نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین امینی فرد ¹
• علی خاکساری مقدم ²
• حسن بیات ³
• حمیدرضا فلاحی ⁴

¹ دانشیار، گروه علوم باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد، گرایش فیزیولوژی گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

³ دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

⁴ دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، گروه پژوهشی گیاه و تنش‌های محیطی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر کود گوسفندی و گوگرد بر صفات بیوشیمیایی و مواد مؤثره زعفران طی سال‌های 98-1397 در منطقه سرایان به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل کود گوسفندی در چهار سطح (0، 20، 40 و 60 تن در هکتار) و گوگرد در سه سطح (0، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که کود گوسفندی و گوگرد بر صفات بیوشیمیایی کلاله (آنتی‌اکسیدان، فنول و آنتوسیانین)، مواد مؤثره کلاله (پیکروکروسین، کروسین و سافرانال) و صفات بیوشیمیایی برگ (کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید) زعفران معنی‌دار شد. تیمار 60 تن در هکتار کود گوسفندی بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان (46/30 درصد)، فنول (52/62 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک)، آنتوسیانین (41/33 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک)، پیکروکروسین (00/33 جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 257 نانومتر)، کروسین (667/285 جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 440 نانومتر)، سافرانال (56/34 جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 330 نانومتر) و کلروفیل b (048/0 میلی‌گرم در گرم وزن تازه) را به خود اختصاص داد. با مصرف 400 کیلوگرم در هکتار گوگرد نیز آنتی‌اکسیدان 31/12 درصد، فنول 35/0 درصد، آنتوسیانین 56/31 درصد، پیکروکروسین 95/30 درصد، کروسین 48/48 درصد، سافرانال 23/11 درصد، کلروفیل a 80/16 درصد، کلروفیل b 33/8 درصد و کاروتنوئید 14/16 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین بیشترین مقدار فنول (73/62 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک)، آنتوسیانین (63/29 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک)، کروسین (33/287 جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 440 نانومتر)، سافرانال ، کلروفیل کل (026/1 میلی‌گرم در گرم وزن تازه) و کاروتنویید (026/1 میلی‌گرم در گرم وزن تازه) در سطح 60 تن در هکتار کود گوسفندی و 400 کیلوگرم در هکتار گوگرد به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

• پیکروکروسین
• سافرانال
• کروسین
• کلروفیل
• کود آلی