قدسیه باقرزاده؛ مریم منظری توکلی
چکیده
د زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی از خانواده زنبقیان میباشد که در دنیا به عنوان یک ادویه گرانقیمت شناخته شده است. اما همزمان بخش زیادی از این گیاه یا همان گلبرگ به صورت ضایعات بیاستفاده دور ریخته میگردد.رنگ گلبرگ زعفران به علت وجود ترکیباتی به نام آنتوسیانینها و فلاونوئیدها است. آنتوسیانینها دستهای از ترکیبات طبیعی و در ...
بیشتر
د زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی از خانواده زنبقیان میباشد که در دنیا به عنوان یک ادویه گرانقیمت شناخته شده است. اما همزمان بخش زیادی از این گیاه یا همان گلبرگ به صورت ضایعات بیاستفاده دور ریخته میگردد.رنگ گلبرگ زعفران به علت وجود ترکیباتی به نام آنتوسیانینها و فلاونوئیدها است. آنتوسیانینها دستهای از ترکیبات طبیعی و در گروه متابولیتهای ثانویه و متعلق به خانواده فلاونوئیدها میباشند. شناساگرها ترکیبات رنگین آلی با ساختاری پیچیده هستند که در محلولها، با تغییر pH تغییر رنگ میدهند. در این تحقیق ضایعات زعفران مربوط به 32 منطقه از مزارع استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی و کرمان درآبان ماه جمعآوری و به فریزر با دمای 15- درجه سانتیگراد منتقل شد. میزان آنتوسیانین موجود اندازهگیری وسپس میزان بارندگی و دمای مناطق مختلف در ماههای فروردین تا آبان سال 1393 تعیینشد و با استفاده از نرمافزار آماری SPSS 18 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین محتوی آنتوسیانین و بارش رابطه خطی معنیدار و مثبتی وجود دارد. با توجه به حضور فراوان آنتوسیانینها در ضایعات زعفران، تلاش موفقیتآمیزی در جهت استفاده از این رنگدانه طبیعی به عنوان شناساگر به عمل آمد. نتایج نشان داد که رنگ آنتوسیانینها به pH محیط وابسته است. لذا از آنها میتوان به عنوان شناساگری طبیعی و مؤثر برای شناسایی اسید و باز استفاده نمود.
سالار فرخوند؛ عاطفه حسینی؛ خدیجه سالاری؛ محمد حسین امینی فرد
چکیده
زعفران یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی و صادراتی ایران است و بررسی عوامل محدود کننده آن حائز اهمیت است. ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی (Tomato spotted wilt virus, TSWV) از مخربترین ویروس های گیاهی است و علف های هرز به عنوان کانون و منابع اولیه انتشار این ویروس می باشند، به منظور ردیابی و شناسایی علف های هرز آلوده به TSWV در مزارع زعفران، در فروردین ...
بیشتر
زعفران یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی و صادراتی ایران است و بررسی عوامل محدود کننده آن حائز اهمیت است. ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی (Tomato spotted wilt virus, TSWV) از مخربترین ویروس های گیاهی است و علف های هرز به عنوان کانون و منابع اولیه انتشار این ویروس می باشند، به منظور ردیابی و شناسایی علف های هرز آلوده به TSWV در مزارع زعفران، در فروردین و اردیبهشت سال 1396، تعداد 37 نمونه علف هرز از مزارع استان خراسان جنوبی و شهرستان های بیرجند، فردوس، سرایان و قاین جمع آوری گردید. ردیابی اولیه ویروس با آزمون الایزای ساندویچی صورت گرفت. نمونه های مثبت در آزمون RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن نوکلئو پروتئین، در دو نمونه علف هرز قطعه ای به طول 777 جفت باز تکثیر نمودند که جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره ارسال گردید. نتایج موید آلودگی دو علف هرز شاهی وحشی و جو موشی به ویروس مذکور بود. تحلیل تبارزایی این دو جدایه در مقایسه با 20 ترادف متناظر در بانک ژن، نشان از تشکیل دو گروه تبارزایی داشت که جدایه های ایرانی در گروه دو و زیر گروه A قرار گرفتند. بیشترین شباهت بین جدایه 21K.IR مربوط به شاهی وحشی با جدایه ای از مونتنگرو (GU339506) مربوط به میزبان سلمه تره، به میزان 3/97 درصد و کمترین شباهت با جدایه ای از ایتالیا (GU369718) مربوط به میزبان توتون به میزان 88 درصد بود. تحقیق حاضر اولین ردیابی TSWV در مزارع زعفران در ایران می باشد.
