نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی جهاددانشگاهی استان کرمانشاه

3 استادیار موسسه آموزش عالی جهاددانشگاهی استان کرمانشاه

چکیده

این مطالعه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در منطقه بیله‌وار استان کرمانشاه انجام شد. ﻓﺎﮐﺘﻮر‌ﻫـﺎی مورد بررسی ﺷﺎﻣﻞ چهار سطح اسید‌هیومیک سافرون (0، 1، 2 و 3 لیتر در هکتار) برای محلول‌پاشی و چهار سطح اسید-هیومیک گرانوله (0، 10، 20 و 30 کیلوگرم در هکتار) به صورت مصرف در خاک، در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر اسید‌هیومیک با استفاده از تیمار 20 کیلوگرم اسید‌هیومیک گرانوله با کاربرد خاکی + محلول پاشی 3 لیتر اسید‌هیومیک سافرون در هکتار، در مقایسه با تیمار شاهد سبب افزایش 73/42 % در تعداد گل، 03/71% در عملکرد گل‌تر، 19/130 % در عملکرد کلاله تر، 83/78 % در عملکرد کلاله خشک، 93/46 % در قطر بنه، 75/65 % در وزن بنه و 51/102 % در طول برگ زعفران شد. درصد پیکروکروسین کلاله زعفران با کاربرد 10 کیلوگرم اسید‌هیومیک گرانوله و 2 لیتر اسید‌هیومیک سافرون در هکتار از 71/8 % به 61/13 % نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. استفاده از 10 کیلوگرم اسید‌هیومیک خاکی و 3 لیتر اسید‌هیومیک سافرون در هکتار بیشترین اثر‌گذاری بر درصد سافرانال داشت که سبب افزایش از 19/7 % به 59/11 % نسبت به تیمار شاهد شد. استفاده از 20 کیلوگرم اسید‌هیومیک گرانوله خاکی و 2 لیتر اسید‌هیومیک سافرون مایع در هکتار میزان کروسین را از 208/7 % به 26/14 % نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. همچنین نتایج نشان دادند که اثر اسید‌هیومیک خاکی و اسید‌هیومیک سافرون و همچنین اثر متقابل آن‌‌ها بر عناصر موجود در برگ زعفران معنی‌‌دار بود به-‌طوری‌که در مصرف تلفیقی 30 کیلوگرم اسید‌هیومیک خاکی در هکتار و 3 لیتر اسید‌هیومیک سافرون در هکتار، نسبت به شاهد موجب افزایش 67/39 % در آهن، 44/52% در روی، 11/1 برابر در فسفر، 12/1 بربر در مس و 45/1 برابر در منگنز موجود در برگ شد.

