نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، گرایش فیزیولوژی گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

2 استادیارگروه باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند.

چکیده

امروزه بدنبال پیامدهای حاصل از مصرف علف کشها و کاهش تدریجی محصولات زراعی، روش های بیولوژیکی قابل قبولی در رابطه با کنترل علف هرز شناسایی شده است. در این زمینه آللوپاتی می تواند پتانسیل ارزشمندی برای کنترل بیولوژیکی علف هرز نشان دهد. لذا به منظور تعیین اثرات آللوپاتیک عصاره آبی برگ و بنه زعفران روی خصوصیات جوانه زنی چاودار و یولاف، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1394 انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، وزن تر ریشه چه، و وزن خشک ریشه چه بودند. تیمارهای آزمایش شامل نوع اندام زعفران در دو سطح (برگ و بنه) و غلظت عصاره آبی در 5 سطح ( 0، 5/0، 1، 5/1، 2 درصد وزنی- حجمی) بودند. نتایج نشان داد اندام و غلظت عصاره آبی زعفران تاًثیر معنی داری بر کلیه صفات مورد مطالعه در دو گیاه چاودار و یولاف داشت. کمترین درصد جوانه زنی چاودار و یولاف به ترتیب با 6/74 و 6/66 درصد کاهش نسبت به شاهد از تیمار غلظت 2 درصد عصاره آبی برگ و بنه بدست آمد. همچنین سرعت جوانه‌زنی یولاف در غلظت 2 درصد نسبت به شاهد 50 درصد کاهش داشت اما سرعت جوانه‌زنی چاودار تحت تاًثیر غلظت‌های متفاوت عصاره برگ و بنه قرار نگرفت. نتایج مقایسات گروهی بین عصاره برگ و بنه زعفران بیانگر آن بود که بیشترین اثر بازدارندگی صفات مورد بررسی در چاودار و یولاف مربوط به عصاره برگ زعفران میباشد.

