نوع مقاله : مقاله مروری
نویسنده
دانش آموخته دکترای فیزیولوژی گیاهان زراعی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران و دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی موسسه غیرانتفاعی ناصر خسرو ساوه، ساوه، ایران
چکیده
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که تأثیرات عمیق و منفی بر جنبه‌های مختلف زندگی فردی، اجتماعی و اقتصادی افراد دارد. درمان‌های مرسوم افسردگی، به‌ویژه داروهای ضدافسردگی شیمیایی، گاهی با مشکلاتی نظیر عوارض جانبی و پاسخ‌دهی ناکافی همراه هستند. در این راستا، استفاده از ترکیبات طبیعی و گیاهی به‌ویژه زعفران که به‌دلیل ویژگی‌های درمانی و عوارض جانبی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، به عنوان گزینه‌ای مناسب مطرح شده است. زعفران و ترکیبات فعال آن از جمله کروسین، سافرانال و کروستین، به‌واسطه اثرات متعدد بر بیولوژی مغز، می‌توانند به بهبود علائم افسردگی کمک کنند. این اثرات در درجه اول از طریق تنظیم و تعدیل سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین در مغز به‌دست می‌آید.کروسین، یکی از ترکیبات اصلی زعفران، با مهار بازجذب دوپامین و نوراپی نفرین، موجب افزایش سطح این انتقال‌دهنده‌ها در مغز می‌شود، که به نوبه خود به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند. سافرانال نیز با مهار بازجذب سروتونین، به‌طور خاص بر سیستم سروتونرژیک تأثیر می‌گذارد و اثرات ضد افسردگی مشابهی را از خود نشان می‌دهد. همچنین، زعفران با تأثیر بر سیستم‌های نوروپلاستیک، افزایش سطح فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) را در پی دارد که این امر به بازسازی و ترمیم شبکه‌های عصبی آسیب‌دیده ناشی از افسردگی کمک می‌کند. این ترکیبات علاوه بر اثرات مستقیم بر سیستم انتقال‌دهنده‌های عصبی، با خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی خود نیز از استرس اکسیداتیو جلوگیری کرده و در کاهش التهاب در مغز که یکی از عوامل مؤثر در بروز افسردگی است، نقش دارند. زعفران همچنین می‌تواند با تعدیل محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-فوق‌کلیه (HPA) که در پاسخ به استرس و اختلالات خلقی دخیل است، موجب کاهش پاسخ‌های استرس‌زا و تنظیم این سیستم شود. این ویژگی‌ها موجب می‌شود که زعفران علاوه بر اثرات ضد افسردگی، در کنترل استرس و بهبود سلامت روانی مؤثر باشد. در مجموع، این ترکیبات گیاهی به‌دلیل اثرات چندجانبه‌ای که دارند، به‌عنوان درمان‌های جایگزین یا مکمل برای درمان افسردگی، به‌ویژه در مواردی که داروهای شیمیایی به‌خوبی عمل نمی‌کنند یا با عوارض جانبی همراه هستند، پیشنهاد می‌شوند. با این حال، برای تأیید قطعی اثرات ضد افسردگی زعفران و تعیین دوز بهینه درمانی، نیاز به انجام مطالعات بالینی بیشتر و با طراحی دقیق‌تر است. در نهایت، زعفران به‌عنوان یک درمان طبیعی، بدون عوارض جانبی عمده، پتانسیل بالایی برای بهبود علائم افسردگی و ارتقاء سلامت روانی دارد.
کلیدواژه‌ها
Ahmad, S., A., Azhar, A., Tikmani, P., Rafique, H., Khan, A., Mesiya, H. &Saeed, H. (2022) .A randomized clinical trial to test efficacy of chamomile and saffron for neuroprotective and anti-inflammatory responses in depressive patients.Heliyon,8, 1-8.
Ahmadpanah, M, Ramezanshams, F., Ghaleiha, A ., Akhondzadeh, S ., Bahmani, DS. & Brand, S. (2022). Crocus Sativus L. (saffron) versus sertraline on symptoms of depression among older people with major depressive disorders – a double-blind, randomized intervention study. Psychiatry research, 1-27.
Allen, L. &Dwivedi, Y. (2020). MicroRNA mediators of early life stress vulnerability todepression and suicidal behavior. Molecular Psychiatry, 25:308–320.
Arnone, D., McKie, S., Elliott, R., Juhasz, G., Thomas, E. J. & Downey, D. (2013). State-dependent changes in hippocampal grey matter in depression. Molecular Psychiatry,18,1265–1272.
Alsanie,WF., Alamri,AS., Abdulaziz, O., Salih,MM., Alamri, A., Asdaq,SMB. &Alhomrani, MH. (2022).Molecules,27,1-12.
