نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه بیرجند

چکیده

تغییرات اقلیمی پیامدهای مستقیم و غیرمستقیمی بر منابع آب، کشاورزی و محیط‌ زیست دارد. اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک که استان خراسان جنوبی نیز در آن قرار دارند نسبت به تغییرات اقلیمی حساس­تر بوده و آسیب­ پذیری بیشتری دارند. بنابراین، استان خراسان جنوبی تحت تأثیر پیامدهای تغییرات اقلیمی و آثار آن در بسیاری از نقاط با توجه به وقوع و تداوم خشکسالی­ ها مشاهده شده است. با توجه به اینکه بیشتر معیشت روستاییان استان کشاورزی و از جمله کشت زعفران است، آگاهی از وضعیت آینده متغیرهای تأثیرگذار بر آن از جمله درجه حرارت برای برنامه ­ریزی­ های آتی از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. این پژوهش به واکاوی تغییرات درجه حرارت طی سال­های 2016 تا 2100 میلادی در استان خراسان جنوبی می­پردازد. هدف اصلی از این مطالعه شناخت کانون‌های اصلی تغییر درجه حرارت و جابجایی‌هایی است که در پی آن در مناطق زیرکشت زعفران می­باشد. روش کار در این پژوهش ارزیابی تغییرات درجه حرارت استان در حالت افزایش گازهای گلخانه­ای است و با استفاده از مدل ترکیبی MAGICC-SENEN و با بکارگیری مدل­ های گردش عمومی اتمسفر HADCM3 و ECHO-G تحت 18 سناریوی تغییر اقلیم از جمله A1B، B1 و Aبرای دهه ­های آینده تا سال 2100 میلادی انجام گرفت. در این مطالعه دوره 2000-1961 و 2100-2016 میلادی به ترتیب به عنوان دوره ­های گذشته و آینده انتخاب شدند. نتایج نشان داد در تمام پهنه استان برای دهه­ های آینده تغییرات درجه حرارت دارای روند افزایشی خواهد بود که این افزایش درجه حرارت از دهه 2025 شدیدتر می­باشد. در برخی نواحی استان ازجمله نواحی جنوبی و مرکزی ایران مقدار افزایش درجه حرارت از نواحی شمالی بیشتر خواهد بود. نواحی کشت زعفران در استان در دوره ­های آینده از حالت گسترده در شهرستان­های سرایان، قاین، فردوس و اسدیه به صورت الگوی جزیره تغییر شکل خواهد یافت و دشت خضری و نیمبلوک سازگاری بیشتری با کشت زعفران در دوره آینده خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