علی ایزانلو؛ عاطفه درخشان؛ زهره علیزاده؛ محمدعلی بهدانی
چکیده
زعفران گیاهی تریپلوئید و عقیم است که تکثیر آن فقط از طریق بنههای مادری انجام میشود. تکثیر گیاه به طور طبیعی خیلی کند است. استفاده از تکنیکهای کشت درون شیشهای میتواند به تکثیر این گیاه سرعت بخشیده و جوابگوی درخواست بیش از پیش کشاورزان به این گیاه دارویی مهم باشد. هدف از این تحقیق، دستیابی به روش مناسب برای ایجاد ریزبنه ...
بیشتر
زعفران گیاهی تریپلوئید و عقیم است که تکثیر آن فقط از طریق بنههای مادری انجام میشود. تکثیر گیاه به طور طبیعی خیلی کند است. استفاده از تکنیکهای کشت درون شیشهای میتواند به تکثیر این گیاه سرعت بخشیده و جوابگوی درخواست بیش از پیش کشاورزان به این گیاه دارویی مهم باشد. هدف از این تحقیق، دستیابی به روش مناسب برای ایجاد ریزبنه از بنه مادری پیش تیمار شده با سرما بود. به این منظور، نمونههایی در دو تاریخ متفاوت مرداد و اوایل شهریور از منطقه قاین در خراسان جنوبی جمعآوری و بنههای سالم و درشت به مدت 15-13 هفته در دمای 1±3 درجه سانتیگراد و تاریکی نگهداری شدند. محیط کشت MS 2/1 همراه با شش درصد ساکارز، دو میلیگرم بر لیتر IBA و غلظتهای 2، 4 و 6 میلیگرم در لیتر BAP در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار مورد برررسی قرار گرفتند. نمونههای شاهد فاقد تنظیمکنندههای رشد بودند. نتایج حاکی از آن بود که تنظیمکنندههای رشد در ایجاد ریزبنهها بیاثر بودند و بنههای برداشت شده در مرداد ماه پیش تیمار شده به مدت 15 هفته بیشترین و بزرگترین ریزبنهها را تشکیل دادند. با توجه به نتایج، استفاده از بنههای برداشت شده در مرداد ماه با پیش تیمار سرمایی کافی و کشت بنه‌ها در محیط کشت MS 2/1 حتی بدون اعمال هورمون برای تهیه ریزبنه از طریق کشت درون شیشهای توصیه میشود که به لحاظ اقتصادی نیز به صرفه میباشد.
