نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه فردوسی مشهد
2 فردوسی مشهد
چکیده
مدیریت زراعی مناسب عامل مهمی برای کاهش تداخل بین گیاهان و جذب بهتر منابع محیطی میباشد. از طرف دیگر، تلفات عناصر غذایی به دلیل فرسایش خاک و افزایش درجه حرارت، از جمله مشکلات عمده نظامهای زعفران محسوب میشوند. از این رو، در این مطالعه، اثر عوامل مدیریت زراعی چون مقادیر مختلف پیاز و عمق کاشت بر عملکرد گل، کلاله و پیازهای دختری و خصوصیات کیفی زعفران در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی تحت شرایط مدیریت مزرعهای کشاورزان (on-farm trials) بررسی شد. تیمارها شامل مقادیر مختلف پیاز مادری (10، 15 و 20 تن پیاز در هکتار) و عمق کاشت (5 و 10 سانتیمتر) بود. تعداد گل، عملکرد گل تر، عملکرد کلاله خشک، عملکرد پیازهای دختری، تعداد پیازهای دختری، میانگین قطر پیاز دختری و تعداد و وزن پیازهای دختری در گروههای وزنی 4>، 8-1/4 و بیش از 1/8 گرم و خصوصیات کیفی (شامل محتوی کروسین، پیکروکروسین و سافرانال) در سال دوم اندازهگیری و ثبت شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عمق کاشت تاثیر معنیداری بر صفت عملکرد گل و پیاز نداشت، اما افزایش مقدار پیاز تا 20 تن در هکتار سبب افزایش تعداد گل (112 در مترمربع)، عملکرد گل تر (71/49 گرم بر مترمربع) و وزن خشک کلاله (11/1 گرم بر مترمربع) شد. بیشترین عملکرد پیازهای دختری در تیمار 20 تن پیاز در هکتار + عمق کاشت 10 سانتیمتر (3/181 گرم بر مترمربع) بهدست آمد. بر اساس نتایج، اگر هدف حصول عملکرد گل بالا در سالهای اولیه باشد، مقادیر بالاتر پیاز در واحد سطح توصیه میگردد، اما درصورتیکه هدف از کاشت زعفران به دست آوردن حداکثر عملکرد پیاز و تداوم برداشت گل از مزرعه باشد، مقدار پیاز در واحد سطح باید کمتر در نظر گرفته شود. به طور کلی، با توجه به کمبود منابع آبی به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک، مدیریت زراعی باعث افزایش بهرهوری زمین، بهبود عملکرد گل و پیاز و در نتیجه بهبود معیشت کشاورزان در دوره زندگی زعفران به عنوان یک گیاه دارای نیچ اکولوژیکی ویژه میشود.
کلیدواژه‌ها
Alipoor, Z., Mahmoodi, S., Behdani, M. A., & Sayyari, M. H. (2015). Effect of Bio-, Manure and Chemical Fertilizers and Corm Weight on the Corm Characteristics of Saffron (Crocus sativus).
Aminifard, M. H., & Amiri, M. B. (2021). Growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) affected by different levels of fulvic acid and cow manure in the second growing season. J. Hortic. & Postharvest Res. 57-68. [In Persian].
Askari-Khorasgani, O., & Pessarakli, M. (2019). Shifting saffron (Crocus sativus L.) culture from traditional farmland to controlled environment (greenhouse) condition to avoid the negative impact of climate changes and increase its productivity. Journal of Plant Nutrition, 42(19), 2642-2665.
Cardone, L., Castronuovo, D., Perniola, M., Scrano, L., Cicco, N., & Candido, V. (2020). The influence of soil physical and chemical properties on saffron (Crocus sativus L.) growth, yield and quality. Agronomy, 10(8), 1154.
Darbaghshahi, M. N., Khajebashi, S.M., Banitaba, S.A., & Dehdashti, S. M. (2009). Effects of planting method, density and depth on yield and production period of saffron (Crocus sativus L.) in Isfahan Region. Seed & Plant. 24(4), 657-643. [In Persian].
Dastranj, M., & Sepaskhah, A. R. (2019). Saffron response to irrigation regime, salinity and planting method. Scientia Horticulturae, 251, 215-224.
de Juan, J. A., Córcoles, H. L., Muñoz, R. M., & Picornell, M. R. (2009). Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Industrial Crops and Products, 30(2), 212-219.