کلیدواژه‌ها

Ahmadi, F., Aminifard, M.H, Khayyat, M., and Samadzade, A.R., 2018. Effects of humic acid and corm density on saffron (Crocus sativus L.) yield and yield components in the second year. Saffron Agron. & Technol. 6(2), 197-207. [in Persian with English Summary].
Ahmadi, F., Aminifard, M.H., Khayyat, M., and Samadzade, A.R., 2017. Effects of different humic acid levels and planting density on antioxidant activities and active ingredients of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. & Technol. 5(1), 61-71. [in Persian with English Summary].
Ahmad, Y.M., Shahlaby, E.A., and Shnan, N.T. 2011. The use of organic and inorganic cultures in improving vegetative growth, yield characters and antioxidant activity of rosella plants (Hibiscus sabdariffa L.). Afr. J. Biotechnol. 10(11), 1988-1996.
Aiken, G.R., McKnight, D.M., Wershaw, R.L., and Mac Carthy, P., 1985. Humic Substances in Soil, Sediment, and Water. New York. USA: Wiley InterScience.
Asadi Rahmani, H., Asgharzadeh, A., Khavazi, K., Rejali, F., and Savaghebi, G., 2007. Soil biological fertility, a key to sustainable land use in agriculture. Jihad-e Daneshgahi Press. Tehran, Iran. [in Persian].
Behnia, M.R., and Mokhtari, M., 2010. Effect of planting methods and corm density in saffron (Crocussativus L.) yield. Acta Hortic. 850, 131-136.
Golzari, M. 2016. Effect of bio-fertilizer and mother corm weight on growth, flower and stigma yield and qualitative criteria of saffron. MSc Thesis, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran. [in Persian with English Summary].
Golzari Jahan Abadi, M., Behdani, M.A., Sayyari Zahan, M.H., and Khorramdel, S., 2017. Effect of some fertilizer sources and mother corm weight on growth criteria and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.). J. Saffron Res. 4(2), 172-186. [in Persian with English Summary].
Guijarro-Díez, M., Castro-Puyana, M., Crego, A.L., Marina, M.L., 2017. Detection of saffron adulteration with gardenia extracts through the determination of geniposide by liquid chromatography–mass spectrometry. J. Food Compos. Anal. 55, 30-37.
Heidari, M., and Khalili, S., 2014. The effect of humic acid and phosphorus fertilizer on yield and flowers, photosynthetic pigments and amounts of mineral elements in plant roselle (Hisbiscus sabdariffa L.). Iran. J. Field Crops Res. 45(2), 191-193. [in Persian with English Summary].
Heidari, Z., Besharati, H., and Maleki Farahani, S., 2014. Effect of some chemical fertilizer and biofertilizer on quantitative and qualitative characteristics of Saffron. Saffron Agronomy and Technology. 2(3), 187-189. [in Persian with English Summary].
Ismaeili, V., Moradi, P., and Ansari, K., 2015. Changes of crocin, picrocrocin and safranal in saffron (Crocus sativus L.) treated with compost and biological fertilizations. The First National Conference on the Use of Medicinal Plants and Traditional Medicine in Life Style, University of Torbat Heidariyeh, Iran, 6 December 2015, p. 46.49. [in Persian with English Summary].
Khan, A., Guramni, A.R., Khan, M.Z., Hussain, F., Akhtar, M.E., and Khan, S., 2012. Effect of humic acid on growth, yield, nutrient composition, photosynthetic pigment and total sugar contents of peas (Pisum sativum L). J. Chem. Soc. Pakistan 6, 56-63.
Koocheki, A., Fallahi, H.R., Amiri, M.B., and Ehyaei, H.R., 2016. Effects of humic acid application and mother corm weight on yield and growth of saffron (Crocus sativus L.). J. Agroecol. 7(4), 425-442. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Jahani, M., Tabrizi, L., Mohammad-Abadi, A.A., and Jahan, M., 2009. Effects of biofertilizer and inorganic fertilizer on generative growth and yield of saffron under high corm density. 3rd International Symposium on Saffron. Forthcoming Challenges in Cultivation, Research and Economics, Krokos, Kozani, Greece, 20-23 May 2009, p.14.
Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., Mollafilabi, A., and Seyyedi, S.M., 2014. The effects of high corm density and manure on agronomic characteristics and corms behavior of saffron (Crocus sativus L.) in the second year. J. Saffron Res. 1(2), 144-155. [in Persian with English Summary].
Kuntal, D., Raman, D., Thippenahalli, N.S., and Sekeroglu, N., 2007. Influence of bio-fertilizers on the biomass yield and nutrient content in Stevia rebaudiana. J. Medic. Plants Res. 1(1), 5-8.
Mart, I., 2007. Fertilizers, organic fertilizers, plant and agricultural fertilizers. Agro and Food Business Newsletter. P. 1-5.
Mackowiak, C.L., Grossl, P.R., and Bugbee, B.G., 2001. Beneficial effects of humic acid on micronutrient availability to wheat. Soil Sci. Soc. Am. J. 65, 1744–1750.
Mollafilabi, A., and Khorramdel, S., 2016. Effects of cow manure and foliar spraying on agronomic criteria and yield of saffron (Crocus Sativus L.) in a six years old farm. J. Saffron Agron. & Technol. 3(4), 237-249. [in Persian with English Summary].
Osmani Roudi, H.R., Masoumi, A., Hamidi, H., and Razavi, S.A.R., 2015. Effects of first irrigation date and organic fertilizer treatments on saffron (Crocus sativus L.) yield under Khaf climatic conditions. Saffron Agron. & Technol. 3(1), 25-33. [in Persian with English Summary].
Page, A.L., Miller, R.H., and Keeney, D.R., 1982. Methods of Soil Analysis. Part II- Chemical and Microbiological Paseban, F. Effective factors on exporting Iranian saffron. Econ. Res. 6(2), 1–15, 2006.
Rasouli, Z., Maleki Farahani, S., and Besharati, H. 2014. Reaction some vegetative characteristics of saffron (Crocus sativus L.) to various fertilizers. J. Soil Res. (Soil and Water Science). 27(1), 35-46. [in Persian with English Summary].
Rezaee Khorasany, A., and Hosseinzadeh, H., 2016. Therapeutic effects of saffron (Crocus sativus L.) in digestive disorders: A review. Iran. J. Basic Medic. Sci. 19(5), 446-455. [in Persian with English Summary].
Rivandi, H., Marvi, H., and Jami Moeini, M., 2016. The effect of soil and foliar application of effective microorganisms on growth characteristics of Saffron in the presence of chemical and organic fertilizers. J. Saffron Agron. & Technol. 4(2), 105-117. [in Persian with English Summary].
Saadatnian, H., and Riahi, H., 2009. Cyanobacteria from paddy fields in Iran as a biofertilizer in rice plants. Plant Soil Environ. 55, 207-212.
Sabzevari, S., Khazaie, H.R., and Kafi, M. 2010. Study on the effects of humic acid on germination of four wheat cultivars (Triticun aestivum L.). Iran. J. Field Crop Res. 8(3), 473-480. [in Persian with English Summary].
Santiago, A., Lose, M., Carmona, E., and Delgado, A., 2009. Humic substances increase the effectiveness of iron sulfate and vivianite preventing iron chlorosis in white lupin. Bio- Fertilizer Soils. 44, 875-883.
 Shahi, T., Assadpour, E., and Jafari, S.M., 2016. Main chemical compounds and pharmacological activities of stigmas and tepals of ‘red gold’; Saffron. Trends Food Sci. Technol. 58, 69-78.
Toor, R.K., Geoffrey, P., and Savagea, A.H., 2006. Influence of different types of fertilizers on the major antioxidant components of tomatoes. J. Food Compost Anal. 19, 20-27.
Zhang, X., and Schmidt, R.E., 2000. Hormone containing products impact on antioxidant status of tall fescue and creeping bent grass subjected to drought. Crop Sci. 40, 1344– 1349.