سرور خرم دل؛ فاطمه معلم بنهنگی؛ جواد شباهنگ
چکیده
مدیریت زراعی مناسب عامل مهمی برای کاهش تداخل بین گیاهان و جذب بهتر منابع محیطی میباشد. از طرف دیگر، تلفات عناصر غذایی به دلیل فرسایش خاک و افزایش درجه حرارت، از جمله مشکلات عمده نظامهای زعفران محسوب میشوند. از این رو، در این مطالعه، اثر عوامل مدیریت زراعی چون مقادیر مختلف پیاز و عمق کاشت بر عملکرد گل، کلاله و پیازهای دختری ...
بیشتر
مدیریت زراعی مناسب عامل مهمی برای کاهش تداخل بین گیاهان و جذب بهتر منابع محیطی میباشد. از طرف دیگر، تلفات عناصر غذایی به دلیل فرسایش خاک و افزایش درجه حرارت، از جمله مشکلات عمده نظامهای زعفران محسوب میشوند. از این رو، در این مطالعه، اثر عوامل مدیریت زراعی چون مقادیر مختلف پیاز و عمق کاشت بر عملکرد گل، کلاله و پیازهای دختری و خصوصیات کیفی زعفران در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی تحت شرایط مدیریت مزرعهای کشاورزان (on-farm trials) بررسی شد. تیمارها شامل مقادیر مختلف پیاز مادری (10، 15 و 20 تن پیاز در هکتار) و عمق کاشت (5 و 10 سانتیمتر) بود. تعداد گل، عملکرد گل تر، عملکرد کلاله خشک، عملکرد پیازهای دختری، تعداد پیازهای دختری، میانگین قطر پیاز دختری و تعداد و وزن پیازهای دختری در گروههای وزنی 4>، 8-1/4 و بیش از 1/8 گرم و خصوصیات کیفی (شامل محتوی کروسین، پیکروکروسین و سافرانال) در سال دوم اندازهگیری و ثبت شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عمق کاشت تاثیر معنیداری بر صفت عملکرد گل و پیاز نداشت، اما افزایش مقدار پیاز تا 20 تن در هکتار سبب افزایش تعداد گل (112 در مترمربع)، عملکرد گل تر (71/49 گرم بر مترمربع) و وزن خشک کلاله (11/1 گرم بر مترمربع) شد. بیشترین عملکرد پیازهای دختری در تیمار 20 تن پیاز در هکتار + عمق کاشت 10 سانتیمتر (3/181 گرم بر مترمربع) بهدست آمد. بر اساس نتایج، اگر هدف حصول عملکرد گل بالا در سالهای اولیه باشد، مقادیر بالاتر پیاز در واحد سطح توصیه میگردد، اما درصورتیکه هدف از کاشت زعفران به دست آوردن حداکثر عملکرد پیاز و تداوم برداشت گل از مزرعه باشد، مقدار پیاز در واحد سطح باید کمتر در نظر گرفته شود. به طور کلی، با توجه به کمبود منابع آبی به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک، مدیریت زراعی باعث افزایش بهرهوری زمین، بهبود عملکرد گل و پیاز و در نتیجه بهبود معیشت کشاورزان در دوره زندگی زعفران به عنوان یک گیاه دارای نیچ اکولوژیکی ویژه میشود.
عبداله ملافیلابی؛ سرور خرم دل؛ جواد شباهنگ
چکیده
زعفران بعنوان گران‌ترین محصول کشاورزی جایگاه ویژه‌ای در بین محصولات دارد. ترکیبات اختصاصی آن شامل کروسین، پیکروکروسین و سافرانال میباشد. روش‌های مختلف خشک کردن علاوه بر تأثیر بر میزان مصرف انرژی، از طریق تأثیر بر ویژگیهای شیمیایی و حسی زعفران، کیفیت نهایی آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی اثر ...