کلیدواژه‌ها

Alimoradi, L., Azizi, G., Jahani, Eghbali, S., Rashed-Mohassel, M.H., Nassiri-Mahallati, M., and Kazerooni-Monfared, E., 2007. Allelopathic potential of shoot and corm of saffron residues on wheat, rye, vetch and bean. Iran. J. Agric. Res. 6, 227-234. [in Persian with English Summary].
Alipoor, Z., and Mahmoodi, S., 2015. Allelopathic effects of leaf and corm water extract of saffron (Crocus sativusL.) on germination and seedling growth of flixweed (Descurainia sophiaL.) and downy brome (BromustectorumL.). Saffron Agron. Technol. 3(1), 13-24. [in Persian with English Summary].
Amirghasemi, T., 2001. Saffron, Iranian Red Gold. Cultural Institution Publication Posterity Press. p. 70-110. [in Persian].
Anjum, T., and Bajwa, R., 2007. The effect of sunflower leaf extracts on Chenopodium album in wheat fields in Pakistan. Crop Prot. 26, 1390–1394.
Bohm, P.A.F., Zanardo, F.M.L., and Ferrarese, O., 2006. Peroxidase activity and lignification in soybean root growth-inhibition by juglone. Biologia Plantarum, 50(2), 315-317.
Eghbali, S., Rashed-Mohassel, M.H., Nassiri-Mahallati, M., and Kazerooni-Monfared, E., 2007. Allelopathic potential of shoot and corm of saffron residues on wheat, rye, vetch and bean. Iran. J. Field Crop. Res. 6, 227-234. [in Persian with English Summary].
Farhoodi, R., and Modhej, A., 2014. Effect of alcoholic extract of sunflower (Helianthus annuus) on germination, growth and enzymatic activity Seedling of wild oat (Avenaludoviciana).    J. Plant Proc. Func. 3(7), 125-132. [in Persian with English Summary].
Farhoodi, R., Kuroshnezhad, N., and Modhej, A., 2014. The effect of aqueous extract of wheat (Triticum aestivum) on germination, vegetative growth, cell membrane destruction, sucrose synthetase activity of the enzyme alpha-amylase and wild oat (Avenaludoviciana). J. Plant Prot. 28, 147-150. [in Persian with English Summary].
Ferguson, J.J., and Rathinasabapathi B., 2003. Allelopathy: How plant suppress other plant. EDIS (http://edis.ifas.ufl.edu), university of Florida IFAS Extension publication number HS 944.
Fuji, Y., Furukawa, M., Hayakawara, Y., Sugawara, K., and Shibuya, T., 1991. Survey of Japanese medicinal plants for the detection of allelopathic properties. J. Weed Res. 36, 36-42.
Ghorbanli, M., BakhshiKhaniki, G., and Shojaei, A.A., 2008. Examination of the effects of allelopathy of Artemisia sieberi Besser. sub sp. sieberi on seed germination and Avenalodoviciana and Amaranthusretroflexus seedlings growth. Pajouhesh v Sazandegi. 79, 129-134. [in Persian with English Summary].
Hashemi Nia, S.M., Nassiri Mahallati, M., and Keshavarzi, A., 2009. Determining the threshold salinity and appropriate temperature and their combined effects on germination of Cuminumcyminum. Iran. J. Agric. Res. 7(1), 303-310. [in Persian with English Summary].
Heydari, B., Osare, M., Enteshari, S.H., and Shariat, A., 2011. Study allelopathic effect of leaf extract Eucalyptus camaldulensis had significant on germination of two species of mallow and secale. J. Weed Ecol. 1(1), 23-30. [in Persian with English Summary].
Maguire, J.D., 1962. Speed of germination-aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Sci. 2, 176-177.
Pirzad, A., Ghasemian, V., Seyedsharifi, R., Sedghi, M., and Hadi, H., 2012. The effect of aqueous extracts of sage (Salvia officinalis) and sagebrush (Artemisia sieberi) on germination and seedling growth of amaranthus (Amaranthus retroflexus). J. Plant Prot. 26(2), 145-151. [in Persian with English Summary].
Qasem, J.R., 1992. Pigweed (Amaranthusspp) interference in transplanted tomato (Lycopersicomesculentum). Hortic. Sci. 67, 421-427.
Rashed Mohassel, M.H., Gherekhloo, J., and Rastgoo, M., 2009. Allelopathic effects of saffron (Crocus sativus) leaves and corms on seedling growth of redroot pigweed (Amaranthusretroflexus) and lambsquarter (Chenopodium album). Iran. J. Field Crop Res. 7, 53-61. [in Persian with English Summary].
Rice, E.L., 1979. Allelopathy- an update. Bot. Rev. 45, 15-109.
Rizvi, S.J.H., and Rizvi, V., 1992. Allelopathy: Basic and Applied Aspects. London, U.K. Chapman and Hall.
Scott, S.J., Jones, R.A., and Williams, W.A., 1984. Review of data analysis methods for seed germination. Crop Sci. 24, 1192-1199.
Singh, H.P., Batish Dazy, R., and Kohli, R.K., 2003. Allelopathic interactions and allelochemicals: New possibilities for sustainable weed management. Crit. Rev. Plant Sci. 22, 239-311.
Soltanipor, M., Hajebi, A., Dastjerdi, A., and Ebrahimi, S., 2007. Allelopathic effects of aqueous extract of Zhumeria majdae on seed germination of seven species of vegetables. ‎IJMAPR. 23(1), 51-58. [in Persian with English Summary].
Taheri, K., Saboora, A., and Kiarostami, K., 2011. Allelopathic effect of saffron (Crocus sativus L.) on germination and seedling growth of four sorghum (Sorghumbicolor L.) cultivars. Iran. J. Biol. 24, 89-103. [in Persian with English Summary].
Whittaker, R.H., and Feeny, P.P., 1971. Allelochemics: Chemical interaction between species. Science. 171, 757-770.
Zand, A., Rahimian, M., Ashhadi, H., Koocheki, A., Khalghani, J., and Mosavi, K., and Ramzani, K., 2004. Weed Ecology (Application Management). Mashhad University Press, Mashhad, Iran. 558 p. [in Persian].