Ebrahimi, M., Pouyan, M., Shahi, T., Fallahi, H. R., Hoseini, S., Ragh Ara, H., & Branca, F. (2022). Effects of organic fertilisers and mother corm weight on yield, apocarotenoid concentration and accumulation of metal contaminants in saffron (Crocus sativus L.). Biological Agriculture & Horticulture, 38(2), 73-93.
Esmaeilian, Y., and Amiri, M. (2018). Investigation the effect of manure and planting pattern on some flower and corm quantitative traits of saffron (Crocus sativus L.) in Gonabad climatic conditions. Saffron Agron. & Technol. 6(4), 429-444. [In Persian with].
Esmi, R., Rezvani Moghaddam, P., Koocheki, A., & Ahmadian, A. (2018). Effects of mother corm weight and cow manure on saffron flower and corm yield. Saffron Agron. & Technol. 6(4), 445-460. [In Persian].
Fallahi, H. R., Aghhavani-Shajari, M., Sahabi, H., Behdani, M. A., Sayyari-Zohan, M. H., & Vatandoost, S. (2021). Influence of some pre and post-harvest practices on quality of saffron stigmata. Scientia Horticulturae, 278, 109846.
Husaini, A. M. (2014). Challenges of climate change: Omics-based biology of saffron plants and organic agricultural biotechnology for sustainable saffron production. GM crops & food, 5(2), 97-105.
Khorramdel, S., Moallem Banhangi, F., and Davarpanah, S.J. (2020). Effect of intercropping patterns with mallow on replacement corms and flower yield and qualitative criteria of saffron in the third year. Saffron Agron. & Technol. 8(4), 479-495. [In Persian].
Khorramdel, S., Nasrabadi, S. E., & Mahmoodi, G. (2015). Evaluation of mother corm weights and foliar fertilizer levels on saffron (Crocus sativus L.) growth and yield components. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 2(1), 9-14.
Khorramdel, S., Rezvani Moghaddam, P., Moallem Banhangi, F., & Shabahang, J. (2019). Optimization of cow manure levels and corm weight in saffron by central composite design. Journal of Saffron Research. 6(2), 233-249. [In Persian].
Khorramdel, S., Rezvani Moghaddam, P., Moallem Banhangi, F., and Shabahang, J. (2019). Optimization of cow manure levels and corm weight in saffron by central composite design. Journal of Saffron Research. 6(2), 233-249. [In Persian].
Koocheki, A., & Seyyedi, S. M. (2019). Mother corm origin and planting depth affect physiological responses in saffron (Crocus sativus L.) under controlled freezing conditions. Industrial Crops and Products, 138, 111468.
Koocheki, A., and Seyyedi, S.M., 2020. Saffron “seed”, the corm. In: Saffron (pp. 93-118). Woodhead Publishing.
Koocheki, A., Jahani, M., Tabrizi, L., & Mohammadabadi, A. A. (2011). Investigation on the effect of biofertilizer, chemical fertilizer and plant density on yield and corm criteria of saffron (Crocus sativus L.). J. Water Soil. 25(1), 196-206. [In Persian].
Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., Mollafilabi, A., & Seyyedi, S. (2014). Effects of corm planting density and manure rates on flower and corm yields of saffron (Crocus sativus L.) in the first year after planting. J. Agroecol. 6(4), 719-729. [In Persian].
Koocheki, A., Seyyedi, S. M., & Gharaei, S. (2016). Evaluation of the effects of saffron–cumin intercropping on growth, quality and land equivalent ratio under semi-arid conditions. Scientia Horticulturae, 201, 190-198.
Kumar, R., Singh, V., Devi, K., Sharma, M., Singh, M. K., & Ahuja, P. S. (2008). State of art of saffron (Crocus sativus L.) agronomy: A comprehensive review. Food Reviews International, 25(1), 44-85.
Lage, M., & Cantrell, C. L. (2009). Quantification of saffron (Crocus sativus L.) metabolites crocins, picrocrocin and safranal for quality determination of the spice grown under different environmental Moroccan conditions. Scientia horticulturae, 121(3), 366-373.
Ministry of Agriculture-Jahad., 2020. Agricultural Statistics, (Vol. II). Islamic Republic of Iran, Ministry of Agriculture-Jihad, Press. [In Persian].
Moallem Banhangi, F., Rezvani Moghaddam, P., Asadi, G., & Khorramdel, S. (2019). Effects of different amounts of corms and planting depths of corms on flower and corm yield of saffron (Crocus sativus L.). J. Saffron Agron. & Technol. 7(1), 55-67. [In Persian].