محمدرضا رمضانی؛ آرش دوراندیش؛ محدثه داوری ترشیزی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کارایی مزارع زعفران شهرستان گناباد و ارائه راهکارهایی برای بهبود نحوه استفاده از عوامل تولید صورت گرفته است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق نمونه‌ای متشکل از 110 زعفران‌کار در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. بر پایه نتایج میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کارایی مزارع زعفران شهرستان گناباد و ارائه راهکارهایی برای بهبود نحوه استفاده از عوامل تولید صورت گرفته است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق نمونه‌ای متشکل از 110 زعفران‌کار در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. بر پایه نتایج میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر 922/0، 593/0 و 556/0 بوده است که نشان می‌دهد مزارع مورد بررسی به رغم اینکه از کارایی فنی بالایی برخوردارند اما از کارایی تخصیصی مناسبی برخوردار نیستند و در دستیابی به ترکیب عوامل تولید حداقل کننده هزینه موفق عمل نکرده‌اند. در ادامه با بررسی ترکیب عوامل تولید حداقل کننده هزینه‌ها مشخص شد که زعفران‌کاران در صورت مدیریت صحیح منابع در دسترس می‌توانند با کاهش قابل ملاحظه در نهاده‌های بنه زعفران، کود دامی، کود شیمیایی و آب مصرفی و تنها افزایش اندکی در نهاده نیروی کار به سطوح فعلی محصول خود دست یابند و از این طریق هزینه عملیاتی تولید هر کیلوگرم گل زعفران را به طور متوسط حدود 44 درصد کاهش دهند. با توجه به اینکه شواهدی مبنی بر گرایش زعفران‌کاران منطقه مطالعاتی به سیستم‌های کشت پر نهاده وجود دارد، پیشنهاد میشود سیاست‌های مناسبی در جهت ارتقاء دانش کشاورزان و تغییر نگرش آنها نسبت به کشت محصول زعفران صورت گیرد تا از این طریق زعفران‌کاران درباره آثار سوء این سیستم‌ها آگاهی یابند.
شیرین انصاریان مهابادی؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ الیاس سلطانی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف شبه هورمون اسید سالیسیلیک و روشهای کاربرد آن و نیز وزن بنه مادری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی زعفران آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور اول روش کاربرد هورمون (پرایمینگ ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف شبه هورمون اسید سالیسیلیک و روشهای کاربرد آن و نیز وزن بنه مادری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی زعفران آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور اول روش کاربرد هورمون (پرایمینگ بنه، محلول پاشی برگ) به عنوان کرت اصلی، فاکتور دوم هورمون اسید سالیسیلیک در سه سطح (عدم کاربرد و کاربرد با غلظت 1 و 2 میلی مولار)، فاکتور سوم دو وزن مختلف بنه زعفران که شامل بنه های ریز ( 5-3 گرم) و بنه های درشت (10- 8 گرم) به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئیدها)، پروتئین محلول بنه، پروتئین محلول برگ، هیدرات کربن برگ، وزن تر و تعداد بنه های دختری با کاربرد هورمون اسید سالیسیلیک افزایش یافت. همچنین میزان هیدرات کربن بنه نیز با کاربرد هورمون نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین میزان هیدرات کربن برگ، پروتئین محلول بنه، پروتئین محلول برگ، طول برگ، سطح برگ و تعداد بنه دختری در روش کاربرد به صورت پرایمینگ بنه به ترتیب به میزان 9/4، 8/1، 6/1 میلی گرم وزن تر نمونه، 252، 318 میلی متر و 5/13 عدد بدست آمد. بیشترین میزان رنگیزه های فتوسنتزی کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید مربوط به روش کاربرد هورمون به صورت محلول پاشی برگی به ترتیب به میزان 12، 5/9 و 19/1 میلی گرم بر گرم وزن تر نمونه بدست آمد. به طور کلی نتایج حاکی از اثرات مثبت کاربرد هورمون اسید سالیسیلیک (1 و 2 میلی مولار) با دو روش کاربرد و اندازه بنه درشت تر بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مورد بررسی در این پژوهش بر گیاه زعفران داشت.
امیر سالاری؛ حسن فیضی؛ فائزه قراری؛ فاطمه بانوی بختیاری
چکیده
برخی از گیاهان با ترشح ترکیب‌های شیمیایی، رشد و نمو گیاهان مجاور خود را تحت تأثیر قرار میدهند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندام‌های مختلف زعفران (برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه) هرکدام در 5 سطح صفر، 25/0، 5/0، 1 و 2 درصد به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بر جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد گیاهچه زیره‌سبز و گوجه‌فرنگی ...