Amin, F., Ibrahim, M.A.A., Rizwan-ul-Hasan, S., Khaliq, S., Gabr, G.A., Muhammad, Khan, A., Sidhom, P.A., Tikmani, P., Shawky, A.M.(2022). Interactions of Apigenin and Safranal with the 5HT1A and 5HT2A Receptors and Behavioral Effects in Depression and Anxiety: A Molecular Docking, Lipid-Mediated Molecular Dynamics, and In Vivo Analysis. Molecules, 27, 1-24.
Beck, AT., Ward, CH., Mendelson, M., Mock, J. &Erbaugh, J. (1961) An inventory for measuring depression. Archives of GeneralPsychiatry ,4, 561-571.
Binte Ibrahim, S. (2024). A thesis submitted to the School of Pharmacy in partial fulfillment of the requirements. for the degree of Bachelor of Pharmacy , School of Pharmacy Brac University April 2024.
Cardone, L., Castronuovo, D., Perniola, M., Cicco, N., &Candido, V. (2020). Saffron (Crocus sativus L.), the king of spices: An overview. Scientia Horticulturae,272.
Cheng, Y., Rodriguiz, R. M.,Murthy, S. R. K., SenatoroV, V., ThouEnnon, E., Cawley, N. X., et al. (2015). Neurotrophic factor-α1 prevents stress-induced depression through enhancement of neurogenesis and is activated by rosiglitazone. Molecular Psychiatry, 20, 744–754.
Dahchour,A. (2021). The effects of saffron (Crocus sativus L.) and its components on depression: from basic to clinical studies. Moroccan Journal of Biology,18: 10-33.
Dai, L., Chen, L., & Wang, W. (2020).Safety and Efficacy of Saffron (Crocus sativus L.) for Treating Mild to Moderate Depression.The Journal of Nervous and Mental Disease, 208(4), 269–276.
Dean, J. R., &Keshavan, M. S. (2017). The neurobiology of depression: An integrated view. Asian Journal of Psychiatry, 27, 101–111.
Delam, H., Keshtkaran, Z., Shokrpour, N .Eidi, A & Bazrafshan, MR. (2023). The effect of Crocus sativusL. (saffron) herbal tea on happiness in postmenopausal women: a randomized controlled trial BMC Complementary Medicine and Therapies, 23,1-9.
Du, Y., Wang, Y-L., Chen, L., Li, Q-E.& Cheng, Y. (2023). Anti-depressant-like effects of rannasangpei and its active ingredient crocin-1 on chronic unpredictable mild stress mice. Frontiers in Pharmacology,14,1-10.
Fathinezhad, Z., Sewell, R.D.E. &Lorigooini, Z. (2019).Rafieian-Kopaei, M. Depression and treatment with effective herbs.Current Pharmaceutical Design, 25(6), 738-745.
Ghorbani, M., Tabatabaeichehr, M., Bagheri, M., Salari, E., &Nazari, S. (2019). Effect of saffron on happiness of postmenopausal women: a clinical randomized trial. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 22(4), 11-17.
Hamilton, M. (1967) Development of arating scale for primary depressive illness.The British Journal of Social & ClinicalPsychology 6(4): 278–296.
Hosseini, A., Razavi, B. M., &Hosseinzadeh, H. (2018). Saffron (Crocus sativus) petal as a new pharmacological target: a review. Iranian journal of basic medical sciences, 21(11), 1091–1099. [in Persian].
Hosseinzadeh, H., Karimi, G., & Niapour, M. (2004). Comparative antidepressant effects of saffron extracts and its active components, crocin and safranal, in mice. Journal of Medicinal Plants Quarterly, 3(4), 48-58. [in Persian].
Gururajan, A., Reif, A., Cryan, J.F.& Slattery, D.A.(2019). The future ofrodent models in depression research.Nature Reviews Neuroscience,20(11), 686-701.
Jackson, PA., Forster, J., Khan, J., Pouchieu , C., Dubreuil, S., Gaudout, D., Moras, B, Pourtau, L, Joffre, F,.Vaysse, C., Bertrand, K., Abrous, H., Vauzour, D., Brossaud, J., Corcuff, JB., Capuron, L. & Kennedy, DO. (2021). Effects of Saffron Extract Supplementation on Mood, Well-Being, and Response to a Psychosocial Stressor in Healthy Adults: A Randomized, Double-Blind, Parallel Group, Clinical Trial.Front. Nutrition, 7,1-13.
Jantan, I.(2015). The evolving role of natural products from the tropicalrainforests as a replenishable source of new drug leads. Drug Discovery and Development, 3-38.
