نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه گیاهپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی شهرری

چکیده

زعفران یا طلای سرخ با نام علمی  Crocus sativus L.(از خانواده Iridaceae)، به عنوان یکی از محصولات مهم و با ارزش اقتصادی بالا، از جنبه صادرات حائز اهمیت است. زعفران نیز مانند سایر محصولات کشاورزی دارای آفات مختلف می‌باشد که در مزارع زعفران کشور فعالیت دارند و باعث ایجاد خسارت به محصول می‌شوند. بر این اساس، فون دشمنان طبیعی (شامل شکارگرها و پارازیتوئیدها) در مزارع زعفران مناطق مختلف کشور (استان‌های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، کرمان، فارس و لرستان) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، 31 گونه حشره‌ شکارگر از پنج راسته‌ سخت‌بالپوشان (خانواده‌های Carabidae و Staphylinidae)، دوبالان (خانواده‌های Asilidae و Syrphidae)، بال‌غشاییان (خانواده‌ Formicidae)، بال‌ریشکداران (خانواده Thripidae) و ناجوربالان (خانواده‌های Anthocoridae، Miridae، Nabidae و Reduviidae) و نیز پنچ گونه عنکبوت (Araneae) و پنج گونه کنه‌ شکارگر (Acari) به عنوان بندپایان شکارگر جمع‌آوری شدند. پارازیتوئیدهای جمع‌آوری شده شامل 26 گونه از دو راسته‌ دوبالان (خانواده‌ Tachinidae) و بال‌غشائیان (خانواده‌های Braconidae، Chalcididae، Eulophidae، Ichneumonidae و Pteromalidae) بودند. از میان دشمنان طبیعی، سه گونه پارازیتوئید از خانواده Ichneumonidae شاملApechthis capulifera (Kriechbaumer, 1887)، Virgichneumon albilineatus (Gravenhorst, 1820­) و Netelia melanura (Thomson, 1888) گزارش‌های جدید برای فون ایران محسوب می‌گردند. در مجموع، 67 گونه از بندپایان شکارگر و پارازیتوئید از مزارع زعفران و مناطق اطراف جمع‌آوری شدند که این تنوع بالا در دشمنان طبیعی فعال در مزارع از جنبه‌ کنترل بیولوژیک آفات مختلف و نیز گرده‌افشانی محصول حائز اهمیت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

