نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران- کرج- ایران

2 گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 مشهد، دانشگاه فردوسی، دانشکده کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی

چکیده

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کارایی مزارع زعفران شهرستان گناباد و ارائه راهکارهایی برای بهبود نحوه استفاده از عوامل تولید صورت گرفته است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق نمونه‌ای متشکل از 110 زعفران‌کار در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. بر پایه نتایج میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر 922/0، 593/0 و 556/0 بوده است که نشان می‌دهد مزارع مورد بررسی به رغم اینکه از کارایی فنی بالایی برخوردارند اما از کارایی تخصیصی مناسبی برخوردار نیستند و در دستیابی به ترکیب عوامل تولید حداقل کننده هزینه موفق عمل نکرده‌اند. در ادامه با بررسی ترکیب عوامل تولید حداقل کننده هزینه‌ها مشخص شد که زعفران‌کاران در صورت مدیریت صحیح منابع در دسترس می‌توانند با کاهش قابل ملاحظه در نهاده‌های بنه زعفران، کود دامی، کود شیمیایی و آب مصرفی و تنها افزایش اندکی در نهاده‌ نیروی کار به سطوح فعلی محصول خود دست یابند و از این طریق هزینه عملیاتی تولید هر کیلوگرم گل زعفران را به طور متوسط حدود 44 درصد کاهش دهند. با توجه به اینکه شواهدی مبنی بر گرایش زعفران‌کاران منطقه مطالعاتی به سیستم‌های کشت پر نهاده وجود دارد، پیشنهاد می‌شود سیاست‌های مناسبی در جهت ارتقاء دانش کشاورزان و تغییر نگرش آن‌ها نسبت به کشت محصول زعفران صورت گیرد تا از این طریق زعفران‌کاران درباره آثار سوء این سیستم‌ها آگاهی یابند.

کلیدواژه‌ها

Aghazadeh, R., and Hemmatzadeh, A., 2012. The effect of date, depth and spacing cultivation on vegetative and reproductive traits in Maku city. J. New Sci. Sustain. Agric. 8(1), 2-10. [in Persian with English Summary].
Azizi-Zohan, A.A., and Pasandideh, M., 2013. The role of soil  in unsustainable production of saffron after a period of cultivation. J. Land Manag. 1(1), 92-98. [In Persian].
Davari Torshizi, M., Ramezani, M.R., Mehparvar Hosseini, E., and Sabouhi, M., 2018. Investigating the effect of unsustainable saffron cultivation on economical efficiency of saffron farms (Case study: Gonabad county). Eleventh Biennial Conference on Iranian Agricultural Economics, Tehran, Iran, 8-9 May 2018. [in Persian].
Emami Meibodi, A., 2011. The economic foundation of efficiency and productivity measurement. Allameh Tabatabayee University, Tehran, Iran. [in Persian].
Farell, M.J., 1957. The measurement of productive efficiency. J. R. Stat. Soc. 3, 253-290.
Geresta, F., Avola, G., Lombardoa, G.M., Siracusa, L., and Ruberto, G., 2009. Analysis of flowering, stigmas yield and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.) as affected by environmental conditions. Sci. Hortic. 119(1), 320-324.
Golkaran Moghaddam, S., 2013. Comparison and efficiency analysis of saffron in selected cities of Khorasan Razavi province. Agric. Econ. & Dev. 21(84), 79-101. [in Persian with English Summary].
Jalali, A., Esfanjari Kenari, R., and Shirzadi laskookalayeh, S., 2016. Estimating profit efficiency of saffron cultivation in the Torbat-E-Heydarieh County. J. Saffron Agron. & Technol. 4(1), 51-62. [In Persian with English Summary].
Kavand, H., Kalbali, E., and Sabuhi, M., 2014. Application of data envelopment analysis to evaluate the efficiency of saffron growers (Case study: Qaen county). J. Saffron Agron. & Technol. 2(1), 17-30. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Karbasi, A., and Seyyedi, S.M., 2017. Some reasons for saffron yield loss over the last 30 years period. J. Saffron Agron. & Technol. 5(2), 107-122. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Siahmargouyi, A., Azizi, G., and Jahani, M., 2011. The effect of high-density planting and cultivation depth of corm on saffron crop charasterictics and corm behaviour. J. Agroecol. 3(1), 36-49. [in Persian with English Summary].
Kumbhaker, S., and Lovell, C.A., 2000.  Stochastic frontier analysis. Cambridge University Press. Cambridge.
Ministry of Agriculture Jihad., 2015. The MAJ database. Available at Web site http://www.maj.ir. (verified 5 December 2015).
Mohammad-Abadi, A., Rezvani-Moghaddam, P., and Fallahi, H.R., 2011. Effects of planting pattern and the first irrigation date on growth and yield of saffron (Crocus sativus L.). National Congress of Medicinal and Aromatic Plants. Mazandaran, Iran. [in Persian].
Mohtashami, T., Karbasi, A., and Zandi Dare Gharibi, B., 2016. Economic analysis and comparison of technical efficiency in small and large saffron farms of Khorasan Razavi province. J. Saffron Agron. & Technol. 4(2), 119-132. [in Persian with English Summary].
Naderi-Darbaghshahi, M.R., and Khajeh-Bashi, A., 2008. The effect of planting method, density and depth on yield and exploition period of saffron. Seed Plant J. 24(1), 643-657. [in Persian with English Summary].
Organization of Agriculture Jihad of Gonabad. 2018. Available at http://www.koaj.ir.
Ray, S.C., 2004. Data envelopment analysis: Theory and techniques for economics and operations research. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Temperini, O., and Rea, R., 2009. Evaluation of saffron production in Italy: Effects of the age of saffron field and plant density. J. Food Agric. Environ. 7(1), 19-23.
Torkamani, J., 2000. Analysis of economic, technical efficiency and marketing of Iran. Saffron, Sci. & Technol. Agric. Natur. Res. 4(3), 29-44. [in Persian with English Summary].
Tosan, M., Alizadeh, A., Ansari, H., and Rezvani Moghaddam, P., 2015. Evaluation of yield and identifying potential regions for saffron (Crocus sativus L.) cultivation in Khorasan Razavi province according to temprature parameters. Saffron J. Agron. & Technol. 3(1), 1-12. [in Persian with English Summary].
Tsolas, I.E., 2011. Performance assessment of mining operations using nonparametric production analysis: A bootstrapping approach in DEA. Resour. Policy. 36, 159–167.