Jiang, C. Y., Qin, X. Y., Yuan, M. M., Lu, G. J., and Cheng, Y. (2018). 2,3,5,4’-Tetrahydroxystilbene-2-O-beta-D-glucoside reverses stress-induced depression viainflammatory and oxidative stress pathways. Oxidative Medicine and Cellular Longevity,1-13.
Khaksarian, M., Behzadifar, M., Behzadifar, M., Alipour, M., Jahanpanah, F, Re, T.S., Firenzuoli, F., Zerbetto, R.&Bragazzi,N.L. (2019) .The efficacy of Crocus sativus (Saffron) versus placebo and Fluoxetine in treating depression: A systematic review andmeta-analysis.psychology research and behavior management,12: 297–305.
Khan, A., Muhamad, NA., Ismail, H., Nasir, A., Khan Khalil, A.A., Anwar, Y., Khan, Z., Ali, A., Mat Taha, R ., Al-Shara., B., Latif, S., Mirza, B., AbdalJalilFadladdin, Y., Abu Zeid, IM & Al-Thobaiti, SA. (2020). Potential Nutraceutical Benefits of In Vivo Grown Sa_ron (Crocus sativus L.) As Analgesic, Anti-inflammatory, Anticoagulant, and Antidepressant in Mice, Plants, 9,1-17.
Lautenschlager, M.; Sendker, J.; Huwel, S.; Galla, H.J.; Brandt, S.; Dufer, M.; Riehemann, K.; Hensel, A.(2015) Intestinal formation of trans-crocetin from sa_ron extract (Crocus sativus L.) and in vitro permeation through intestinal and blood brain barrier.Phytomedicine, 22, 36–44.
LeMoult, J. &Gotlib, I.H. (2019). Depression: A cognitive perspective. Clinical Psychology Review,69,51-66.
Li, Z., Ruan, M., Chen, J. &Fang, Y. (2021). Major depressive disorder: Advances inneuroscience research and translational applications. Neuroscience Bulletin, 37, 863–880.
Lopresti, AL., Smith, SJ., Hood, SD. & Drummond, PD. (2019). Efficacy of a standardised saffron extract (affron) as an add-on to antidepressant medication for the treatment of persistent depressive symptoms in adults: A randomised, double-blind, placebo-controlled study. Journal of Psychopharmacology,1-13.
Lu, L., Wu, D., Wang, K., Tang, J. & Chen, G. (2020).Beneficial Effects of Crocin against Depression via PituitaryAdenylateCyclase-Activating Polypeptide.BioMed research international, 1-10.
Marx, W., Lane, M., Rocks, T., Ruusunen, A., Loughman, A., Lopresti, A., Marshall, S., Berk, M., Jacka, F. & Dean, O.M. (2019). Effect of saffron supplementation on symptoms of depression and anxiety: A systematic review and meta-analysis. Nutrition Reviews, 77(8), 557-571.
McEwen, B. S. (2000). The neurobiology of stress: From serendipity to clinicalrelevance. Brain Research.886,172–189.
Midaoui, A. E., Ghzaiel, I., Vervandier‐Fasseur, D., Ksila, M., Zarrouk, A., Nury, T., Khallouki, F., Hessni, A. E., Ibrahimi, S. O., Latruffe, N., Couture, R., Kharoubı, O., Brahmi, F., Hammami, S., Masmoudi-Kouki, O., Hammami, M. A., Ghrairi, T., Véjux, A., & Lizard, G. (2022). Saffron (Crocus sativus L.): A Source of Nutrients for Health and for the Treatment of Neuropsychiatric and Age-Related Diseases. Nutrients, 14(3): 597.
Milajerdi, A., Shirzadi, E., Jazayeri, S., Akhundzadeh, S., Hashemzadeh, N., Jazayeri, A ., Derakhshan., J.,Raiti, A., Mahmoudi, M. 2015. The effect of hydroalcoholic extract of saffron (L. sativus Crocus) in the treatment of depression - mild anxiety Combined mean in patients with type 2 diabetes: a three-blind randomized clinical trial.Journal of Nutritional Sciences and Food Industries of Iran, 3: 11-20.
Monchaux De Oliveira, C., Pourtau, L., Vancassel, S., Pouchieu, C., Capuron, L., Gaudout, D. &Castanon, N. (201).Saffron Extract-Induced Improvement of Depressive-Like Behavior in Mice Is Associated with Modulation of Monoaminergic Neurotransmission.Nutrients,13, 1-17.
Monchaux De Oliveira, C.; De Smedt-Peyrusse, V.; Morael, J.; Vancassel, S.; Capuron, L.; Gaudout, D.; Pourtau, L.; Castanon, N. (2021). Prevention of Stress-Induced Depressive-like Behavior by Saffron Extract Is Associated with Modulation of Kynurenine Pathway and Monoamine Neurotransmission. Pharmaceutics, 13,1-24.
