نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

4 دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

5 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

زعفران گیاهی متعلق به خانواده زنبقیان، علفی، چند‌ساله و نیمه‌گرمسیری است که کشت آن در استان‌ خراسان جنوبی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اهمیت مقدار آب آبیاری در عملکرد زعفران، این تحقیق به‌منظور تعیین نیاز آبی زعفران در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. برای اجرای این طرح از شش مینی‌لایسیمتر استفاده شد که سه لایسیمتر به محاسبه تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع (چمن) اختصاص یافت و در سه لایسیمتر دیگر گیاه زعفران کشت شد. آبیاری هر کدام از واحد‌های آزمایشی بر اساس ظرفیت زراعی و به ‌روش اندازه‌گیری رطوبت وزنی اعمال گردید.بر اساس نتایج بدست آمده از معادله بیلان آب، میزان تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع و زعفران به‌ترتیب برابر 81/1138 و 12/764 میلی‌متر بود. طول مراحل مختلف رشد گیاه زعفران شامل مراحل ابتدایی، نمو، میانی و انتهایی به‌ترتیب برابر 30، 50، 55 و 65 روز بدست آمد. در نهایت، بر اساس روش FAO، نمودار تغییرات ضریب گیاهی ترسیم شد و میانگین ضریب گیاهی در مراحل چهارگانه رشد گیاه به‌ترتیب برابر 48/0، 84/0، 27/1 و 37/0 حاصل گردید. همچنین اثر مراحل چهار‌گانه رشد گیاه بر تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع، زعفران و ضریب گیاهی معنی‌دار بود (01/0P≤).

