سجاد مرادی مقدم؛ حمیدرضا فلاحی؛ محمد علی بهدانی؛ سهراب محمودی
چکیده
شرایط محیطی به خصوص دما از عوامل بسیار مهم در وقوع مناسب مرحلة گلانگیزی زعفران در طی تابستان میباشد. در این راستا، به منظور بررسی اثر شرایط نگهداری بنه بر رشد زایشی زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعهای شخصی واقع در شهرستان قاینات اجرا شد. تیمارهای آزمایش عبارت ...
بیشتر
شرایط محیطی به خصوص دما از عوامل بسیار مهم در وقوع مناسب مرحلة گلانگیزی زعفران در طی تابستان میباشد. در این راستا، به منظور بررسی اثر شرایط نگهداری بنه بر رشد زایشی زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعهای شخصی واقع در شهرستان قاینات اجرا شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1- کشت بنهها در 15 خردادماه و استقرار در دمای محیط (بهعنوان شاهد) 2- کشت بنهها در 15 خردادماه همراه با مصرف بقایای گیاهی گندم به میزان 8 تن در هکتار، 3- کشت بنهها در 15 خردادماه همراه با انجام آبیاری تابستانه در مرحله گلانگیزی (20 مردادماه)، 4- نگهداری بنهها در دمای محیط از 15 خرداد (در انبار دارای تهویه مناسب و سایه) و سپس کشت آنها در اواسط شهریور (بعد از سپری شدن دوره گرما)، 5- نگهداری بنهها در انکوباتور به مدت 3 ماه از 15 خرداد با دمای ثابت (25 درجه سانتیگراد) و کشت آنها در 15 شهریورماه، 6- نگهداری بنهها در انکوباتور از 15 خرداد با دمای متغیر مشابه با روند تغییرات دما در محیط طبیعی ولی در دامنة مناسب برای گلانگیزیِ زعفران (به مدت یکماه در هر یک از دماهای 20، 25 و 20 درجة سانتیگراد) و سپس کشت آنها در 15 شهریورماه و 7- نگهداری بنهها در دمای محیط از 15 خرداد و انتقال به انکوباتور در 15 مردادماه (همزمان با دوره گلانگیزی) با دمای 25 درجه سانتیگراد و سپس انتقال آنها به مزرعه در 15 شهریورماه. در پاییز سال 1398 صفات مرتبط با رشد رویشی و زایشی زعفران اندازهگیری شدند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد، طول و وزن خشک کاتافیلها، تعداد گل، متوسط وزن و طول گل، طول کلاله، سرعت ظهور برگ و گل، عملکرد گل و عملکرد کلاله بودند. نتایج نشان داد که آبیاری تابستانه موجب افزایش نسبی تعداد، طول و وزن کاتافیل (چمچه یا برگهای سفید غشایی) در مقایسه با تیمار شاهد شد. نگهداری بنهها در بیرون از محیط خاک (انبار یا انکوباتور) موجب کاهش وزن و طول کاتافیل شد. تیمار آبیاری تابستانه از نظر تعداد گل، سرعت گلدهی و عملکرد گل تفاوت معنیداری با تیمار شاهد نداشت، ولی سایر تیمارهای آزمایشی به خصوص نگهداری بنه در انبار باعث کاهش صفات مذکور شدند. بیشترین مقادیر متوسط طول گل و متوسط وزن تکگل (بهترتیب 6/7 سانتیمتر و 37/0 گرم) و طول کلاله (83/2 سانتیمتر) در تیمار مصرف بقایای گیاهی بهدست آمد. تیمار مصرف بقایای گیاهی با وجود کاهش دمای حوزة قرارگیری بنه در طی دورة گلانگیزی، نتوانست موجب بهبود عملکرد گل و کلاله شود. بیشترین مقادیر عملکرد کلاله بهترتیب در تیمارهای شاهد، آبیاری تابستانه و مصرف بقایای گیاهی (بهترتیب 07/8، 28/7 و 40/6 کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار این شاخص بهترتیب در تیمارهای نگهداری بنه در انبار، ذخیرهسازی در دمای متغیر انکوباتور، نگهداری تلفیقی در انبار و انکوباتور و ذخیرهسازی بنه در دمای ثابت انکوباتور (بهترتیب با 24/3، 68/3، 89/3 و 28/4 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که سپری شدن دورة گلانگیزی زعفران در درون خاک به طور قابل توجهی باعث بهبود گلدهی گیاه در مقایسه با سپری شدن این دوره در بیرون از خاک (انبار یا انکوباتور) شد.