بیشتر
برخی از گیاهان با ترشح ترکیب‌های شیمیایی، رشد و نمو گیاهان مجاور خود را تحت تأثیر قرار میدهند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندام‌های مختلف زعفران (برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه) هرکدام در 5 سطح صفر، 25/0، 5/0، 1 و 2 درصد به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بر جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد گیاهچه زیره‌سبز و گوجه‌فرنگی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربت‌حیدریه در سال 1396 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر اندام، غلظت و اثر متقابل آنها، بر درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه‌زنی و وزن ساقه‌چه، ریشه‌چه و گیاهچه و شاخص بنیه بذر آن در سطح یک درصد معنیدار ولی بر طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه زیره‌سبز معنیدار نبود. در مورد اکثر شاخص‌های رشدی زیره‌سبز ازجمله درصد جوانه‌زنی، وزن و طول ساقه‌چه، ریشه‌چه و گیاهچه و شاخص بنیه بذر I، کاربرد بنه نسبت به برگ و ترکیب برگ و بنه، تأثیر بیشتری نشان داد. بیشترین سرعت جوانه‌زنی زیره‌سبز در عصاره برگ و بنه (72/4 بذر در روز) و تیمار شاهد (75/4 بذر در روز) و بیشترین وزن ریشه‌چه در تیمار عصاره برگ و بنه (23/0 میلیگرم) و غلظت 25/0 با مقدار (23/0 میلیگرم) به‌دست آمد. نتایج تجزیه واریانس گوجه‌فرنگی نیز نشان داد که تأثیر اندام‌های مختلف برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه بر درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه‌زنی بذر و وزن و طول ریشه‌چه معنیدار نبود. افزایش غلظت عصاره اندام‌های زعفران باعث کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، گیاهچه و ریشه‌چه و شاخص بنیه بذر در زیره‌سبز و گوجه‌فرنگی گردید. نتیجه‌گیری کلی تحقیق این است که کشت زعفران بر گیاه دارویی زیره‌سبز و گیاه باغی گوجه‌فرنگی دارای اثر دگرآسیبی بوده و مرحله جوانه‌زنی گوجه‌فرنگی نسبت به تنش مواد دگرآسیب اندام‌های زعفران، حساسیت کمتری داشته، بنابراین محصول گوجه‌فرنگی از ارجحیت بالاتری در تناوب کشت زعفران برخوردار است.
سرور خرم دل؛ پرویز رضوانی مقدم؛ فاطمه معلم بنهنگی؛ جواد شباهنگ
چکیده
در این مطالعه، اثر سطوح کود دامی و وزن بنه بر عملکرد گل، عملکرد کلاله، وزن خامه و خصوصیات کیفی زعفران با استفاده از طرح مرکب مرکزی انجام شد. این آزمایش با 13 تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمارها بر اساس سطوح بالا و پایین کود دامی (صفر و 40 تن در هکتار) و وزن بنه (7 ...
بیشتر
در این مطالعه، اثر سطوح کود دامی و وزن بنه بر عملکرد گل، عملکرد کلاله، وزن خامه و خصوصیات کیفی زعفران با استفاده از طرح مرکب مرکزی انجام شد. این آزمایش با 13 تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمارها بر اساس سطوح بالا و پایین کود دامی (صفر و 40 تن در هکتار) و وزن بنه (7 و 20 تن در هکتار) تعیین شدند. تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک خامه، عملکرد کلاله و محتوی کروسین (عامل رنگ)، پیکروکروسین (عامل مزه) و سافرانال (عامل بو) به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب و تغییرات آنها با استفاده از مدل رگرسیونی ارزیابی شد. صحت مدل برازششده بر اساس ضریب تبیین (R2) بیان شد. نتایج نشان داد که اثر جزء خطی بر تمام صفات مورد مطالعه معنیدار (01/0≥p) بود. اثر جزء درجه دو بر تمام صفات بجز محتوی کروسین معنیدار (01/0≥p) بود. اثر متقابل بر هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنیدار نبود. دامنه R2 بین 30/94-28-79 درصد محاسبه شد. بالاترین و پایینترین مقادیر پیش-بینیشده و مشاهده شده تعداد گل (به ترتیب با 39 و 36/81 گل در متر مربع) و عملکرد کلاله (به ترتیب با 523/0 و 46/0 گرم در متر مربع) برای مصرف 40 تن در هکتار کود دامی و 5/13 تن بنه در هکتار مشاهده شد.
