم وفنون مختلف و پیچیدهتر شدن تصمیمگیریها در دهههای اخیر، سر فصلهای تازهای را برای بشریت رقم زده تا با استفاده از سیستمهای اطلاعاتی و هوش مصنوعی، با دقت و سرعت بیشتری کارهای خود را انجام داده و برای پیشبینی و محاسبات وقت‌گیر علمی و فنی خود راه‌کاری ارائه دهد. این تحقیق به منظور ارزیابی برآیند پیشبینی ...
بیشتر
رشد مهیج علوم وفنون مختلف و پیچیدهتر شدن تصمیمگیریها در دهههای اخیر، سر فصلهای تازهای را برای بشریت رقم زده تا با استفاده از سیستمهای اطلاعاتی و هوش مصنوعی، با دقت و سرعت بیشتری کارهای خود را انجام داده و برای پیشبینی و محاسبات وقت‌گیر علمی و فنی خود راه‌کاری ارائه دهد. این تحقیق به منظور ارزیابی برآیند پیشبینی دو مدل رگرسیون گام به گام و مدل درخت تصمیم M5 تحت تاثیر خصوصیات مختلف آب و خاک بر عملکرد گل و کلاله زعفران در سال1397 در مزارع زعفرانکاری سبزوار (واقع در طول جغرافیایی "57.43" عرض جغرافیایی "36.12") و در آزمایشگاه دانشکده تولیدگیاهی دانشگاه منابع طبیعی و کشاورزی گرگان انجام شد. در فروردین ماه پس از پایان فصل رشد زعفران از 69 مزرعه زعفرانکاری شده نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتیمتری و 12 نمونه آب آبیاری این مزارع تهیه و جمعآوری شده و جهت انجام آزمایشات خاک و اندازهگیری خصوصیات فیزیک و شیمیایی نمونههای خاک، 13 پارامتر از جمله pH، اسیدیته، درصد اجزاء خاک، عناصر خاک و .... همچنین برخی از پارامترهای آب، 4 پارامتر، مانند اسیدیته، بی‌کربنات و ....، به آزمایشگاه منتقل شد. گلها در زمان ظهور گل از سطح مناطق مشخص شده مزارع جمعآوری شده و اندازه‌گیری‌های مورد نظر انجام شد. نتایج نشان داد با توجه به صرف وقت و هزینه های بالای آزمایشات آب و خاک، مدل درخت تصمیم M5، از دقت و سرعت بیشتری و هزینه کمتری نسبت به مدل رگرسیون، برخوردار است. بطوری که در برآیند پیشبینی مدل رگرسیونی گام به گام، در ایده‌آلترین حالت و ورود تمامی پارامترهای اندازه گیری شده، وزن کلاله خشک و وزن گل به ترتیب با همبستگیهای 70 و 74 درصد و مقدار خطا برابر 0.23=RMSE و 16.38=RMSE پیشبینی شد. در حالی که مدل درخت تصمیم M5 با وارد کردن پارامترهای کمتری از توانمندی بالایی در جهت پیشبینی وزن گل و وزن کلاله خشک برخوردار بود. به‌طوری‌که وزن کلاله خشک و وزن گل را با 90 درصد همبستگی و مقدار خطای برابر با 0.12=RMSE و 9.4=RMSE در انتهای مدلسازی، برای منطقه مورد مطالعه برآورد کرد. بنابراین، روش درخت تصمیم M5 در ارزیابی و پیشبینی عوامل مختلف بر عملکرد زعفران توصیه میشود.
مرتضی اسمعیل نژاد؛ محسن حمیدیان پور
چکیده
در تاریخ طبیعی کره زمین تجربه های متعددی از رخدادها و فراز و نشیبهای اقلیمی وجود دارد. این مطالعه مهمترین تجربه های زیسته اقلیمی کشاورزان زعفران کار قاین را بررسی کرده و گزارههایی را که کشاورزان زعفران کار برای سازگاری با تغییرات آب و هوا در منطقه قاینات خراسان جنوبی آشکارسازی میکند، برای این منظور با روش توصیفی تحلیلی ...
بیشتر
در تاریخ طبیعی کره زمین تجربه های متعددی از رخدادها و فراز و نشیبهای اقلیمی وجود دارد. این مطالعه مهمترین تجربه های زیسته اقلیمی کشاورزان زعفران کار قاین را بررسی کرده و گزارههایی را که کشاورزان زعفران کار برای سازگاری با تغییرات آب و هوا در منطقه قاینات خراسان جنوبی آشکارسازی میکند، برای این منظور با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از ابزار پرسشنامه حجم نمونه بصورت تصادفی از 87 روستا در دهستان های بخش مرکزی قاین تعیین شد و سپس با مدل رگرسیون لجستیک عوامل تاثیر گذار در سازگاری با تغییرات اقلیمی محاسبه گردید. این استراتژیها شامل استفاده از انواع محصولات مختلف،حفاظت از خاک، تغییر در زمان آبیاری میباشد و از جمله پیشرانهای انتخاب استراتژی میتوان به سطح تحصیلات، جنس، سن و دارایی سرپرست خانوار؛ دسترسی به اعتبار و اعتبار اطلاعات در مورد آب و هوا اشاره نمود. واکنش زعفران کاران در سه طبقه قرار دارد، بدون انتخاب سازگاری، سازگاری واکنشی و سازگاری فعالانه که هر خانوار زعفران کار با توجه به شرایط معیشتی آن را انتخاب میکند. علاوه بر این رفتار خانوارهای زعفران کار در انتخاب روشهای سازگاری تفاوت بین درک تأثیرات پیامد های تغییر اقلیم و پروفایل استراتژی معیشت آنها برای رسیدن به یک استراتژی مطمئن اهمیت دارد. نتایج نشان داد که زعفران کاران حداقل یک روش استراتژی را انتخاب کردهاند. 72 درصد از پاسخ دهندگان سازگاری فعال و واکنشی را انتخاب نموده اند.