نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی

3 گروه زراعت دانشگاه بیرجند

4 دانشگاه بیرجند مدیر گروه پژوهشی زعفران

چکیده

زعفران گیاهی تریپلوئید و عقیم بوده که تکثیر آن فقط از طریق رویشی انجام می‌شود، لذا بهبود خصوصیات زراعی آن توسط روش های اصلاح کلاسیک با محدودیت همراه است. فن آوری کشت بافت ابزاری مناسب برای کمک به بهبود خصوصیات زراعی می‌باشد. هدف از این تحقیق دستیابی به روشی مناسب برای القاء کالوس جنین‏زا و باززایی غیرمستقیم بر روی قطعات بنه‏ زعفران زراعی بود. آزمایش اول به منظور برای القاء و کشت کالوس بصورت فاکتوریل با سه فاکتور شامل؛ نوع ریز نمونه (در چهارسطح) و دو تنظیم کننده رشد 2,4-D و BAP هرکدام در سه سطح (1، 2 و 3 mg/L)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 تکرار اجرا گردید. نتایج حاکی از این بود که قطعات حاصل از ریزبنه های تشکیل شده بر روی بنه های مادری بیشترین درصد کالوس (.94 درصد) را در مقایسه با انواع دیگر ریزنمونه ها تشکیل دادند. محیط کشت MS حاوی (mg/L 2) 2,4-D و mg/L) 2) BAP بهترین محیط برای تشکیل و رشد کالوس (74 درصد) در قطعات بنه بود. برای تولید کالوسهای جنینزا، کالوسهای به محیط کشت MS‌ حاوی (mg/L 5/0)2,4-D و( mg/L 3)BAP منتقل و واکشت شدند. به منظور نمو جنین یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تکرار در محیط‏های کشت در دو سطح (نیم غلظت MS و کامل MS) بدون هورمون و یا محتوی 6% ساکارز و یا محتوی (mg/L 1)ABA منتقل و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بهترین محیط برای نمو جنین محیط MS کامل محتوی( mg/L 1) ABA بود. سپس کالوس‏های دارای جنین های نمو یافته به منظور رشد و تمایز بیش‏تر به محیط کشت کامل MS محتوی 6% ساکارز منتقل شدند، و مشاهدات نشان داد کالوس‏هایی که در محیط کشت کامل MS محتوی ( mg/L 1)ABA قرار داشتند، بهترین واکنش را به باززایی نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