ایمان یوسفی جوان؛ فائزه قراری
چکیده
تنش‌های محیطی مهمترین عامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهان هستند. تنش خشکی یکی از عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی در سراسر جهان است.برای کاهش اثر تنش های محیطی، یافتن ژنوتیپ‌هایی که دارای ژن‌ها و صفات مطلوبی در این زمینه باشند، مهم است. بدین منظور یکی از مهمترین اهداف تحقیقاتی، درک مکانیسم‌های مولکولی مرتبط ...
بیشتر
تنش‌های محیطی مهمترین عامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهان هستند. تنش خشکی یکی از عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی در سراسر جهان است.برای کاهش اثر تنش های محیطی، یافتن ژنوتیپ‌هایی که دارای ژن‌ها و صفات مطلوبی در این زمینه باشند، مهم است. بدین منظور یکی از مهمترین اهداف تحقیقاتی، درک مکانیسم‌های مولکولی مرتبط با مقاومت به خشکی در گیاهان میباشد. با پیشرفت‌های اخیر در زمینه ژنتیک مولکولی، صدها ژن که بوسیله تنش القاء می‌شوند، شناسایی‌شده و به‌عنوان ژن‌های کاندید برای مهندسی ژنتیک مورداستفاده قرارگرفته‌اند. زعفران گیاهی است که در مناطق خشک و نیمه‌خشک رشد میکند و برخلاف بسیاری از گیاهان، قهرمان خشکی و دارای رژیم حرارتی متفاوتی بوده است. حضور ژن‌های بی‌شماری برای مقابله با محدودیت تنش خشکی در این گیاه قابل‌بررسی است. با شناخت ژن‌های درگیر، در ایجاد مقاومت به تنش خشکی و انتخاب ارقام بومی مناسب، میتوان از زعفران در اکثر مناطق با شرایط آب و هوایی متفاوت، میزان محصول نسبتاً مشابهی تولید نمود. در این مطالعه حضور ژن‌های AREB، DREB و MPK در گیاه زعفران برای اولین بار اثبات گردید. الگوی بیان ژن‌های کلیدی فوق با استفاده از تکنیک Real Time-PCR در اندام‌های متفاوت گیاه زعفران موردبررسی قرار گرفت. تنش‌های خشکی سبب افزایش بیان معنی‌داری از ژن‌های فوق گردید. این افزایش بیان در اندام‌های رویشی و زایشی متفاوت بوده که احتمالاً باعث افزایش فرآورده نهایی این ژن‌ها و مقاومت این اندام در برابر خشکی میگردد. همچنین بیان آنها دارای همبستگی و اثری متقابل نسبت به یکدیگر است. ساختار پروتئینی این ژن‌ها به ترتیب دارای ۳۶۶، ۱۶۶ و ۳۱۵ اسیدآمینه، که با بررسی این ساختار، حضور منطقه‌ای از اسیدآمینه‌های مشترک در آنها، نشان از هم‌خانواده بودن این سه ژن را می‌رساند.
محمد حسن سیاری زهان؛ مجید جامی الاحمدی؛ یاسین هلال بیکی
چکیده
فراهمی عناصر غذایی در محیط ریشه گیاه و بهبود وضعیت فیزیکی خاک با استفاده صحیح و مقدار کافی از کود حیوانی میتواند موجب بهبود عملکرد زعفران شود. این مطالعه در نهالستان دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلدان‌های 25 کیلویی خاک در سال 1394- 1393 اجرا شد. تیمارها شامل شاهد (عدم کاربرد کود)، ...
