نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه بیرجند
چکیده
کشاورزی، به ویژه مزارع کاشت زعفران، به شدت تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار دارد. این مسأله به ویژه در شهرستان سرایان که یکی از کانون‌های اصلی تولید زعفران در کشور است، به صورت جدی حس می‌شود و زعفرانکاران را با چالش‌هایی نظیر ناامنی غذایی و از دست دادن شغل یا تغییر شغل مواجه کرده است. این مطالعه با هدف ارزیابی استراتژی های کشاورزی هوشمند اقلیمی متناسب سازگاری با تغییرات اقلیمی در بین زعفرانکاران سرایان، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و ابزار پرسشنامه، در 13 روستای با بالاترین میزان تولید زعفران در شهرستان سرایان انجام شده است تا ویژگی‌های اجتماعی-اقتصادی کشاورزان خرده‌مالک در چهار دهستان شناسایی شود و نیازها، شیوه‌ها و محدودیت‌های اصلی کشاورزی هوشمند اقلیمی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد که زعفرانکاران به طور متوسط 40 سال سن دارند، خانوارها پنج نفره بوده و دارای 21 سال تجربه کشاورزی بودند که در زمینی به وسعت 1 هکتار زعفران کشت می نمایند. اکثریت زعفرانکاران حداقل یکی از ویژگی‌های کشاورزی هوشمند اقلیمی را در مدیریت مزارع خود پذیرفته‌اند. بیشترین استراتژی‌های انتخابی زعفرانکاران شامل سازگاری با شرایط محیطی، کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و افزایش سودآوری به ترتیب به عنوان راهکارهایی برای کاهش از دست رفتن محصول زعفران در فصل تولید می باشد. همچنین، افزایش کارایی مصرف آب (82٪) و افزایش بهره‌وری مزرعه (81٪) به عنوان مهم‌ترین رویکردهای هوشمند در نظر گرفته شده‌اند. این مطالعه به درک بهتر نیازها و انگیزه‌های جوامع کشاورزی محلی کمک می‌کند و همچنین انگیزه‌های آن‌ها برای مشارکت در کشاورزی هوشمند اقلیمی را شفاف‌تر می‌سازد. هدف نهایی آن، توسعه و استقرار طرح‌های متناسب‌تر برای بهبود انعطاف‌پذیری و بهره‌وری سیستم‌های کشاورزی خرده‌مالک است.
کلیدواژه‌ها
)