عاطفه حسینی؛ حسن فلاح
چکیده
زعفران با نام علمی Crocus sativus L متعلق به خانواده زنبقیان Iridaceae)) ازمحصولات مهم اقتصادی و استراتژیک کشور می باشد، که بررسی عوامل محدود کننده آن حائز اهمیت است. به منظور ردیابی و شناسایی ویروس موزائیک معمولی لوبیا به عنوان یکی از عوامل محدود کننده در مزارع زعفران، طی بهار سال ۱۴۰۲ نمونه برداری از ۷۰۵ نمونه زعفران استان خراسان رضوی شهرستان ...
بیشتر
زعفران با نام علمی Crocus sativus L متعلق به خانواده زنبقیان Iridaceae)) ازمحصولات مهم اقتصادی و استراتژیک کشور می باشد، که بررسی عوامل محدود کننده آن حائز اهمیت است. به منظور ردیابی و شناسایی ویروس موزائیک معمولی لوبیا به عنوان یکی از عوامل محدود کننده در مزارع زعفران، طی بهار سال ۱۴۰۲ نمونه برداری از ۷۰۵ نمونه زعفران استان خراسان رضوی شهرستان خواف انجام شد. نمونه های زعفران دارای علائم موزائیک، کوتولگی، بدشکلی بوته و زیگزاگی شدن بودند که در شرایط خنک به آزمایشگاه منتقل شدند نمونه ها در آزمون RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن نوکلئو پروتئین، در سه نمونه زعفران قطعه ای به طول ۳۴۳ جفت باز تکثیر نمودند که جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره ارسال شدند. نتایج موید آلودگی سه نمونه زعفران به ویروس مذکور بود. در بررسی های تبارزایی سه جدایۀ زعفران در ناحیۀ کدکننده نوکلئوپروتئین ویروس یادشده همراه با سایر جدایه های موجود در بانک ژن و مربوط به مناطق مختلف جغرافیایی، پنج گروه جداگانه تشکیل دادند، از سه جدایه ایرانی مربوط به زعفران، دو جدایه (B1,B2) درگروه چهار نزدیک به جدایه هایی از برزیل و یک جدایه (B3) در گروه ۵ نزدیک به دو جدایه از ایران (اهواز و زنجان) قرار گرفت. بیشترین شباهت جدایه ها در این تحقیق بین دو جدایه ایرانی B1 و B2 با سه جدایه MW534342، MW534343 و MW534344 از کشور برزیل با درصد شباهت بالای 95% مشاهده شد و همینطور کم ترین تشابه جدایه های ایرانی B1، B2 و B3 با جدایه KC702888 از کشور ایران در لرستان با سطح تشابه ۷۱ % بود.
رباب قهرمان زاده؛ سرور خرم دل؛ مهنا قطب شریف؛ سارا قهرمانزاده
چکیده
این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تیوسولفاتهای پتاسیم (KTS®) و کلسیم (CaTs®) بر ویژگیهای شیمیایی خاک، رشد برگ و عملکرد گل و بنههای دختری زعفران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت حیدریه در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 اجرا شد. تیمارها شامل T1: مدیریت رایج کشاورز، T2: T1+40 لیتر در هکتارKTS طی سه نوبت، T3: T1+20 ...
بیشتر
این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تیوسولفاتهای پتاسیم (KTS®) و کلسیم (CaTs®) بر ویژگیهای شیمیایی خاک، رشد برگ و عملکرد گل و بنههای دختری زعفران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت حیدریه در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 اجرا شد. تیمارها شامل T1: مدیریت رایج کشاورز، T2: T1+40 لیتر در هکتارKTS طی سه نوبت، T3: T1+20 لیتر در هکتار KTS طی سه نوبت، T4: T1+ 40 لیتر در هکتارKTS طی سه نوبت+ 50 لیتر در هکتار CaTs طی چهار نوبت، T5: T1+40 لیتر در هکتارKTS طی سه نوبت+100 لیتر در هکتار CaTs طی دو نوبت و T6: T1+40 لیتر در هکتار KTS طی سه نوبت+67 لیتر در هکتار CaTs طی سه نوبت بودند. نتایج در سال دوم نشان داد که اثر کاربرد کودهای KTS و CaTs بر بیشتر شاخصهای گل، برگ و بنههای دختری زعفران و خصوصیات شیمیایی خاک معنیدار بود. حداکثر و حداقل وزن خشک کلاله و تعداد و وزن خشک بنههای دختری برای T6 (بترتیب با 87/0 گرم در متر مربع و 7950 و 1865 بنه دختری بر متر مربع) و T5 ( بترتیب با 32/0 گرم در متر مربع و 24579 و 7859 گرم بر متر مربع) مشاهده شد. مصرف KTS و CaTs موجب کاهش شاخص واکنش و افزایش هدایت الکتریکی، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس و پتاسیم قابل دسترس خاک گردید. بر این اساس، استفاده از تیوسولفاتهای پتاسیم و کلسیم برای دستیابی به تولید پایدار زعفران به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک توصیه می‌شود.