کلیدواژه‌ها

Ahmadee, M., Khashei Siuki, A., and Sayyari, M.H., 2017. Comparison of efficiency of different equations to estimate the water requirement in Saffron (Crocus sativus L.) (Case study: Birjand Plain, Iran). J. Saffron Res. 8(4), 505-520. [in Persian with English Summary].
Alihouri, M., 2017. Lysimertic determination of water requirement and crop coefficient of date palm in vegetative growth phase. J. Water Res. Agric. 31(3), 329-340. [in Persian with English Summary].
Alizadeh, A., 2013. Soil, water, plant relationship. Imam Reza Publication, Mashhad, Iran. 326 pp. [in Persian].
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D., and Smith, M., 1998. Crop evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper No 56. Rome, Italy, 300 p.
Azizi Zohan, A., Kamgar Haghighi, A.A., and Sepaskhah, A.R., 2008. Crop and pan coefficients for saffron in a semi-arid region of Iran. Arid Environ. 72(3), 270-278.
Doorenbos, J., and Pruitt, W., 1977. Crop water requirements. FAO Irrig. Drain. Paper No. 24, Food and Agric. Organization, United Nations, Rome, Italy.
Ferrara, L., Naviglio, D., and Gallo, M., 2014. Extraction of Bioactive Compounds of Saffron (Crocus sativus L.) by ultrasound Assisted Extraction (UAE) and by rapid solid-liquid dynamic extraction (RSLDE). Eur. Sci. J. 10(3), 1-13.
Ghavamsaeidi Noghabi, S., Hammami, H., and Khashei Siuki, A., 2019. Determination of evapotranspiration and crop coefficient of Milk Thistle in Birjand Plain. J. Water Res. Agric. 33(3), 493-505. [in Persian with English Summary].
Ghavamsaeidi Noghbi, S., Khashei Siuki, A., and Hammami, H., 2019. The estimation of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) crop coefficients at different growth stages by lysimetric method in Birjand region. J. Water & Soil. 33(1), 1-11. [in Persian with English Summary].
Hosseinzadeh, H., and Sadeghnia, H.R., 2005. Safranal: a constituent of Crocus sativus (saffron), attenuated cerebral ischemia induced oxidative damage in rat hippocampus. J. Pharm. & Pharmaceut. Sci. 8(3), 394-399. [in Persian with English Summary].
Jafarzadeh, A., Pourreza-Bilondi, M., Khashei-Siuki, A., and Aghakhani, A., and Yaghoobzadeh, M., 2017. Reliability estimation of rainwater catchment system using future GCMs output data (Case study: Birjand city). In: 10th World Congress on Water Resources and Environment. Pp. 536–541. [in Persian with English Summary].
Jahad Keshavarzi Khorasan Razavi., 2012. Report on agronomic research for saffron. [in Persian].
Kafi, M., Koocheki, A., Rashed, M.H., and Nassiri, M., 2006. Saffron Production and Processing. Science Publishers, Enfield.
Keykhamoghadam, P., Kamgar Haghighi, A.A., Sepaskhah, A.R., and Zand Parsa, S., 2013. Determination of single and dual crop coefficients and potential evapotranspiration of developed Saffron. J.  Agric. Meteorol. 1(1), 1-13. [in Persian with English Summary].
Khashei Siuki, A., Hashemi, S.R., Ahmadee, M., 2015. The effect of Pottasic Zeolite and irrigation scheduling on saffron yield. Research Project in University of Birjand, Iran. [in Persian with English Summary].
Ko, J., Piccinni, G., Marek, T., and Howell, T., 2009. Determination of growth-stage-specific crop coefficient (Kc) of cotton and wheat. Agric. Water Manag. 96, 1691-1697.
Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Mollafilabi, A., and Noroozian, A., 2018. Effects of extensive range of corm weights on Saffron (Crocus sativus L.) growth and flowering. J. Agroecol. 10(3), 635-646. [in Persian with English Summary].
Liu, Y., and Luo, Y., 2010. A consolidated evaluation of the FAO-56 dual crop coefficient approach using the lysimeter data in the North China Plain. Agric. Water Manag. 97(1), 31-40.
Maggi, L., Carmona, M., zalacain, A.D., K anakis, C., Anastasaki, E.A., Tarantilis, P.G., Polissiou, M.L., and Alonso, G., 2010. Changes in saffron volatile profile according to its storage time. Food Res. Int. 43, 1329-1334.
Mardani Asl, S., Movahhedi Dehnavi, M., Salehi, A., and Yadavi, A., 2018. Effect of corm weight and planting density on saffron (Crocus sativus L.) yield between apple trees in Firouzabad of Yasouj. J. Saffron Res. 6(1), 89-102. [in Persian].
Mollafilabi, A., and Shoorideh, H., 2009. The new methods of saffron production. The 4th National Festival of Saffron, Khorasan-Razavi, 27-28 October, Mashhad, Iran. [in Persian].
Paredes, P., D’Agostino, D., Assif, M., Todorovic, M., and Pereira, L.S., 2018. Assessing potato transpiration, yield and water productivity under various water regimes and planting dates using the FAO dual Kc approach. Agric. Water Manag. 195, 11-24.
Pazoki, A., Kariminejad, M., and Targhi, A.F., 2013. Effect of planting patterns on yield and some agronomical traits in saffron (Crocus sativus L.) under different irrigation intervals in Shahr-e-Rey Region. Int. J. Farm. & Allied Sci. 2(S2), 1363-8.
Saberi, E., Rezaei, F., and Khashei siuki, A., 2016. Lysimetric determination of Trachyspermum ammi crop coefficients during different growth stages in Region of Birjand. J. Water Res. Agric. 31(3), 389-398. [in Persian with English Summary].
Saeedinia, M., Tarnian, F., Hosseinian, S., and Nasrollahi, A., 2018. Estimation of the evapotranspiration and crop coefficient of chamomile (Matricaria chamomilla L.) and cumin (Cuminum cyminum L.) in Khorram Abad region. Water & Irrig. Manag. 8(1), 165-175. [in Persian with English Summary].
Saremi, M., Farhadi, B., Maleki, A., Farasati, M., 2015. Determination the crop coefficient and water requirement of lentil, using water balance method (case study: Khorram Abad). Iran. J. Pulses Res. 6(2), 87-98. [in Persian with English Summary].
Shahi, T., Assadpour, E., and Jafari, S.M., 2016. Main chemical compounds and pharmacological activities of stigmas and petals of ‘Red Gold’; Saffron. Trends in Food Sci. & Technol. 58, 69-78.
Stegman, E.C., Bauer, A., 1977. Sugar beet response to water stress in sandy soils. Trans. Am. Soc. Agric. Eng. 20, 469-472.
Yarami, N., Kamgar Haghighi, A.A., Sepaskhah, A.R., and Zand Parsa, S., 2011. Determination of the potential evapotranspiration and crop coefficient for saffron using a water-balance lysimeter. Arch. Agron. Soil Sci. 57(7), 727-740.