Abbasi, F., and Asmari, M., 2010.Forecasting and Assessment of Climate Change over Iran During Future Decades by Using MAGICC-SCENGEN Model. Journal Soil and Water. (25), 70-83. [In Persian with English Summary].
Chang, C.C., 2003. The potential impact of climate change on Taiwan’s agriculture. Agricultural Economics. 27, 51-64.
Harvey, L.D.D., Gregory, J., Hoffert, M., Jain, A., Lal, M., Leemans, R., Raper, S.B.C., Wigley, T.M.L., and de Wolde, J., 1997. An introduction to Simple Climate models used in the IPCC Second Assessment Report: IPCC Technical Paper II(Eds. J.T. Houghton, L.G. Meira Filho, D.J. Griggs, and M. Noguer), Intergovernmental Panel on Climate Change, Geneva, Switzerland, p. 50-75.
Hosseini, S.S., Nazari, M., and Eraghi Nejad, S., 2013. Investigating the impacts of climate on agricultural sector with emphasis on the role of adaptation strategies in this sector. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. 44(1), 1-16. [In Persian with English Summary].
Houghton, J.T., Meira Filho, L.G., Callander, B.A., Harris, N., Kattenberg A., and Maskell, K., 1996. Climate Change. The Science of Climate Change, Cambridge University Press, New York, p. 572.
Jafarzadeh, A., Khashei-Siuki, A., and Shahidi, A., 2015. Modeling of climate change effects on saffron water requirement in south Khorasan province by GIS. Journal of Saffron Research. 3(2), 163-174. [In Persian with English Summary].
Kafi, M., Koocheki, A., Rashed, M.H., and Nassiri, M., 2006. Saffron Production and Processing. Science Publishers, United States of America, 244 pp.
Kattenberg, A., Giorgi, F., Grassl, H., Meehl, G.A., Mitchell, J.F.B., Stouffer, R.J., Tokioka, T., Weaver, A.J., and Wigley, T.M.L., 1996. Climate models. Projections of future climate. In: Climate Change 1995: The Science of Climate Change (Eds. J.T. Houghton, L.G. Meira Filho, B.A. Callander, N. Harris, A. Kattenberg, and K. Maskell), Cambridge University Press, New York, pp. 285-357.
Khosravi, M., Esmael Nejad, M., and Nazari pour, H., 2010. Climate change and its impact on water resources in the Middle East. 4th international congress of the Islam world geographers, 14-16 April, Zahedan, Iran. [In Persian].
Koocheki, A., 2015. Workshop on Climate Change and Low-Carbon Technologies (Proceedings). Ministry of Agriculture, Ministry of Research, Education and Extension, Tehran, Iran. [In Persian].
Malcolm, S., Marshall, E., Aillery, M., Heisey, P., Livingston, M., and Day-Rubenstein, K., 2012. Agricultural adaption to a changing climate, economic and environmental implications vary by U.S region. Economic Research Report, Number 136.
Morision, J.I.L., and Gifford, R.M., 1984. Plant growth and water use with limited water supply in high CO2 concentrations. I. Leaf area, water use and transpiration. Australian Journal of Plant Physiology. (11), 361-374.
Muchena, P., and Iglesias, A., 1995. Vulnerability of maize yields to climate change in different farming sectors in Zimbabwe. In: Rosenzweig, C. (Ed.). Climate change and agriculture: Analysis of potential international impacts. pp. 229-239.
Pimentel, D., 1993. Climate change and food supply. FO/11171 for Applied Research and Public Policy. (8), 54-60.
Raper, S.C.B., Wigley, T.M.L., and Warrick, R.A., 1996. Global sea level rise: Past and future. In: Sea-Level Rise and Coastal Subsidence: Causes, Consequences and Strategies (Eds. J. Milliman and B.U. Haq), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, the Netherlands, pp. 11-45.
Reidsma, P., Lansink, A.O., and Ewert, F., 2009. Economic impacts of climatic variability and subsidies on European agriculture and observed adaptation strategies. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change. 14, 35.
Samadi Massah Bovani, A., and Mahdavi, M.A., 1997. The effectiveness of small scale Regressive River between the regimes. Technical Workshops. The Effects of Climate Change on Water Resources Management, Mashhad, Iran. [In Persian].
Samadi, S., Ehteramian, K., and Sari Sarraf, B., 2011. SDSM ability in simulate predictors for climate detecting over Khorasan province. Procedia Social and Behavioral Sciences. 19, 741-749.
Schimel, D.S., Grubb, M., Joos, F., Kaufmann, R.K., Moss, R., Ogana, W., Richels, R., and Wigley, T.M.L., 1997. Stabilization of atmospheric greenhouse gases: physical, biological and socio-economic implications: IPCC Technical Paper III (Eds. J.T. Houghton, L.G. Meira Filho, D.J. Griggs, and M. Noguer). Intergovernmental Panel on Climate Change, Geneva, Switzerland, p. 52.
Semenov, M.A., and Barrow, E.M., 2002. LARS-WG a stochastic weather generator for use in climate impact studies. User’s manual, Version 3.0.
Semenov, M.A., Donatelli, M., Stratonovitch, P., Chatzidaki, E., and Baruth, B., 2010. ELPIS: a dataset of local-scale daily climate scenarios for Europe. Journal of Climate Research. (44), 3–15.
Shaemi Barzuki, A., and Habibi Nokhandan, M., 2009. Global warming: Biological and Ecological Consequences. Publication of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. 216 pp. [In Persian].
UNEP., 2001. United Nations Environment Programme: Introduction to Climate Change. Accessed April 17, 2001 from: www.grida.no/climate/vital/intro.html.
Wigley, T.M.L., 2003. AGICC/SCENGEN 4.1: Technical Manual, National Center for Atmospheric Research, Colorado, USA, October pp. 1-24.
Wilby, R.L., and Dawson, C.W., 2008. Using SDSM version 4.2- A decision support tool for the assessment of regional climate change impacts. User Manual, p. 94.
Zanganeh, M., Alizadeh, A., and Shayan, A., 2014. Analysis of climate parameters, temperature and rainfall Bojnoord city of 1977 to 2010. The First National Conference Meteorological, Tehran, Iran. [In Persian].