بیشتر
زعفران بعنوان گران‌ترین محصول کشاورزی جایگاه ویژه‌ای در بین محصولات دارد. ترکیبات اختصاصی آن شامل کروسین، پیکروکروسین و سافرانال میباشد. روش‌های مختلف خشک کردن علاوه بر تأثیر بر میزان مصرف انرژی، از طریق تأثیر بر ویژگیهای شیمیایی و حسی زعفران، کیفیت نهایی آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی اثر روش‌های مختلف خشک کردن بر خصوصیات کیفی زعفران به صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طی سالهای سال 1395، 1396 و 1397 انجام شد. چهار روش خشک کردن شامل روش سنتی (محیط سایه و درجه حرارت آزمایشگاه)، سه دمای آون (40، 60 و 80 درجه سانتی-گراد)، سه قدرت میکروویو (200، 400 و 600 وات)، انجمادی (طی پنج ساعت در ᵒC 18- درجه سانتی‌گراد جهت انجماد اولیه و تفت دادن با دمای 5±60 درجه سانتی‌گراد با فواصل تخلیه 15، 10، 10 و 10 دقیقه) به عنوان تیمار مدنظر قرار گرفت. آزمایش‌های شیمیایی بر اساس دستورالعمل ISO 3632-2 (E) 1993 و اندازهگیری سافرانال به روش کروماتوگرافی انجام شد. نتایج نشان داد که بالاترین محتوی پیکروکروسین (66/140%) و سافرانال (64/42%) برای خشک کردن با قدرت 600 وات میکروویو بدست آمد. بیشترین مقدار کروسین مربوط به خشک کردن با روش انجمادی (64/299%) بود. بیشترین و کمترین میزان وزنی سافرانال برای روش انجمادی (91/245 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سنتی (15/88 میلی‌گرم بر کیلوگرم) حاصل شد. بر این اساس، اگر چه حفظ کلیه خصوصیات کیفی زعفران، طی فرآیند خشک کردن مشکل به نظر می‌رسد، ولی برای رسیدن به سطح بالاتری از ویژگیهای کیفی، روش‌های کنترل شده‌ای مانند مایکرو ویو و انجمادی توصیه میشود.
سرور خرم دل؛ پرویز رضوانی مقدم؛ فاطمه معلم بنهنگی؛ جواد شباهنگ
چکیده
در این مطالعه، اثر سطوح کود دامی و وزن بنه بر عملکرد گل، عملکرد کلاله، وزن خامه و خصوصیات کیفی زعفران با استفاده از طرح مرکب مرکزی انجام شد. این آزمایش با 13 تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمارها بر اساس سطوح بالا و پایین کود دامی (صفر و 40 تن در هکتار) و وزن بنه (7 ...
بیشتر
در این مطالعه، اثر سطوح کود دامی و وزن بنه بر عملکرد گل، عملکرد کلاله، وزن خامه و خصوصیات کیفی زعفران با استفاده از طرح مرکب مرکزی انجام شد. این آزمایش با 13 تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمارها بر اساس سطوح بالا و پایین کود دامی (صفر و 40 تن در هکتار) و وزن بنه (7 و 20 تن در هکتار) تعیین شدند. تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک خامه، عملکرد کلاله و محتوی کروسین (عامل رنگ)، پیکروکروسین (عامل مزه) و سافرانال (عامل بو) به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب و تغییرات آنها با استفاده از مدل رگرسیونی ارزیابی شد. صحت مدل برازششده بر اساس ضریب تبیین (R2) بیان شد. نتایج نشان داد که اثر جزء خطی بر تمام صفات مورد مطالعه معنیدار (01/0≥p) بود. اثر جزء درجه دو بر تمام صفات بجز محتوی کروسین معنیدار (01/0≥p) بود. اثر متقابل بر هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنیدار نبود. دامنه R2 بین 30/94-28-79 درصد محاسبه شد. بالاترین و پایینترین مقادیر پیش-بینیشده و مشاهده شده تعداد گل (به ترتیب با 39 و 36/81 گل در متر مربع) و عملکرد کلاله (به ترتیب با 523/0 و 46/0 گرم در متر مربع) برای مصرف 40 تن در هکتار کود دامی و 5/13 تن بنه در هکتار مشاهده شد.