نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

گردشگری کشاورزی می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد یک منطقه و شناساندن محصولات کشاورزی آن ایفا نماید. در این مطالعه سعی شده است ضمن شناخت پتانسیل‌ها و محدودیت‌های توسعه گردشگری کشاورزی منطقه تربت حیدریه، راهبردها و راهکارهایی برای بهبود آن معرفی گردد تا در جهت تقویت و شناساندن زعفران تربت حیدریه و افزایش پتانسیل‌های صادراتی، گام کوچکی برداشته شود. برای این منظور از روش SWOT برای بررسی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های موجود منطقه استفاده شد. پس از مشخص کردن این عوامل طبق نظر کارشناسان و کشاورزان، روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت بندی و تعیین استراتژی مناسب گردشگری زعفران به کار گرفته شد و استراتژی‌های مناسب ارائه شدند. نتایج مطالعه در اولویت بندی عوامل SWOT نشان داد نقاط قوت منطقه در بین سایر عوامل و در میان زیرمعیارهای عامل قوت نیز، مزارع زیبای زعفران بالاترین اهمیت را در دستیابی به هدف مطالعه براساس هر دو دیدگاه کشاورزان و کارشناسان دارد. نتایج تجزیه و تحلیل ماتریس راهبردی کمّی (QSPM) نیز نشان داد که برای توسعه گردشگری زعفران شهرستان تربت حیدریه و شناساندن بیشتر و بهتر این محصول، استراتژی محافظه‌کارانه با نمره 156/0 بالاترین رتبه را از نظر کشاورزان داشته و جذاب ترین راهبرد شناسایی شده است. در حالی که از نظر کارشناسان، استراتژی تدافعی بالاترین رتبه با نمره 288/0 را داشت و مناسب‌ترین استراتژی شناخته شد. بطور کلی، پیشنهاد می‌شود زمان و مکان برداشت از مزارع زیبای زعفران، با استفاده از تبلیغات مختلف در ایران معرفی شود و برای شناساندن این محصول به همه نقاط دنیا سرمایه‌گذاری و حمایت‌های مناسب انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

Ahadnejad, M., Naderi, A., and Sadeqi, E., 2012. Agricultural tourism new review utilization vision of natural attractive. The National Conference on Strategies for Achieving Sustainable Development, Tehran, 14-15 March, p. 97-109.
Behdani, M.A., and Fallahi, H.R.,  2015. Saffron: Technical Knowledge based on Research Approaches. University of Birjand Press, Birjand, Iran. 412 p. [in Persian].
Esmaeilzadeh, H., and Esmaeilzadeh, Y., 2015. Choosing the optimal strategy for tourism development using SWOT strategic model (Case study: Maragheh) Environ. Plan. VIII(28),  172-149. [in Persian with English Summary].
Esmaeilnejad, M., 2015. Climate and Agriculture Tourism in the City of Ghaen. Saffron Agron. & Technol. J. 3(2), 155-145. [in Persian with English Summary].
Ghodsi Pour, H., 2002. Issues in Multi-criteria Decision Making, Amir Kabir University Press, Third Edition, Tehran, Iran. [in Persian].
Gholipour Soleimani, A.,  2007. A comparative study of tourism industry in Iran and Turkey. Bus. Rev. 23, 74-79.
Halla, F., 2007. A SWOT analysis of strategic urban development planning: The case of Dar es Salaam city in Tanzania. Habitat Int. 31 (1), 130-142.
Khatoonabadi, S.A., and Rastghalam, M., 2011. Determining the four rows of rural tourism using SWOT technique. Case study: Tourism purpose villages in Chaharmahal va Bakhtiari Province. J. Agric. Econ. & Dev. (Sci. & Technol. Agric.). 3 (25), 330-338. [in Persian with English Summary].
Pour Jafar, M.R., Mahmudinejad H., Ilka, S., and Aghebatbekheyr, H., 2012. A meta-analysis of rural tourism development approaches with emphasis on strategic factors analysis (SWOT). Environ. Sci. & Technol. 2 (14),61-79. [in Persian with English Summary].
Saaty, T.L., 1990. Decision Making for Leaders. (translate to Persian). A.A. Tofigh, 1999, Tehran, Industrial Management Organization Publications pp. 360. [in Persian].
Sanayeei, A., and Molei, A.R., 2014.  Branding in Tourist Destinations.  Management Institute of Esfahan University. Nameyeh Parsi Publishers, Shiraz, Iran. 272. [In Persian].
Statistical Center of Iran., 2016. Statistical Yearbook of Khorasan Razavi Province. [in Persian].
Subramoniam, S., Ali Naser, S., and Mohammed, A., 2010. SWOT analysis on Omantourism: A case study. J. Econ.  Dev. Manag. IT. 2(1), 1-22.
Taghizadeh, M.S., and Dahmarde, N., 2016. Strategic planning of tourism development in Qainat city based on SWOT analysis. J. Promot. Socio-Cult. Stud. Khorasan. 10(4), 39-64. [in Persian with English Summary].