نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند

2 دانشجوی کارشناسی مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

کشت زعفران در محیط بدون خاک به عنوان روشی بالقوه جهت افزایش وزن بنه‌های دختری قابل ارزیابی است. در این محیط احتمالاً بتوان بنه‌های ریز فاقد توان گلدهی و نیز بنه‌هایی که در محیط کنترل شده تولید گل کرده‌اند را از طریق بهبود خصوصیات فیزیکیِ بستر کاشت و نیز تغذیة مناسب به وزن کافی رساند. در این راستا، در پژوهشی گلدانی اثر وزن بنه (2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8 و 8 تا 10 گرم) و مصرف سوپرجاذب (صفر و 4 گرم در گلدان) به‌صورت آزمایش فاکتوریل در بستر کاشت پرلیت، در اتاقکی روباز بر رشد رویشی زعفران بررسی شد. سوپرجاذب با هدف افزایش توان نگهداری آب و عناصر غذایی در بستر کاشت پرلیت، به عنوان یکی از فاکتورهای آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. اثر ساده و متقابل فاکتورهای آزمایشی بر بیشتر صفات مرتبط با رشد رویشی زعفران مانند تعداد و وزن بنه‌های دختری، وزن بنة دختری اصلی، تعداد ریشة انقباضی و رشد برگ معنی‌دار بود (P≤0.01). با افزایش وزن بنة مادری، رشد برگ و بنه‌های دختری بهبود یافت. مصرف سوپرجاذب اثر مثبتی بر صفات مرتبط با رشد برگ و بنه‌های دختری نداشت. بیشترین تعداد بنة دختری و وزن بنه دختری اصلی در شرایط کاشت بنه‌های مادری درشت (به‌ترتیب 6/5 بنه و 34/0 گرم) و عدم مصرف سوپرجاذب (به‌ترتیب 45/3 بنه و 27/0 گرم) حاصل شد. تولید ریشه‌های انقباضی (حدود 5/0 ریشه به ازای هر بنة دختری)، خشک شدن زودهنگام اندام هوایی (در اوایل فررودین) و عدم تخصیص کامل ذخایر بنة مادری به رشد رویشیِ گیاه، از مشاهدات این آزمایش بود. پیامد این اتفاقات، رد فرض آزمایش مبنی بر امکان افزایش وزن بنه‌های دختری زعفران در بستر کاشت پرلیت بود. استفاده از بسترهای کاشت ترکیبی، اصلاح مدیریت تغذیه و استفاده از محیط‌های کاشت سربسته، احتمالاً بتواند با رفع نواقص این پژوهشِ ابتدایی، نتایج مطلوب‌تری را ایجاد نماید.

