نوع مقاله : مقاله مروری
نویسندگان
1 کارشناس زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان جنوبی، بیرجند
2 استادیار پژوهش، بخش زراعی باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند- ایران
3 کارشناس اقتصادی، اجتماعی و ترویج مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان جنوبی، بیرجند
چکیده
کشاورزی ارگانیک به‌عنوان رویکردی دوستدار محیط‌زیست و سلامت انسان، جایگاه ویژه‌ای در تولید محصولات کشاورزی باکیفیت یافته است. زعفران (Crocus sativus L.)، به‌عنوان یکی از ارزشمندترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای جهان، با نیاز آبی کم و مقاومت به شرایط اقلیمی دشوار، به‌ویژه در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله مروری، به بررسی مزایا، چالش‌ها و تکنیک‌های نوین کشت ارگانیک زعفران پرداخته و تأثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی این روش را تحلیل می‌کند. کشت ارگانیک زعفران، با حذف نهاده‌های شیمیایی، بر روش‌هایی همچون استفاده از کودهای طبیعی، تناوب زراعی و مدیریت پایدار خاک تکیه دارد. این روش‌ها، علاوه بر افزایش حاصلخیزی خاک، به حفظ تنوع زیستی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی کمک می‌کنند. تناوب زراعی با گیاهان تثبیت‌کننده نیتروژن و مدیریت طبیعی علف‌های هرز، به کاهش آفات و بیماری‌ها و بهبود کیفیت محصول می‌انجامد. همچنین، کنترل بیولوژیکی آفات با بهره‌گیری از شکارچیان طبیعی و مالچ‌های طبیعی، سلامت و ایمنی محصول را تضمین می‌کند. زعفران ارگانیک به‌دلیل کیفیت برتر، عطر و طعم متمایز و ارزش افزوده بالا، در بازارهای داخلی و بین‌المللی رقابت‌پذیرتر است. این روش با تأکید بر کاهش وابستگی به نهاده‌های شیمیایی و بهره‌گیری از تکنیک‌های پایدار، به توسعه کشاورزی سازگار با محیط‌زیست و بهبود درآمد کشاورزان کمک می‌کند. این مقاله نتیجه می‌گیرد که کشت ارگانیک زعفران، با اثرات مثبت زیست‌محیطی و اقتصادی، راهکاری نوین برای دستیابی به کشاورزی پایدار و تولید محصولاتی سالم و باکیفیت است.
کلیدواژه‌ها
)