نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ریحانه عسگرپور ¹
• محمد خواجه حسینی ²
• سرور خرم دل ³

¹ دانش آموخته دکتری رشته علوم علف های هرز، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آللوپاتی یکی از روابط متقابل بیوشیمیایی دارای اثرات بازدارندگی و تحریک کنندگی است که اثرات معنی‌داری در تحقیقات کشاورزی پایدار دارد. به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه سه علف‌هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexus L.)، ازمک (Cardaria draba L.) و خاکشیر ایرانی (Descurainia Sophia L.) تحت تأثیر غلظت‌های عصاره آبی بنه و گلبرگ زعفران (L. Crocus sativus)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گیاهان ویژه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1389 انجام شد. تیمارها شامل عصاره آبی گلبرگ و بنه زعفران در غلظت های 25، 50 و 100 درصد بودند. آب مقطر به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه‌زنی نهایی، متوسط زمان جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، جوانه‌زنی تجمعی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه و وزن تر گیاهچه علف های هرز بودند. نتایج نشان داد که عصاره آبی بنه و گلبرگ زعفران تأثیر معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن تر گیاهچه هر سه علف هرز داشتند؛ به طوری‌که بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به غلظت 100 درصد بنه و گلبرگ بود. افزایش غلظت عصاره آبی باعث افزایش متوسط زمان جوانه‌زنی و کاهش طول ریشه‌چه هر سه گونه علف هرز شد. اثر بازدارندگی غلظت عصاره آبی اندام‌های هوایی و زیرزمینی زعفران بر رشد ریشه‌چه هر سه گونه علف هرز بیشتر از ساقه‌چه بود. دامنه کاهش طول ساقه‌چه علف‌های‌هرز تحت تأثیر غلظت های عصاره آبی بنه و گلبرگ به‌ترتیب 3/22-8/11 و 4/39-7/16درصد بود. وزن تر گیاهچه ازمک و خاکشیر ایرانی در عصاره 25 درصد بنه نسبت به شاهد افزایش یافت، ولی سایر تیمارها باعث کاهش وزن تر گیاهچه هر سه گونه علف هرز شد.

کلیدواژه‌ها

• اثر بازدارنده
• آللوپاتی
• کشاورزی پایدار
• متوسط زمان جوانه‌زنی
• گیاهچه