محمد حسین امینی فرد؛ محمد علی بهدانی؛ معصومه شاکری؛ سید جلال طباطبایی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر هورمون جیبرلیک اسید و کشت پُر تراکم بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 95-96 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح جیبرلیکاسید (صفر و 20 پیپیام) و سه سطح تراکم کاشت ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر هورمون جیبرلیک اسید و کشت پُر تراکم بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 95-96 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح جیبرلیکاسید (صفر و 20 پیپیام) و سه سطح تراکم کاشت (100، 200 و 300 بنه در مترمربع) با سه تکرار بودند. صفات اندازهگیری شده شامل میزان آنتوسیانین، فنول، فعالیت آنتیاکسیدانی، سافرانال، کروسین، پیکروسین، عملکرد کلاله خشک و رنگدانههای فتوسنتزی بودند. نتایج نشان داد تیمار جیبرلیک اسید اثر معنیداری بر اکثر صفات داشت، بهطوریکه بیشترین میزان فنول و فعالیت آنتیاکسیدانی بهترتیب 7/629 (میلیگرم در صد گرم وزن خشک) و 5/39 درصد از تیمار مصرف اسیدجیبرلیک بهدست آمد. همچنین نتایج بیانگر اثر معنیدار اسیدجیبرلیک در سطح یک درصد بر میزان آنتوسیانین کلاله بود، بهطوریکه میزان این صفت، 24 درصد در تیمار اسیدجیبرلیک بیشتر از شاهد بود. مواد مؤثره زعفران نیز تحت تأثیر اسیدجیبرلیک قرار گرفت، بهطوریکه بیشترین میزان سافرانال (5/32 درصد)، کروسین (4/140 درصد) و پیکروسین (1/58 درصد) از تیمار مصرف اسیدجیبرلیک و کمترین میزان سافرانال (3/28 درصد)، کروسین (1/125 درصد) و پیکروسین (6/56 درصد) از تیمار شاهد حاصل شد. همچنین میزان کلروفیل aو کل برگ با مصرف 20 پیپیام جیبرلیک اسید بهترتیب بهمیزان 14 و 12 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. تیمار تراکم کاشت تنها بر بعضی مواد مؤثره (سافرانال و پیکروسین) در سطح یک درصد معنیدار بود و بیشترین آنها بهترتیب بهمیزان 55/33 و 96/58 درصد از تراکم کاشت 100 بنه در مترمربع مشاهده شد، امّا روی سایر صفات تأثیر معنیداری نداشت. تراکم کاشت 300 بنه در مترمربع، بیشترین عملکرد کلاله خشک را داشت. بهطور کلی با توجه به نتایج بهدست آمده، مشخص شد مصرف 20 پیپیام جیبرلیک اسید سبب بهبود صفات کیفی زعفران گردید و تراکم کاشت پایین (100 بنه درمترمربع) فقط در برخی صفات مواد مؤثره زعفران (سافرانال و پیکروسین) و تراکم کاشت بالا (300 بنه در مترمربع) در عملکرد کلاله خشک تأثیر داشت.
مجتبی اکبری شوشود؛ جواد رضائی؛ مهدی عیاری نوش آبادی؛ یوسف روزبهان
چکیده
گلبرگ زعفران دارای آثار مثبت بر تخمیر شکمبه و دام میباشد، اما اثرات آن بر میکروارگانیسم‌ها، آنزیم‌ها و سلامت آنتیاکسیدانی شکمبه بررسی نشده است. لذا، این تحقیق سازوکار اثر مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم انرژی و نیتروژن و سلامت آنتیاکسیدانی برون‌تنی شکمبه گوسفند را بررسی کرد. جیره‌های آزمایشی حاوی صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 درصد گلبرگ ...