Amir-Ghasemi, T., 2009. Saffron - Red Gold of Iran. Publication of Ayandegan, Iran. 112 p. [in Persian].
Arnett, R.H., Jr., 1985. American Insects: a Handbook of the Insects of America North of Mexico.  Van Nostrand Reinhold, New York, xiii + 850 p.
Bathaie, S.Z., and Mousavi, S.Z., 2010. New applications and mechanisms of action of saffron and its important ingredients. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 50, 761-786.
Behdani, M.A., and Fallahi, H.R., 2015. Saffron: Technical knowledge based on research approaches. Publication of Birjand University, Iran. 412 p. [in Persian].
Bellows, T.S., and Fisher, T.W., 1999. Hand-book of Biological Control. Academic Press, San Diego, California, 1046 p.
Borror, D.J., Triplehorn, C.A., and Johnson, N.F., 1989. An Introduction to the Study of Insects. 6th Edition.  Saunders College Publishing, Philadelphia, Pennsylvania, 875 p.
Croft, B.A., 1990. Arthropod biological control agents and pesticides. John Wiley and Sons, New York, 723 p.
Delgado, C.M., Arambura, A.Z., and Diaz-Marta, G.L.A., 2006. Saffron: Color taste and aroma, Albacete, Spain, pp. 1-30.
Dhar, A.K., 1992. Bio-ecology and control of corm rot of saffron (Crocus sativus L.). MSc Thesis, Sher-e-Kashmir University of Agricultural Sciences and Technology of Kashmir, India, 109 p.
Ebrahimzadeh, H., Rajabian, T., Abrishamchi, P., Karamian, R., and Sabora, A., 2014. Saffron. Tehran University Publication, Iran. 642 p. [in Persian].
Esteki, M., Emami, S., Hosseini, F., 2016. Saffron cultivation guide in Iran. Publication of Marz-e Danesh, 150 p. [in Persian].
Ghamarnia, H., and Soltani, N., 2016. Cultivable area zoning of saffron in Kermanshah province: An option for crop pattern change to cope water scarcity. J. Land Manag. 4(1), 1-11. [in Persian with English Summary].
Golmohammadi, F., 2014. Saffron and its farming, economic importance, export, medicinal characteristics and various uses in South Khorasan province- East of Iran. IJFAS. 3(5), 566-596.
Gurr, G., and Wratten, S.D., 2000. Biological Control: Measures of success. Kluwer Academic Publishers, Boston, Massachusetts, 429 p.
Kafi, M., Koocheki, A., Mohassel, M.H., and Nassiri, M., 2006. Saffron production and processing. Science Publishers, New Hampshire, USA, 244 p.
Kenis, M., Hurley, B.P., Colombari, F., Lawson, S., Sun, J., Wilcken, C., Weeks, R., and Sathyapala, S., 2019. Guide to the classical biological control of insect pests in planted and natural forests, FAO Forestry Paper No. 182. Rome, FAO, 96 p.
Khazdair, M.R., Boskabady, M.H., Hosseini, M., Rezaee, R., and Tsatsakis, A.M., 2015. The effects of Crocus sativus (saffron) and its constituents on nervous system: A review. Avicenna J. Phytomed. 5(5), 376-391.
Khorramdel, S., Rezvani Moghaddam, P., Mollafilabi, A., Valizadeh, S., 2017. Investigation of weed species diversity and community structure in saffron fields of Khorasan. Saffron Agron. & Technol. 5(3), 211-229. [in Persian with English Summary].
Kianbakht, S., 2009. A systematic review on pharmacology of saffron and its active constituents. J. Med Plant Res. 28(4), 1-23.
Maredia, K.M., Dakouo, D., Mota-Sanchez, D., 2003. Integrated pest management in the global arena. Cromwell Press, Trowbridge, UK, 512 p.
Mir, G.M., 1992. Saffron agronomy in Kashmir. Gulshan Publishers, Srinagar, India, 163 pp.
Mollazadeh, H., Emami, S.A., and Hosseinzadeh, H., 2015. Razi’s Al‐Hawi and saffron (Crocus sativus): a review. Iran. J. Basic Med. Sci. 18, 1153‐1166. [in Persian with English Summary].
Naumann, I.D., and Carne, P.B., 1991. The insects of Australia. Melbourne University Press, Melbourne, Australia & UCL Press Limited, London, England, 1137 p.
Negbi, M., 1992. Saffron (Crocus sativus L.). Amsterdam: Harwood Academic Publishers, 154 p.
Negbi, M., Dagan, B., Dror, A., and Basker, D., 1989. Growth, flowering, vegetative reproduction and dormancy in the saffron crocus (Crocus sativus L.). Isr. J. Bot. 38, 95-113.
Nehvi, F.A., and Wani, S.A., 2008. Saffron production in Jammu and Kashmir, Directorate of Extension Education. SKUAST-K, India.
Ordoudi, S.A., and Tsimidou, M.Z., 2004. Saffron quality: effect of agricultural practices, processing and storage. In: Dris, R., Jain, S.M. (Eds.), Production practices and quality assessment of food crops. Vol. I. Kluwer Academic Publishers, Netherlands, pp. 209-260.
Quicke, D.L.J., 2015. The Braconid and Ichneumonid Parasitoid Wasps: Biology, Systematics, Evolution and Ecology. Wiley Blackwell, Chichester, 688 p.
Radjabi, G., 2003. Insect Ecology Applied and Considering the Conditions of Iran. Ministry of Jihad-e Agriculture, Agricultural Research and Education Organization, 622 p. [in Persian].
Shirani Rad, A.H., Kasraie, P., and Mohammadbeygi, F., 2013. Modern Encyclopedia of Medicinal Plants. Sayeh-Gostar Publication, Iran. 340 p. [in Persian].
Shokati, B., Asgharipour, M.R., Ghanbaria, A., and Feizizadeh, B., 2016. Suitability assessment of Saffron cultivation using GIS based multi-criteria decision analysis approach; study area: East-Azerbaijan province. Desert. 21(2), 115-131.
Vincent, C., Goethel, M.S., and Lazarovits, G., 2007. Biological control: A global perspective. CAB International, 432 p.
Yu, D.S., van Achterberg, C., and Horstmann, K., 2016. Taxapad 2016, Ichneumonoidea 2015, Database on flash-drive. www.taxapad.com, Nepean, Ontario, Canada.