Ahouran, M., Hosseini, R., and Zarghami, R., 2009. Regeneration of plantlet from protoplast of Crocus sativus L. 6th Iranian Congress of Horticultural Science Rasht, I.R. Iran, p. 79. [in Persian].
Ahuja, A., Kaul, S., Ram, G., and Kaul, B.L., 1994. Somatic embryogenesis and regeneration of plantlets in saffron, Crocus sativus L. Indian J. Exp. Biol. 32, 135-140.
Azadi, P., Bagheri, K., Gholami, M., Mirmasoumi, M., Moradi, A., and Sharafi, A., 2017. Thin cell layer, a suitable explant for in vitro regeneration of saffron (Crocus sativus L.). JAST. 19, 1429-1435.
Bagheri, K., Azadi, P., Gholami, M., and Mir Masoumi, M., 2017. Effect of some plant growth regulators and different explants types on callus induction in saffron. Saffron Agron. & Technol. 5, 231-239. [in Persian with English Summary].
Blazquez, S., Olmos, E., Hernández, J., Fernández-García, N., Fernández, J., and Piqueras, A., 2009. Somatic embryogenesis in saffron (Crocus sativus L.). Histological differentiation and implication of some components of the antioxidant enzymatic system. PCTOC. 97, 49-57.
Blazquez, S., Piqueras, A., Serna, M.D., Casas, J.L., and Fernández, J.A., 2004. Somatic embryogenesis in saffron: Optimisation through temporary immersion and polyamine metabolism. Acta Hortic. 650, 269-276.
Broertjes, C., and Van Harten, A., 1988. Applied Mutation Breeding for Vegetatively Propagated Crops. Elsevier, The Netherlands. 345 pp.
Devi, K., Sharma, M., Singh, M., and Singh Ahuja, P., 2011. In vitro cormlet production and growth evaluation under greenhouse conditions in saffron (Crocus sativus L.)- A commercially important crop. Eng. Life Sci. 11, 189-194.
Ebrahimzadeh, H., Karamian, R., and Noori-Daloii, M.R., 2000. Somatic embryogenesis and regeneration of plantlet in saffron, Crocus sativus L. J. Sci. I. R. Iran. 11, 169-173.
Fluch, S., Hohl, K., Stierschneider, M., Kopecky, D., and Kaar, B., 2010. Crocus sativus L.-Molecular evidence on its clonal origin. Acta Hortic. 850, 41-46.
George, P.S., Visvanath, S., Ravishankar, G.A., and Venkataraman, L.V., 1992. Tissue culture of saffron (Crocus sativus L.): Somatic embryogenesis and shoot regeneration. Food Biotechnol. 6, 217-223.
Grilli Caiola, M., Caputo, P., and Zanier, R., 2004. RAPD Analysis in Crocus sativus L. accessions and related Crocus species. Biol. Plant. 48, 375-380.
Ilahi, I., Jabeen, M., and Firdous, N., 1987. Morphogenesis with saffron tissue culture. J. Plant Physiol. 128, 227-232.
Isa, T., and Ogasawara, T., 1988. Efficient regeneration from the callus of saffron (Crocus sativus L.). JPN J. Breed. 38, 371-374.
Izanloo, A., Derakhshan, A., Alizadeh, Z., and Behdani, M.A., 2019. Cormlet production of saffron (Crocus sativus L.) using in vitro culture techniques. J. Saffron Res. 6(2), 179-189. [in Persian with English Summary].
Karamian, R., 2004. Plantlet regeneration via somatic emberiogenesis in four species of Crocus. In: Fernandez, J.A., and Abdullaev, F. (Eds.). The 1st International Symposium on Saffron Biology and Biotechnology. Acta Hortic. Spain, pp. 253-259.
Lagram, K., El Caid, M.B., El Aaouam, S., Lachheb, M., El Mousadik, A., and Serghini, M.A., 2017. In vitro shoot regeneration and development of microcorms of moroccan saffron (Crocus sativus L.). Atlas J. Plant Biol. 50-55.
Milyaeva, E., Azizbekova, N.S., Komarova, E., and Akhundova, D., 1995. In-vitro formation of regenerant corms of saffron Crocus (Crocus sativus L). Russ. J. Plant Physiol. 42, 112-119.
Mir, J.I., Ahmed, N., Khan, M.H., Mokhdomi, T.A., Wani, S.H., Bukhari, S., Amin, A., and Qadri, R.A., 2015. Molecular characterization of saffron-potential candidates for crop improvement. Not. Sci. Biol. 7, 81-89.
Nemati, Z., Mardi, M., Majidian, P., Zeinalabedini, M., Pirseyedi, S.M., and Bahadori, M., 2014. Saffron (Crocus sativus L.), a monomorphic or polymorphic species?. Span. J. Agric. Res. 12(3), 753-762.
Rubio-Moraga, A., Castillo-López, R., Gómez-Gómez, L., and Ahrazem, O., 2009. Saffron is a monomorphic species as revealed by RAPD, ISSR and microsatellite analyses. BMC Res. Notes. 2, 1-5.
Safarnejad, A., Alamdari, S.B.L., Darroudi, H., and Dalir, M., 2016. The effect of different hormones on callus induction, regeneration and multiplication of saffron (Crocus sativus L.) corms. Saffron Agron. & Technol. 4, 143-154. [in Persian with English Summary].
Schneider, C.A., Rasband, W.S., and Eliceiri, K.W., 2012. NIH Image to ImageJ: 25 years of image analysis. Nat. Methods 9, 671–675.
Sik, L., Candan, F., Soya, S., Karamenderes, C., Kesercioglu, T., and Tanyyolc, B., 2008. Genetic variation among Crocus sativus L. species from western Turkey as revealed by RAPD and ISSR marker. J. Appl. Biol. Sci. 2, 73-78.
Siracusa, L., Gresta, F., Avola, G., Albertini, E., Raggi, L., Marconi, G., Lombardo, G.M., and Ruberto, G., 2013. Agronomic, chemical and genetic variability of saffron (Crocus sativus L.) of different origin by LC-UV–vis-DAD and AFLP analyses. Genet. Resour. Crop Evol. 60, 711-721.
Xu, L., Najeeb, U., Naeem, M.S., Wan, G.L., Jin, Z.L., Khan, F., and Zhou, W.J., 2012. In vitro Mutagenesis and Genetic Improvement. In: Gupta, S.K. (Ed.), Technological Innovations in Major World Oil Crops. Volume II:
Perspectives. Springer New York, New York, NY. pp. 151-173.
Zeybek, E., Önde, S., and Kaya, Z., 2012. Improved in vitro micropropagation method with adventitious corms and roots for endangered saffron. Cent. Eur. J. Biol. 7, 138-145.