Mzabri, İ., Addi, M., &Berrichi, A. (2019).Traditional and modern uses of saffron (Crocus sativus).Cosmetics, 6(4): 1-11.
Norbala, A. A., Tahamasipur, N., Akhundzadah, Sh., Khānī, M., & Jamshīdī, A. H. (2004). Effect of saffron (Crocus sativus L.) in the treatment of mild to moderate depression: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Journal of Medicinal Plants Quarterly, 10, 31-37.
Noori, T., Sureda, A., Sobarzo-Sanchez, E &Shirooie, S.(2022). The Role of Natural Products in Treatment of Depressive Disorder.Current Neuropharmacology, 20, 929-949. [in Persian].
Orio, L., Alen, F., Ballesta, A., Martin, R. & Gomez de Heras, R) .2020(.Antianhedonic and Antidepressant E_ects of Afron, a Standardized Sa_ron (Crocus Sativus L.) Extract. Molecules,1-14.
Peng, S., Li, W., Lv, L., Zhang, Z., and Zhan, X. (2018).BDNF as a biomarker in diagnosis and evaluation of treatment for schizophrenia and depression.Discover Medicine, 26,127–136.
Philpotts, R., Gillan, N., Barrow, M., &Seidler, K. (2023). Stress-induced alterations in hippocampal BDNF in the pathophysiology of major depressive disorder and the antidepressant effect of saffron. Journal of Affective Disorders Reports, 14:1-13.
Porsolt, RD., Le Pichon, M. &Jalfre, M. (1977). Depression: a new animal model sensitive to antidepressant treatments. Nature, 266, 730–732.
Sahraian, A., Jelodar, S., Javid, Z., Mowla, A. &Ahmadzadeh, L. (2016). Study the effects of saffron on depression and lipid profiles: A double blind comparative study. Asian Journal of Psychiatry, 22:174-176.
Shafiee, M., Arekhi, S., Omranzadeh, A. &Sahebkar, A. (2018).Saffron in the treatment of depression, anxiety and other mental disorders: Current evidence and potential mechanisms of action. Journal of Affective Disorders, 227,330-337. [in Persian].
Siddiqui, S. A., Redha, A. A., Snoeck, E. R., Singh, S., Simal-Gándara, J., Ibrahim, S. A., &Jafari, S. M. (2022). Anti-Depressant properties of crocin molecules in saffron.Molecules, 27(7): 1-27.
Song, Y., Wang, Y., Zheng, Y., Liu, T., & Zhang, C. (2021).Crocins: A comprehensive review of structural characteristics, pharmacokinetics and therapeutic effects. Fitoterapia, 153, 1-10.
Sousa, N.; Cerqueira, J.J.; Almeida, O.F. (2008).Corticosteroid receptors and neuroplasticity.Brain Research Reviews, 561–570.
Steru, L., Chermat ,R., Thierry, B. & Simon P.(1985) The tail suspension test: A new method for screening antidepressants inmice. Psychopharmacology, 85(3), 367–370.
Sumiyarini, R. & Diaz, K. (2023). The use of saffron in depression among nursing students in Indonesia: A quasi-experimental study. Journal of Holistic Nursing Science,1,14-21.
Tao ,W., Ruan ,J., Wu ,R., Zhao, M ., Zhao,T., Qi ,M., S Y Yau ,S., Yao ,G., Zhang, H., Hu ,Y. & Chen,G. (2023). A natural carotenoid crocin exerts antidepressant action by promoting adult hippocampal neurogenesis through Wnt/β-catenin signaling. Journal of Advanced Research, 43, 219–231.
Tian, H., Hu, Z., Xu, J., & Wang, C. (2022).The molecular pathophysiology of depression and the new therapeutics.MedComm, 3,1-36.
Vankar, P. (2024). Major depressive episode U.S. adults by age and gender 2022.Statista.https://www.statista.com/statistics/252312/major-depressive-episode-among-us-adults-by-age-and-gender
Wang, Y., Zhou, S., Song, X., Ding, S., Wang, B., Wen, J .& Chen, C. (2022).Study on Antidepressant Effect and Mechanism of Crocin Mediated by the mTOR Signaling Pathway,Neurochemical Research, 47, 3126-3136.
Wauquier, F., Boutin-Wittrant, L., Pourtau, L., Gaudout, D., Moras, B., Vignault, A., Monchaux De Oliveira, C., Gabaston,J., Vaysse, C. & Bertrand, K. (2022). Circulating Human SerumMetabolites Derived from the Intake of a Saffron Extract (Safr’InsideTM) Protect Neurons from Oxidative Stress: Consideration for Depressive Disorders. Nutrients, 14,1-15.
)