Molina, R. V., Renau-Morata, B., Nebauer, S. G., García-Luis, A., & Guardiola, J. L. (2010). Greenhouse saffron culture-temperature effects on flower emergence and vegetative growth of the plants. Acta horticulturae, (850), 91-94.
Molina, R. V., Valero, M., Navarro, Y., Guardiola, J. L., & Garcia-Luis, A. J. S. H. (2005). Temperature effects on flower formation in saffron (Crocus sativus L.). Scientia horticulturae, 103(3), 361-379.
Mollafilabi, A., Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., & Nassiri Mahallati, M. (2013). Effect of plant density and corm weight on yield and yield components of saffron (Crocus sativus L.) under soil, hydroponic and plastic tunnel cultivation. Saffron Agron. & Technol. 1(2), 14-28. [In Persian].
Mollafilabi, A., Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., & Nassiri Mahalati, M. (2014). Investigation on the effect of location and field age on yield and frequency of different corm weights of saffron (Crocus sativus L.). Iran. J. Field Crop Res. 12(4), 605-612. [In Persian].
Naderi Darbaghshahi, M.R., Khajabashi, S.M., Baniateba, S., & Dehdashti, S.M. (2008). Effects of planting method, density, and depth on yield and production period of saffron (Crocus sativus L.) in Isfahan region. Seed Plant Improv. J. 24(4), 643-657. [In Persian].
Nazarian, R., sahabi, H., Feizi, H. & Ahmadian, A., (2016). Effect of planting density on flower and corm yield of Spanish & Iranian Saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. & Technol. 4(1), 19-27. [In Persian].
Nehvi, F. A., Lone, A. A., Allai, B. A., & Yasmin, S. (2010). Impact of climate change on saffron industry of Jammu and Kashmir. Crop Improvement, 37(2), 203-203.
Ramezani, M., Rafiee, H., & Norouzi, H. (2019). Investigating the effective socioeconomic factors on unsustainable system of high-density planting of saffron (Case study: Gonabad county). Saffron Agron. & Technol. 7(2), 275-283. [In Persian].
Razavian, M., Rezvani Moghaddam, P., & Asadi, G.A. (2019). Evaluation of saffron flower and corm yield affected by different maternal corm weight and sowing depth. Saffron Agron. & Technol. 7(2), 155-170. [In Persian].
Rezvani Moghaddam, P., Khorramdel, S., Amin Ghafori, A., & Shabahang, J. (2013). Evaluation of growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) affected by spent mushroom compost and corm density. Saffron Res. 1(1), 13-26. [In Persian].
Rezvani Moghaddam, P., Khorramdel, S., & Mollafilabi, A. (2015). Evaluation of soil physical and chemical characteristics impacts on morphological criteria and yield of saffron (Crocus sativus L.). Journal of Saffron Research. 3(2), 188-203. [In Persian].
Rostami, M., & Mohammadi, H. (2013). Effects of planting date and corm density on growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) under Malayer climatic conditions. J. Agroecol. 5(1), 27-38. [In Persian].
Shabahang, J., Khorramdel, S., Amin Ghafori, A., & Gheshm, R. (2013). Effects on management of crop residues and cover crop planting on density and population of weeds and agronomical characteristics of saffron (Crocus sativus L.). Journal of Saffron Research. 1, 57–72. [In Persian].
Shahnoushi, N., Abolhassani, L., Kavakebi, V., Reed, M., & Saghaian, S. (2020). Economic analysis of saffron production. In Saffron (pp. 337-356). Woodhead Publishing.
Sharifi, H., Nabipour, Z., & Tavakkoli Kakhki, H.R., 2021. Evaluation the effect of compensatory behavior of planting density, mother corm weight and planting depth on vegetative characteristics and yield of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. & Technol. 9(3), 227-248. [In Persian].
Srivastava, R., Ahmed, H., Dixit, R. K., & Saraf, S. A. (2010). Crocus sativus L.: a comprehensive review. Pharmacognosy reviews, 4(8), 200.
Yarami, N., & Sepaskhah, A. R. (2015). Saffron response to irrigation water salinity, cow manure and planting method. Agricultural Water Management, 150, 57-66.
Zare Hossain, H., Ghorbani, R., Rashed Mohassel, M. H., & Rahimi, H. (2014). Effects of weed management strategies on weed density and biomass and saffron (Crocus sativus) yield. Saffron Agron. & Technol. 2(1), 45-58. [In Persian].
Yarami, N., and Sepaskhah, A.R., 2015. Saffron response to irrigation water salinity, cow manure and planting method. Agric. Water Manag. 150, 57-66
)