کلیدواژه‌ها

Aghhavani-Shajari, M., Rezvani Moghaddam, P., Ghorbani, R., and Koocheki, A., 2020. The possibility of improving saffron (Crocus sativus L.) flower and corm yield through the irrigation and soil texture managements. Scientia Horti. 271, 109485.
Ali Ahmad, L., Sorooshzadeh, A., and Mokhtassi-Bidgoli, A., 2017. Studying the possibility of saffron (Crocus sativus L.) production in a vertical culture system. Saffron Agron. & Technol. 5(2), 161-173. [in Persian with English Summary].
Behdani, M.A., and Fallahi, H.R., 2015. Saffron: Technical Knowledge Based on Research Approaches. University of Birjand Press, Birjand, Iran. [in Persian].
Behdani, M.A., Zamani, G.R., Fallahi, H.R., Sayyari Zohan, M.H., and Samadzadeh, A.R., 2017. Evaluation of replacement corms growth criteria of saffron in response to different organic and conventional production systems. Saffron Agron. & Technol. 5(2), 133-147. [in Persian with English Summary].
Delshad, M., Ahrar, M., and Babalar, M., 2012. Can super absorbent effect on efficiency of hydroponics systems?. Acta Hort. 952, 667-671.
Fallahi, H.R., Zamani, G., Mehrabani, M., Aghhavani-Shajari, M., and Samadzadeh, A., 2016. Influence of superabsorbent polymer rates on growth of saffron replacement corms. J. Crop Sci. & Biotech. 19(1), 77-84. [in Persian with English Summary].
Fallahi, H.R., Aghhavani-Shajari, M., Feizi, H., and Sahabi, H., 2017a. Mother corm weight and soil amendment improves the vegetative and reproductive growth of saffron (Crocus sativus L.). J. Med. Spice Plants. 22(3), 110-114. [in Persian with English Summary].
Fallahi, H.R., Zamani, G., Aghhavani-Shajari, M., and Samadzadeh, A., 2017b. Comparison of flowering and growth of saffron in natural and controlled culture systems. 6th National Congress of Medicinal Plants, 9-10 May, Tehran, Iran. 249 pp. [in Persian].
Fallahi, H.R., Zamani, G., Aghhavani-Shajari, M., Samadzadeh, A.R., Branca, F., and Mehrabani, M., 2017c. Saffron flower and stigma yield changes in response to application of different levels of super absorbent polymer. J. Med. Plants & By-Prod. 6(2), 145-151. . [in Persian with English Summary].
Fallahi, H.R., Aghhavani-Shajari, M., Sahabi, H., and Feizi, H., 2018. Possibility of increasing the weight of saffron corm through integrated and timed management of agricultural inputs. Final Report of Research Project. Saffron Institute, Torbat-e Heydarieh, Iran. [in Persian with English Summary].
Fallahi, H.R., Aghhavni-Shajari, M., Sahabi, H., Kaveh, H., and Branca, F., 2021. Production systems and methods and daily harvesting timing affect the quality and quantity of saffron (Crocus sativus L.). Spanish J. Agr. Sci. In Press.
Farrokhi, E., Samadi, A., Rahimi, A., and Asadzadeh, F., 2018. The effect of the size of perlite particles and its mixture with peat moss on the percentage of essential oil and the performance of Melissa officinalis in hydroponic system. J. Green. Cul. Sci. Tec. 9(3), 39-47. [in Persian with English Summary].
Helalbeigi, Y., Khoshgoftarmanesh, A.H., Shamsi, F., and Zamani, N., 2009. Possibility of saffron corm growth in different bed of cultivation in soilless system. Proceedings of 1st Congress of Hydroponic in Greenhouse Production. Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. [in Persian].
Heidari, S., Azizi, K., and Ismaili, A., 2018. Effects of nitroxin bio-fertilizer, superabsorbent polymer and planting method on yield of flower and corm of saffron (Crocus sativus L.) in rainfed-farming condition of Khorramabad, Iran. Saffron Agron. & Technol. 6(4), 461-472. [in Persian with English Summary].
Hosseini, S.M., Sorooshzadeh, A., and Modares Sanavi, S.A.M., 2015. Effects of substrate culture, axillary bud removing and mother corm size on daughter corm production and morphological traits in the saffron plant (Crocus sativus L.). Iran J. Med. Arom. Plants. 31(2), 194-203. [in Persian with English Summary].
Khorramdel, S., Gheshm, R., Amin Ghafori, A., and Esmaielpour, B., 2014. Evaluation of soil texture and superabsorbent polymer impact on agronomical characteristics and yield of saffron. J. Saffron Res. 1(2), 120-135. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., Fallahi, H., and Aghhavani Shajari, M., 2016. The study of saffron (Crocus Sativus L.) replacement corms growth in response to planting date, irrigation management and companion crops. Saffron Agron. & Technol. 4(1), 3-18. [in Persian with English Summary].  
Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., Aghhavani Shajari, M., and Fallahi, H., 2019. Corm weight or number per unit of land: Which one is more effective when planting corm, based on the age of the field from which corms were selected?. Ind. Crops and Prod. 131, 78-84.
Maggio, A., Raimondi, G., Martino, A., and De Pascale, S., 2006. Soilless cultivation of saffron in Mediterranean environment. Acta Hort. 718, 515-522.
Mollafilabi, A., 2014. Effect of new cropping technologies on growth characteristics, yield, yield components of flower and corm criteria of saffron (Crocus sativus L.). PhD. Dissertation. Faculty of Agriculture, Fredowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. [in Persian with English Summary].
Mollafilabi, A., Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., and Nassiri Mahallati, M., 2014. Effect of plant density and corm weight on yield and yield components of saffron (Crocus sativus L.) under soil, hydroponic and plastic tunnel cultivation. Saffron Agron. & Technol. 1(2), 14-28. [in Persian with English Summary].
Molina, R.V., Valero, M., Navarro, Y., Guardiola, J.L.., and Garcia-Luice, A., 2005. Temperature effects on flower formation in saffron (Crocus sativus L.). .Scientia Hort. 103, 361-379.
Molina, R.V., Renau-Morata, B., Nebauer, S.G., García-Luis A., and Guardiola, J.L., 2010. Greenhouse saffron culture–Temperature effects on flower emergence and vegetative growth of the plants. Acta Hort. 850, 91-94.
Montesano, F.F., Parente, A., Santamaria, P., Sannino, A., and Serio, F., 2015. Biodegradable superabsorbent hydrogel increases water retention properties of growing media and plant growth. Agri. Sci. Procedia. 4, 451-458.
Najafi Alishah, F., Golchin, A., and Mohebi, M., 2013. The effects of aquasorb water-absorbing polymer and irrigation frequency on yield, water use efficiency and growth indices of greenhouse cucumber.J. Sci. Tec. Green. Cult. 4(3), 1-14. [in Persian with English Summary].
Poggi, L.M., Portela, A.J., Pontin, M.A., and Molina, R.V., 2010. Corm size and incubation effects on time to flowering and threads yield and quality in saffron production in Argentina. Acta Hort. 850, 193-198.
Safari, M., Khajoui, G., Maghsoudi Moud, A.A., and Mohammadi Nejhad, G., 2018. Effect of aifferent rates and application methods of super-absorbent polymer in saffron cultivation under different irrigation levels. J. Saffron Res. 5(2), 231-146. [in Persian with English Summary].
Savvas, D., 2003. Hydroponics: a modern technology supporting the application of integrated crop management in greenhouse. J. Food Agri. Environ. 1, 80-86. 
Souret, F.F., and Weathers, P.J., 2000. The growth of saffron (Crocus sativus L.) in aeroponics and hydroponics. J. Herb. Spices & Med. Plants. 7(3): 25-35.