نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

2 استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

3 استادیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

4 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

مدیریت تغذیه در زراعت زعفران یکی از مسائل مهم در تولید این محصول ارزشمند محسوب ‌می‌شود. از این رو، تحقیق حاضر با هدف مطالعه تأثیرمحلول­پاشی عناصر ریز مغذی آهن و روی بر صفات کمی و کیفی زعفران در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان شهر خرم آباد درسال 1401-1400 به صورت طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل شاهد (محلول­ پاشی آب مقطر)، محلول­پاشی آهن 5 درصد، محلول­ پاشی روی 5 درصد، محلول ­پاشی ترکیبی آهن 5 درصد+روی 5 درصد (توام آهن و روی)، بودند. محلول­ پاشی در طی دو مرحله (اواسط اسفند ماه و اواسط فروردین ماه) بر روی بوته ­های شش ساله زعفران انجام شد. نتایج نشان داد محلول­ پاشی با عنصر روی نسبت به شاهد، محلول ­پاشی آهن و محلول­ پاشی توام آهن و روی میانگین بالاتری از صفات را سبب شد به طوریکه محلول پاشی عنصر روی سبب افزایش معنی دار تعداد گل (81/57 درصد)، وزن تر و خشک گل (62/20 و97/80 درصد)، وزن تر و خشک کلاله (22/44 و 27/65 درصد)، کروسین (88/6 درصد)، پیکروکروسین (39/11 درصد) و سافرانال (66/9 درصد) در مقایسه با شاهد شد. بنابراین محلول­پاشی عنصر ریزمغذی روی سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه زعفران گردید.کروسین با صفاتی نظیر پیکروکروسین و وزن خشک کلاله همبستگی مثبت و معنی داری داشت اما سافرانال با هیچ یک از صفات مورد بررسی همبستگی معنی داری نشان نداد. توصیه می ­شود برای دستیابی به عملکرد بالا محلول­پاشی عناصر ریزمغذی به ویژه روی، در دستور کار قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