بیشتر
فراهمی عناصر غذایی در محیط ریشه گیاه و بهبود وضعیت فیزیکی خاک با استفاده صحیح و مقدار کافی از کود حیوانی میتواند موجب بهبود عملکرد زعفران شود. این مطالعه در نهالستان دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلدان‌های 25 کیلویی خاک در سال 1394- 1393 اجرا شد. تیمارها شامل شاهد (عدم کاربرد کود)، 40 و 80 تن در هکتار، کاربرد تلفیقی 40 تن کود دامی در هکتار + 100 درصد کود شیمیایی و 80 تن کود دامی در هکتار + 100 درصد کود شیمیایی (بر اساس آزمون خاک)، کاربرد فقط کود شیمیایی و اعمال تیمارها درخاک با شرایط مشابه بدون کشت گیاه زعفران بود. نمونهبرداری خاک در سال دوم پس از گلدهی و اندازهگیری عناصر انجام شد. نتایج نشان داد که اثر ساده کودهای دامی و شیمیایی برمیزان فسفر و پتاسیم قابل جذب خاک تحت کشت زعفران معنیدار بود و بیشترین میزان فسفر و پتاسیم قابل جذب (به ترتیب، 62/9 و 13/763 میلیگرم درکیلوگرم خاک) ازمصرف 80 تن کود دامی درهکتاربدست آمد. همچنین نتایج نشاندهنده تأثیرمعنیدار اثر متقابل کودهای شیمیایی و دامی بر غلظت آهن قابل جذب درخاک تحت کشت زعفران بود. افزایش غلظت فسفر و پتاسیم و کاهش غلظت آهن در خاک تحت کشت زعفران بیانگر فعالیت ریشه گیاه زعفران میباشد که میتواند نقش مؤثری در فراهمی عناصر غذایی داشته باشد.
علی شهیدی؛ عباس خاشعی سیوکی؛ احمد عربی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت در برابر خشکی نقش قابل توجهی در زمینه صادرات غیرنفتی ایران دارد. از طرفی، شرایط اقلیمی از مهمترین متغیرهای محیطی تأثیرگذار در تولید محصولات کشاورزی میباشد. همچنین اساس توسعه کشاورزی آگاهی دقیق از ویژگیهای محیطی ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت در برابر خشکی نقش قابل توجهی در زمینه صادرات غیرنفتی ایران دارد. از طرفی، شرایط اقلیمی از مهمترین متغیرهای محیطی تأثیرگذار در تولید محصولات کشاورزی میباشد. همچنین اساس توسعه کشاورزی آگاهی دقیق از ویژگیهای محیطی در هر منطقه میباشد. در نتیجه شناسایی مناطق مستعد جهت کشت، زمینه را برای برنامهریزیهای لازم جهت گسترش کشت این محصول فراهم میکند. در این تحقیق، سعی شده است که با ارزیابی شرایط اقلیمی مناطق مستعد کشت زعفران در شهرستان سمنان پهنهبندی شوند. بدین منظور چهار ایستگاه هواشناسی استان در یک دوره آماری ده ساله (2015-2005) انتخاب و به کمک نرمافزار 9.3ArcGIS مدلسازی و تحلیل اطلاعات صورت گرفت. با توجه به شرایط اقلیمی مناسب هر مرحله از رشد، لایههای اطلاعاتی کلاسبندی و وزندهی شدند. به منظور تلفیق لایههای اطلاعاتی از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تحلیل شبکهای (ANP) استفاده گردید. در نهایت، نقشه پتانسیل اقلیمی کشت زعفران در شهرستان سمنان تهیه گردید. مقایسه دو روش نشان داد که در روش AHPمساحت منطقه خوب 5/59 درصد، منطقه متوسط 5/34 درصد و منطقه ضعیف 6 درصد از سطح شهرستان را شامل میشود، اما در روش ANP مساحت منطقه خوب 32 درصد، منطقه متوسط 48 درصد و منطقه ضعیف 20 درصد از سطح شهرستان را در بر میگیرد.