نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی بهینه سازی تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی، بیرجند، ایران

2 مدیرعامل شرکت معدنی کان شرق، بیرجند، خراسان جنوبی، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی اندازه بنه مادری (0 تا 4 گرم، 1/4 تا 8 گرم و 1/8 تا 12 گرم) و تأثیر کودهای آلی مختلف (امولسیون آلی-معدنی با نام تجاری امیک، اسید‌هیومیک با نام تجاری هیوماکس، کود دامی و شاهد بدون تغذیه) بر عملکرد گل و بنه زعفران در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی، به‌صورت فاکتوریل، با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی اجرا گردید . صفات مورد مطالعه شامل وزن کلاله، وزن گل، تعداد گل، تعداد و وزن جوانه‌ها و تعداد و وزن بنه دختری بودند. نتایج نشان داد که بالاترین میزان صفات مورد مطالعه به تیمار بنه بزرگ و پایین‌ترین آن به تیمار بنه کوچک تعلق داشت. وزن کلاله در تیمار بنه بزرگ با 22/82 میلی‌گرم در مترمربع نسبت به تیمار بنه کوچک حدود 190 برابر بیشتر بود. بعلاوه بالاترین تعداد (36/466 عدد در مترمربع) و وزن (55/936 گرم در مترمربع) بنه دختری نیز در تیمار بنه‌های مادری بزرگ به دست آمد. این نتایج صرف هزینه برای تهیه بنه‌های بزرگ (بیشتر از 4 گرم) را توجیه می‌نماید. اما استفاده از کودهای آلی در مقایسه با شاهد، بر اکثر صفات موردبررسی تأثیر معنی‌داری نداشت. بااین‌وجود، مقایسه حدود اطمینان شیب‌خط رگرسیونی برازش شده بین وزن کلاله و اندازه بنه مادری در سطوح فاکتور نوع تغذیه نشان داد که بیشترین افزایش وزن کلاله با 91/12 میلی‌گرم به ازای هر واحد افزایش وزن بنه مادری به تیمار امیک تعلق داشته است. لذا بر اساس نتایج این مطالعه، علیرغم تاثیرپذیری عملکرد گل و بنه زعفران از اندازه بنه مادری، استفاده از کودهای آلی در سال اول رشد زعفران تأثیر قابل‌توجهی بر این صفات ندارد. بااین‌وجود استفاده از کودهای آلی ممکن است سبب افزایش عملکرد مزرعه زعفران در سال‌های بعدی شود که خود نیازمند انجام مطالعات بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

Ahmadi, F., Aminifard, M.H., Khayyat, M., Samadzade, A.R. 2017. Effects of different humic acid levels and planting density on antioxidant activities and active ingredients of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. Technol. 5, 61-71. [in Persian with English Summary].
Ahmadi, F., Aminifard, M.H., Khayyat, M., Samadzadeh, A.R., 2017. Effects of different humic acid levels and planting density on antioxidant activities and active ingredients of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. Technol. 5, 61-71. [in Persian with English Summary].
Ahmadi, K.., Gholizadeh, H., and and Badzadeh, H.R., 2017. Agricultural Statistics: The statistics of the Horticultural Products. Ministry of Agriculture, Tehran, Iran. [in Persian with English Summary].
Aiken, G.R., McKnight, D.M., Wershaw, R.L., and MacCarthy, P., 1985. Humic substances in soil, sediment and water, Wiley-Interscience, New York, USA.
Amirshekari, H., Sorooshzadeh, A., Modaress Sanavy, A., and Jalali Javaran, M., 2006. Study of effects of root temperature, corm size, and gibberellin on underground organs of saffron (Crocus sativus L.). J. Biol. 19, 5-18. [in Persian with English Summary].
Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Lee, S., and Byrne, R., 2006. Effects of humic acids from vermicomposts on plant growth. Europ. J. Soil Biol. 42, 65-69.
Aytekin, A., and Acikgoz, A.O., 2008. Hormone and microorganism treatments in the cultivation of saffron (Crocus sativus L.) Plant. Mol. Plant. 13, 1135-1146.
Behnia, M.R., 1992. Saffron Cultivation. Tehran University Press, Tehran, Iran. [in Persian].
Cacco, G., and Dell’Agnolla, G., 1984. Plant growth regulator activity of soluble humicsubstances. Can. J. Soil Sci. 64, 25-28.
Chen, Y., and Aviad, T., 1990. Effects of humic substances on plant growth. In: MacCarthy, P., (Ed.), Humic Substances in Soil and Crop Science: Selected Readings. Soil Science Society of America, USA, pp. 161-186.
Cooper, R.J., Liu, C.H., and Fisher, D.S., 1998. Influence of humic substances on rooting and nutrient content of creeping bentgrass. Crop Sci. 38, 1639-1644.