Abdullaev, F.L. (1993). Biological effects of saffron. Journal of biofactors, 4, 6-83.
Akbarian, M. M., Heidari Sharifabad, H., Noormohammadi, G., & Darvish Kojouri, F. (2012). The effect of potassium, zinc and iron foliar application on the production of saffron (Crocus sativa L.). Annals of Biological Research, 3 (12), 5651-5658.
Akrami, M. R., Malakouti, M. J., & Keshavarz, P. (2015). Study of flower and stigma yield of saffron as affected by potassium and zinc fertilizers in Khorasan Razavi Province. Journal of Saffron Research2(1), 85-96. [In Persian].
Amirnia, R., Bayat, M., & Tajbakhsh, M. (2014). Effects of nano fertilizer application and maternal corm weight on flowering at some saffron (Crocus sativus L.) ecotypes. Turkish Journal of Field Crops, 19 (2), 158-168.
Alloway, B. J. (2008). Zinc in soils and crop nutrition. Second edition, published by IZA and IFA.
Babaei, K., Seyed Sharifi, R., Pirzad, P., & Bahrani, A. (2015). Effect of some micro and macro nutrients on seed yield and oil content of rapeseed (Brassica napus L.). International Journal of Chemical Environmental and Biological Sciences, 3(1), 71-74.
Emami, M., Armin, M., & Jami Moeini, M. (2018). Effect of foliar application time of organic and chemical fertilizers on yield and yield components of saffron. Saffron Agronomy and Technology, 6 (2), 167-179. [In Persian].
El Midaoui, A., Ghzaiel, I., Vervier-Fasseur, D., Ksila, M., Zarrouk, A., Nury, T., Khallouki, F., El Hessni, A., Ibrahimi, S.O., & Latruffe, N. (2022). Saffron (Crocus sativus L.): A source of nutrients for health & for the treatment of neuropsychiatric and agerelated diseases. Nutrients, 14, 597.
Fang, Y., Wang, L., Xin, Z., Zhao, L., An, X., & Hu, Q. (2008). Effect of foliar application of zinc, selenium, and iron fertilizers on nutrients concentration and yield of rice grain in China. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 56, 2079-2084.
Gupta, V., Sharma, A., Rai, P.K., Gupta, S.K., Singh, B., Sharma, S.K., Singh, S.K., Hussain, R., Razdan, V.K., & Kumar, D. (2021). Corm rot of saffron: epidemiology and management. Agronomy, 11, 339.
Hassanian Badi, S., Tabatabaiyan, J., & Kodkhodaei, A. (2018). The effect of foliar application of micronutrients on quantitative and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.), 16th National Congress of Agricultural Sciences and Plant Breeding of Iran, Ahvaz, Iran. [In Persian].
Hosseinzadeh, H., & Nassiri-Asl, M. (2013) Avicenna's (Ibn Sina) the canon of medicine and saffron (Crocus sativus): A review. Phytotherapy Research, 27 (4), 475-483.
International Standard, "Saffron-Specification", ISO 3632-1:1993(E), International Organization for Standardization, Switzerland.
Kafi, M., Borzooei, A., Salehi, M., Kamandi, A., Maassoumi, A., & Nabati, A. (2009). Plant environmental stress physiology. Mashhad University Jihad Press. 502 pp. [In Persian].
Khalilzadeh, R. (2017). Effects of bio fertilizer and nano Zn-Fe oxide on physiological traits, antioxidant enzymes activity and yield of wheat (Triticum aestivum L.) under salinity stress. Journal of Plant Interactions, 12(1), 381-389.
Khaksarnezhad, E., & Zabet, M. (2017). The effect of Nano iron chelated on the yield and yield components of saffron (Crocus sativus L.) in South Khorasan. Journal of Saffron Research, 5(1), 45-52. [In Persian].
Khoshkhoo, H., Rassam, G., Babaeian, M., Rahban, S., Taghizadeh Tabari, Z., & Kumar Dhar, M. (2022). The effect of foliar fertilizer and different growth regulators on quantitative and qualitative yields of saffron (Crocus sativus L.) in Farooj. Agrotechniques in Industrial Crops2(4), 177-186.
Kumar, R., Singh, V., Devi, K., Sharma, M., Singh, M. K., & Ahuja, P. S. (2009). State of art of saffron (Crocus sativus L.) agronomy: a comprehensive review. Food Reviews International, 25, 44–85.
Maleki Farahani, S. & Aghighi Shahverdi, M. (2015). Evaluation the effect of nano-iron fertilizer in compare to iron chelate fertilizer on qualitative and quantitative yield of saffron. Journal of Crops Improvement17(1), 155-168. [In Persian].
Omidi, H., Golzad, A., Torabi, H., & Fotoukian, M. H. (2010). Effect of bio and chemical fertilizer on quality and quantity of saffron. Journal of Medicinal Plant, 8(30), 98-109. [In Persian].
Rezvanimoghadam, P., Koocheki, A., Filabi, A., & Seyedi, M. (2013). Effect of biological and chemical fertilizers on replacement corm and flower yield of saffron (Crocus sativus L.). Iranian Journal of Crop Science, 15, (3):234-246. [In Persian].
Saeedi-Rad, M.H., & Mokhtarian, A. (2011). Applied scientific principles of planting and harvesting of saffron. Education and Promotion of Agriculture. 112 p. [In Persian].
Sahabi, H., Jahan, M., Kochaki, A., & Nassiri Mahallati, M. (2018). Effects of corm origin, corm weight and nutrient foliar application on yield and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agronomy and Technology6(3), 269-277. [In Persian].
Salariyan, A., Mahmoodi, S., Behdani, M. A., & Kaveh, H. (2022). Effects of bio fertilizer and nanoparticles of Fe on quantitative and qualitative properties of saffron (Crocus sativus L.) under salinity stress. Saffron Agronomy and Technology10(1), 3-18. [In Persian].
Permeh, Z., Mohebi, R., Nabizade, A., & Hosseini, M. A.)2010(. Export capacity and Target Bazaars of Iranian Saffron. Iranian Journal of Trade Studies13(51), 59-95. [In Persian].
Tabatabaeian, J., Hassanian, S., & Kadkhodaie, A. (2020). Effect of micronutrient foliar application on quantitative and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agronomy and Technology8(2), 147-163. [In Persian].
Yaghoubnezhad, N., Hemmati, K., & Hemmati, N. (2022). Studying the Effect of Seaweed, Lignin and Tea compost on the amount of crocin, picrocrocin, safranal and some phytochemical traits in petals and stigmas of saffron plant (Crocus sativus L.). Journal of Saffron Research10(2), 358-345. [In Persian].
Yassen, A., Abou El-Nour, E. A. A., & Shedeed, S. (2010). Response of wheat to foliar spray with urea and micronutrients. Journal of American Science, 6, 14-22.
Zahmatkesh, Y.  Pessarakli, M., & Souhani darbani, A. (2022).  Morpho-physiological and yield responses of quinoa genotypes (Chenopodium quinoa Willd) to the application of potassium and zinc chelates under drought stress conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 22(3), 45-54. [In Persian].
Xi, L., Qian, Z., Xu, G., Zheng, Sh., Sun, S., Wen, N., Sheng, L., Shi, Y., & Zhang, Y. (2007). Beneficial impact of crocetin, a carotenoid from saffron, on insulin sensitivity in fructose fed rats. Journal of Nutrition Biochemistry, 18, 64–72.