نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده علوم و صنایع غذایی- مشهد

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی-مشهد

چکیده

به منظور مطالعه اثر تنش رطوبت بر گل­آوری و عملکرد زعفران، پژوهشی در سال­های1391 و 1392 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گناباد اجرا شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و با پنج تیمار( 70% ظرفیت زراعی ،60% ظرفیت زراعی، 50% ظرفیت زراعی، C1 و C2 )  و 4 تکرار در نظر گرفته شد. ویژگی­های کمی مورد مطالعه شامل تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، تعداد بنه­های خواهری در پایان دوره، وزن بنه­ها در پایان دوره، مقدار پوشال پیازها و وزن خشک برگ­ها و ویژگی­های کیفی نیز شامل اندازه­گیری پیکروکروسین،کروسین و سافرانال بودند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش رطوبت ویژگی­های کمّی زعفران کاهش و شاخص­های کیفی آن بهبود یافت. با افزایش روند خشکی، مقادیر ویژگی­های کمّی کاهش یافتند که بطور مکرر در گیاهان زراعی دیگر نیز گزارش شده است. از طرف دیگر، افزایش تنش رطوبت همراه با تجمع مواد مؤثره در گیاهان است و تأکید بر همبستگی منفی بین خصوصیات کمّی و کیفی می­باشد و تعداد و وزن بنه­ها با افزایش تنش رطوبت کاهش نشان داده است. همچنین تعداد گل در واحد سطح در ظرفیت زراعی، 70 درصد از سایر تیمارها بیشتر بود. کلاله خشک زعفران که همان زعفران اقتصادی می­باشد نیز در ظرفیت زراعی، 70 درصد از سایر تیمارها بیشتر بود که البته با تیمار چهار مرتبه آبیاری تفاوت معنی­داری را نشان نداد. در تیمار 70 درصد اکثر ویژگی­ها، برتری نشان داده اما معنی­دار نبوده است و از آنجایی که چهار مرتبه آبیاری منطقی­تر به نظر می­رسد این تیمار توصیه می­شود.چهار مرتبه آبیاری همان عرف محل باضافه یک مرتبه آبیاری در نیمه مرداد می‌باشد که اثرات مثبت سودمندی بر عملکرد زعفران خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

Alavi Shahri, H., 1997. Effect of irrigation amount and manure on saffron yield. J. Plant Seed. 12(1), 17-28. [in Persian with English Summary].
Azizi Zohan, A., 2000. Study on water requirement, irrigation method and interval in saffron. MSc Thesis of Irrigation. University of Shiraz, Iran. [in Persian with English Summary].
Bernhoft, A., 2008. Bioactive compounds in plants- benefits and risks for man and animals. Proceedings from a Symposium held at the Norwegian Academy of Science and Letters, Oslo.
Case, A.L., and Barrett, S.C.H., 2001. Ecological differentiation of combined and separate sexe of Wurmbeadioica (Colchicaceae) in sympathy. Ecol. 82(9), 2601-2616.
Daneshvar, M., Karbasi, A.R., and Sarvari, A.A., 2003. Globalization and its effects on Iranian saffron export. 3rd National Symposium on saffron. Mashhad, Iran. [in Persian].
Eftekharzadeh Maraghi, M.S., 2006. Interaction of irrigation interval and different rates N fertilizer on saffron flower under climatic conditions of Maragheh. Abstract Proceeding of 4th Iranian Congress of Agronomy and Plant Breeding. Technology University of Isfahan. [in Persian].
Geerts, S., and Raes, D., 2009. Deficit irrigation as an on-farm strategy to maximize crop water productivity in dry areas. Agric. Water Manag. 96, 1275-1284.
Ghorbani, M., 2005. The economics of saffron in Iran. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad, Iran. [in Persian with English Summary].
Hosseini, M., Hemati-Kakhki, A., and Karbasi, A.R., 2003. Study of social and economic effects of 10 years research on saffron. 3rd National Symposium on Saffron. Mashhad, Iran. [in Persian].
Hosseini, M., and Sadeghi, B., 2004. Effect of foliar fertilization on saffron yield. 3rd National Symposium on Saffron. Mashhad, Iran. [in Persian].
Jihad Agriculture of Khorasan Razavi., 2012. Report of Saffron Agronomy Research. Iran. [in Persian].
Koocheki, A., 2013. Agronomy research of saffron in Iran: Trend in the past and a look to the future. J. Saffron Agron. Tech. 1(1), 3-21. [in Persian with English Summary].
Mahdavi, M., 1999. Crop coefficient and saffron evapotranspiration MSc. Thesis of Irrigation and Drainage. Ferdowsi University of Mashhad, Iran. [in Persian with English Summary].
Mollafilabi, A., and Davari, K., 2007. Comparison of irrigation methods on saffron. Research Institute of Food Science and Technology (RIFST), Mashhad, Iran. [in Persian].
Mollafilabi, A., and Davari, K., 2007. Comparison of different methods of saffron irrigation. Department of Agriculture and Food Industries. Research Institute of Food Science & Technology (RIFST). [in Persian].
Mollafilabi, A., 2012. New technologies for saffron production, challenges and strategies. Abstract Book of 6th National Festival of Saffron. Nov. 13-14, Ghaen, Iran. [in Persian with English Summary].
Mosaferi, H., 2001. Effect of different regimes of irrigation on saffron yield. MSc. Thesis of Irrigation and Drainage. Ferdowsi University of Mashhad, Iran. [in Persian with English Summary].
Raghimi, G., 1991. Mechanization of Saffron. Birjand University, Birjand, Iran. [in Persian].
Sadeghi, B., 1998. Effects of summer irrigation on saffron yield. IROST. [in Persian].
Sadeghi, B., Hosseini, M., and Masroori, M., 2014. Effect of nutrition on bed to enlarge saffron corm. Department of Biotechnology. Research Institute of Food Science and Technology (RIFST). [in Persian].