بیشتر
گلبرگ زعفران دارای آثار مثبت بر تخمیر شکمبه و دام میباشد، اما اثرات آن بر میکروارگانیسم‌ها، آنزیم‌ها و سلامت آنتیاکسیدانی شکمبه بررسی نشده است. لذا، این تحقیق سازوکار اثر مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم انرژی و نیتروژن و سلامت آنتیاکسیدانی برون‌تنی شکمبه گوسفند را بررسی کرد. جیره‌های آزمایشی حاوی صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 درصد گلبرگ زعفران تنظیم گردید و آزمون تولید گاز 24 و 72 ساعته انجام شد. سپس، پروتوزوآها، باکتری‌های سلولولیتیک و پروتئولیتیک، آنزیمهای هیدرولیتیک، ظرفیت آنتیاکسیدانی، تولید متان، توده میکروبی، هضم‌پذیری، سوبسترای تجزیه‌شده حقیقی، آمونیاک و اسیدهای چرب فرار تعیین گردیدند. داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و 2 سری (6 مشاهده\تیمار) تجزیه شد. گنجاندن سطوح مختلف گلبرگ زعفران در جیره موجب افزایش باکتری‌های سلولولیتیک، آنزیمهای فیبرولیتیک، آمیلاز، توده میکروبی و کاهش پروتوزوآها شد. ظرفیت آنتیاکسیدانی با مصرف گلبرگ زعفران بهبود یافت (05/0>P)، اما جمعیت باکتری‌های پروتئولیتیک و پروتئاز روند کاهشی غیرمعنی‌داری داشت. درنهایت، تغییرات سازوکاری مذکور موجب افزایش تجزیه و قابلیت‌هضم جیره، کل اسیدهای چرب فرار، کاهش متان، آمونیاک و نسبت استات به پروپیونات نسبت به شاهد شد (05/0>P). حداکثر بهبود صفات در سطوح 2 و 3 درصد افزودنی مشاهده گردید. در مجموع، اثر مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم و سلامت آنتیاکسیدانی شکمبه‌ای بهدلیل محتوای آنتیاکسیدانی و تغییرات مفید در جمعیت‌های باکتریایی و آنزیمهای هیدرولیتیک است. بنابراین، سطوح اندک (تا 3 درصد جیره) آن می‌تواند بهعنوان افزودنی فیتوبیوتیکی طبیعی برای بهبود شرایط تخمیر شکمبه و کاهش اتلاف منابع انرژی و نیتروژن مصرف شود، هرچند بهتر است نتایج در شرایط درون‌تنی تأیید شود.
الناز فرج زاده معماری تبریزی
چکیده
سوپر جاذب ها ترکیباتی هستند که با توجه به ذخیره رطوبت در خاک می توانند کودها و سایر نهاده های مورد استفاده در کشاورزی را به طور موثرتری در اختیار گیاهان قرار دهند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تقویت انواع مختلف جاذب های رطوبتی(عدم کاربرد سوپر جاذب، کاربرد سوپر جاذب طبیعی و کاربرد سوپر جاذب مصنوعی) با انواع مختلف هورمون ها (عدم کاربرد ...
بیشتر
سوپر جاذب ها ترکیباتی هستند که با توجه به ذخیره رطوبت در خاک می توانند کودها و سایر نهاده های مورد استفاده در کشاورزی را به طور موثرتری در اختیار گیاهان قرار دهند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تقویت انواع مختلف جاذب های رطوبتی(عدم کاربرد سوپر جاذب، کاربرد سوپر جاذب طبیعی و کاربرد سوپر جاذب مصنوعی) با انواع مختلف هورمون ها (عدم کاربرد هورمون، کاربرد هورمون اکسین و کاربرد هورمون سیتوکنین) و مواد غذایی کامل(عدم کاربرد کود، کاربرد کود شیمیایی و کاربرد کود نانو) بر رشد و خصوصیات کمی و کیفی زعفران بود. آزمایش در دو سال زراعی 1401 و 1402 به صورت تجزیه مرکب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد بر اساس نتایج حاصل از این بررسی استفاده از سوپر جاذب‌های مصنوعی و طبیعی، کود ها و هورمون ها منجر به افزایش تولید گل و وزن کلاله زعفران به ترتیب تا 46 و 37 درصد شد. تلفیق این تیمارها به خصوص تلفیق سوپر جاذب‌ها با هورمون‌ها و کودها تأثیر مثبت بیشتری در بهبود رشد و کیفیت محصول داشت و این صفت را تا 111 درصد افزایش داد. به علاوه استفاده از این تیمارها منجر به افزایش محتوای کلروفیل و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه افزایش درصد سافرانال و خصوصیات آنتی اکسیدانی محصول و بهبود میزان عناصر غذایی برگ زعفران نیز گردید. استفاده از سوپر جاذب‌ها و کودها به همراه هورمون‌ها، بهبود قابل توجهی را در میزان عناصر غذایی در برگهای زعفران باعث شد.