De Juan, J.A., Córcoles, H.L., Mũoz, R.M., and Picornell, M.R., 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Ind. Crop Prod. 30, 212-219.
Douglas, M.H., Smallfield, B.M., Wallace, A.R., and McGimpsey, J.A., 2014. Saffron (Crocus sativus L.) The effect of mother corm size on progeny multiplication, flower and stigma production. Sci. Hortic. 166, 50-58.
Ebrahimi, M., Pouyan, M., Kohansal Vajargah, S., Raghara, H., and Hoseini, S., 2017. Trend analysis of three strategic products of saffron, barberry and jujube in Southern Khorasan using pearson correlation coefficient. 8th National Conference on Medicinal Plants and Sustainable Agriculture, Hamadan. [in Persian].
Fallahi, H.R., Paravar, A., Behdani, M.A., Aghhavani-Shajari, M., and Fallahi, M.J., 2014. Effects of saffron corm and leaf extracts on early growth of some plants to investigate the possibility of using them as associated crop. Not. Sci. Biol. 6, 282-287.
Golzari Jahan Abadi, M., Behdani, M.A., Sayyari Zahan, M.H., and Khorramdel, S., 2016. Effect of some fertilizer sources and mother corm weight on growth criteria and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.). J. Saffron Res. 4, 172-186. [in Persian with English Summary].
Hassanzadeh Aval, F., Rezvani Moghaddam, P., Bannayan Aval, M., and Khorasani, R., 2014. Effects of maternal corm weight and foliar application on replacement corm characteristics and flower yield of saffron (Crocus sativus L.) in the first year. J. Saffron Res. 2, 73-84. [in Persian with English Summary].
Kafi, M., Rashed Mohasel, M.H., Koocheki, A., and Mollafilabi, A., 2002. Saffron, Production and Processing. Zaban va Adab Press, Iran. [in Persian].
Khavari, A., Behdani, M.A., Zamani, G.R., and Mahmoodi, S., 2016. Effects of planting methods and corm weight on corm and flower yield of saffron (Crocus sativus L.) in Qaenat Region. J. Saffron Res. 4, 120-133. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Fallahi, H.R., Amiri, M.B., Ehyaei, H.R., 2016. Effects of humic acid application and mother corm weight on yield and growth of saffron (Crocus sativus L.). J. Agroecol. 7, 425-442. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Seyyedi, S.M., Azizi, H., and Shahriyari, R., 2014. The effects of mother corm size, organic fertilizers and micronutrient foliar application on corm yield and phosphorus uptake of saffron (Crocus sativus L.). Saffron Agron. Technol. 2, 3-16. [in Persian with English Summary].
Koocheki, A., Seyyedi, S.M., Jamshid Eyni, M. 2014. Irrigation levels and dense planting affect flower yield and phosphorus concentration of saffron corms under semi-arid region of Mashhad. Northeast Iran. Sci. Hort. 180, 147-155.
Malakuti, M.G., 1996. Sustainable agriculture and yield increase with optimization use fertilizer in Iran. Instruction Agriculture Publication, Tehran, Iran. [in Persian].
Omidi, H., Naghdi Badi, H., Golzad, A., Torabi, H., and Fotoukiyan, M., 2009. The effect of chemical and bio-fertilizer source of nitrogen on qualitive and quantitative of saffron (Crocus sativus L.). J. Medic. Plant. 2, 98-109. [in Persian with English Summary].
Renau-Morata, B., Nebauer, S.G., Sánchez, M., and Molina, R.V., 2012. Effect of corm size: water stress and cultivation conditions on photosynthesis and biomass partitioning during the vegetative growth of saffron (Crocus sativus L.). Ind. Crop. Prod. 39, 40-46.
Rengrudkij, P., Partida, G.J. 2003. The effects of humic acid and phosphoric acid on grafted hass avocado on Mexican seedling rootstocks. World Avocado Congress, pp. 395-400.
Rezvani Moghaddam, P., Khorramdel, S., Amin Ghafori, A., and Shabahang, J., 2013. Evaluation of growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) affected by spent mushroom compost and corm density. J. Saffron Res. 1, 13-26. [in Persian with English Summary].
Sabzevari, S., and Khazaie, H.R., 2009. The effect of foliar application with humic acid on growth, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). J. Agroecol. 2, 53-63. [in Persian with English Summary].
Sabzevari, S., Khazaie, H.R., and Kafi, M., 2010. Studying the effects of humic acid on germination of four wheat cultivars (Triticum aestivum L.). Iran. J. Field Crop Res. 8, 473-480. [in Persian with English Summary].
Young, C.C., Rekha, P., Lai, W.A., and Arun, A., 2006. Encapsulation of plant growth-promoting bacteria in alginate beads enriched with humic acid. Biotechnol. Bioeng. 95, 76-83.