نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربت حیدریه

2 استاد و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربت حیدریه

4 استادیار و عضو هیئت علمی گروه تولیدات گیاهی دانشگاه تربت حیدریه

چکیده

تجارت دوجانبه یا دادوستد متقابل به تجارتی گفته می‌شود که بین دو کشور و معمولاً تحت مذاکرات حکومتی انجام می‌شود. تجارت دوجانبه عموماً به‌دلایل سیاسی یا به‌دلیل مشکلاتی که در پرداخت‌ها پیش می‌آید، ترتیب داده می‌شود. تجارت خارجی محصولات کشاورزی به‌علت ارزآوری بالا و پایدار نقش مهمی در گسترش صادرات و واردات کشورهای مختلف بازی می‌کند. درمیان محصولات کشاورزی، زعفران یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی کشاورزی می‌باشد که سهم زیادی در ایجاد ارزش افزوده بخش کشاورزی دارد. برای حفظ مقام ایران (به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران) در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت و تعیین درجه اهمیت عوامل مؤثر بر آن، می‌تواند گام مهمی در این راستا باشد. از این‌رو، مطالعه حاضر به‌دنبال بررسی رتبه‌بندی متغیرهای اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر تجارت دوجانبه زعفران ایران و شرکای تجاری طی دوره‌زمانی 2016-2007 می‌باشد. بدین‌منظور از الگوی جاذبه و برای تعیین درجه اهمیت عوامل مؤثر از الگوی الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل جاذبه نشان داد که تمام متغیرها معنی‌دار می‌باشند. متغیر حجم واردات، هزینه حمل و نقل و فاصله تأثیر منفی بر تجارت دوجانبه دارند. همچنین نتایج حاصل از الگوریتم ژنتیک نشان می‌دهد که متغیرهای مورد مطالعه با توجه به ضرایب اهمیتشان در زمره متغیرهای تأثیرگذار بر عوامل مؤثر در تجارت دوجانبه زعفران ایران با شرکای تجاری می‌باشند. اندازه عددی آماره ضریب خودهمبستگی نیز بیان‌گر پوشش خوب داده-ها با استفاده از الگوریتم ژنتیک می‌باشد

کلیدواژه‌ها

Ahmadvand, M., and Deylaminezhad, R., 2018. Investigating the process of globalization of the industrial and mining sector in Iran. J. Econ. Res. Policy. 40, 6-26. [in Persian with English Summary].
Aqaei, M., and Gholizadeh, M.R., 2011. Iran's comparative advantage in saffron production. Econ. Agric. Dev. 25(1), 121-132. [in Persian with English Summary].
Barattieri, A., 2014 Comparative advantage, service trade, and global imbalances. J. Int. Econ. 92(1), 1-13.
Beigzadeh Abbasi, F., 2007. Factors affecting export development of Ian's pistachio, Ph.D. thesis, Islamic Azad University of Kerman, Kerman, Iran. [in Persian].
Customs of the Islamic Republic of Iran., 2016. Planning and Appraisal, Business Statistics Yearly Iran. Office of Statistics and Machine Services. [in Persian].
Gani, A., and Scrimageour, F., 2016. New Zealand’s trade with Asia and the role of good governance. Int. Rev. Econ. Finance. 42, 36-53.
Institute for Agricultural Planning and Economics Research., 2008. Summary of reports from the study group. [in Persian].
Iran Trade Development Organization., 2016. Reviewing the state of production and export of saffron. Office of Exports of Commodities and Services. Available on the website http://www.civilika.com. [in Persian].
Islamic Consultative Research Center, Bachelor Reports, 2016. [in Persian].
Jalaei esfanAbadi, S., Taleghani, F., Mangali, H., and Aramesh, H., 2013. Non-oil simulation and pre-exports of Iran up to 1404 horizons. J. Econ. Strat. (4), 148-166. [in Persian with English Summary].
Kashi, K., and Lynn Kennedyp, P., 2012. Exchange rate volatility and bilateral agricultural trade flows: the case of the United States and OECD countries. LSU Master's Thesis. Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College.
Koochakzadeh, A., Jalaee Esfand Abadi, A., and Koochakzadeh, S., 2014. Investigating the effect of real exchange rate uncertainty on foreign trade in Iranian crops: Case Study: Date, Pistachio, Raisin and Walnut. Quarterly J. Economics of Agric. and Dev. 88, 109-125. [in Persian with English Summary].
Koochakzadeh, S., and Karbasi, A., 2015. Investigating the Factors Affecting Saffron Trading in Iran. Saffron Agron. Technol. 3(3), 217-227. [in Persian with English Summary].
Linneman, H., 1966. An econometric study of international trade flows. Econ. Rev. 12(2), 297–320.
Mohamadzadeh, S.H., Karbasi, A., and Kashefi, M., 2016. Comparison of logit, probit and tobit in the factors affecting the adoption of saffron insurance Case study: Qaen city, Case study: Cain. Saffron. J. Agron. Technol. 4(3), 239-254. [in Persian with English Summary].
Naanwaab, C., and Diarrassouba, M., 2013. The impact of economic freedom on bilateral trade:  A Cross-Country Analysis. Int. J. Buss. Mgt. Eco. Res. 4(1), 668-672.
Rajabi, Z., and Moghaddasi, R., 2014. Investigating the cost of trade in agricultural products and the factors affecting it in Iran's trade with developing countries. International Green Economy Online Conference, p. 1-13. [in Persian].
Shakibaee, A., and Beta, F., 2010. Economic convergence in the Southwest Asia. J. Commerce Res. 53, 23-47. [in Persian with English Summary].
Tinbergen, J., and Endeicus, K., 1962. Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy.
United Nations Conference on Trade and Development 2013.
World Trade Organization., 2013. International trade statistics.