خالد میری؛ هادی زراعتکار؛ عادل پردل
چکیده
این پروژه به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد اکوتیپ‌های مهم زعفران کشور به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خاش به مدت سه سال زراعی اجرا گردید. سطوح مختلف تاریخ کاشت شامل 20 مرداد، 5 شهریور، 20 شهریور و 5 مهر و اکوتیپ‌های مورد بررسی شامل سه اکوتیپ تایباد، قاین ...
بیشتر
این پروژه به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد اکوتیپ‌های مهم زعفران کشور به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خاش به مدت سه سال زراعی اجرا گردید. سطوح مختلف تاریخ کاشت شامل 20 مرداد، 5 شهریور، 20 شهریور و 5 مهر و اکوتیپ‌های مورد بررسی شامل سه اکوتیپ تایباد، قاین و بیرجند بود. در طول رشد مراقبت‌های زراعی از قبل آبیاری، وجین علف‌های هرز، توزیع کود و همزمان یادداشت‌برداری‌های لازم شامل وزن تر و خشک کلاله و خامه، وزن خشک پرچم و تعداد گل در متر مربع انجام گردید. پس از رسیدن محصول هر کرت با حذف دو خط حاشیه و 5/0 متر از طرفین خطوط از سطحی معادل 6/3 مترمربع برداشت و جداگانه توزین شد. پس از محاسبه عملکرد و جمعآوری دادهها تجزیه واریانس با نرم‌افزار آماری SPSSو مقایسه میانگین‌ها به روش دانکن انجام شد. نتایج سه ساله آزمایش نشان داد که اثر برهمکنش اکوتیپ × تاریخ کاشت برروی عملکرد وزن تر کلاله و خامه عملکرد پرچم، تعداد گل و عملکرد کلاله و پرچم خشک در سطح احتمال یک درصد معنیدار گردید. با مقایسه میانگین عملکرد دادهها مشخص شد که بیشترین عملکرد خشک کلاله و خامه، عملکرد خشک پرچم، عملکرد تر کلاله و خامه و تعداد گل در هکتار در تیمار برهمکنش تاریخ کاشت 15 شهریور × اکوتیپ بیرجند حاصل گردید. بنابراین تاریخ کاشت 20 شهریور و اکوتیپ بیرجند جهت کشت در شهرستان خاش و شرایط مشابه قابل توصیه است.
زینب معین الدینی
چکیده
با توجه به پتانسیلهای فراوان بخش کشاورزی ایران، یکی از بخش‌های مورد تاکید صادرات غیرنفتی در ایران، بخش کشاورزی است که تقویت آن از دو جنبة داخلی و خارجی به منظور تأمین امنیت غذایی واستقلال سیاسی و اقتصادی بسیار ضروری است. زعفران یکی از محصولات مهم کشور ایران است. این محصول در رشد و توسعه بخش کشاورزی و ارزآوری در راستای تحقق برنامههای ...
بیشتر
با توجه به پتانسیلهای فراوان بخش کشاورزی ایران، یکی از بخش‌های مورد تاکید صادرات غیرنفتی در ایران، بخش کشاورزی است که تقویت آن از دو جنبة داخلی و خارجی به منظور تأمین امنیت غذایی واستقلال سیاسی و اقتصادی بسیار ضروری است. زعفران یکی از محصولات مهم کشور ایران است. این محصول در رشد و توسعه بخش کشاورزی و ارزآوری در راستای تحقق برنامههای توسعه مبنی بر افزایش صادرات غیرنفتی نقش حائز اهمیتی داشته است. در این تحقیق با استفاده از آمار صادرات کشورهای صادرکنندهی زعفران و محاسبهی شاخص HHI، ساختار بازار جهانی زعفران در سالهای گذشته تعیین میشود.شاخص HHI شاخص هرفیندال چگونگی توزیع اندازه بازار در بین بنگاههای موجود و نوع ساختار بازار را تعیین میکند. با تعیین ساختار بازار این محصول،نتایج نشان داد که وضعیت فعلی و جایگاه صادرات زعفران ایران در سال 1402، حدود 42 درصد از صادرات جهانی است. همچنین نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که بازار زعفران ایران از حالت انحصار کامل به سمت رقابتی در حال تغییر است که این امر نشان دهنده ضعف های موجود برای حضور در بازار جهانی این محصول ارزشمند میباشد.
زینب معین الدینی؛ سمیه الیاسی راد؛ اعظم گیدسکی
چکیده
با توجه به اهمیت روز افزون تغییرات آبوهوایی بر تولیدات زراعی و وابستگی میزان عملکرد محصولات کشاورزی به نزولات جوی به ویژه محصولات زراعی، استفاده ازاطلاعات جوی، در زمینه بارندگی و دما در طی چند سال گذشته مفید به نظر میرسد. به منظور بررسی روابط بلند مدت بین عملکرد زعفران، قیمت تولید کننده، بارندگی سالیانه، دمای متوسط سالیانه ...
بیشتر
با توجه به اهمیت روز افزون تغییرات آبوهوایی بر تولیدات زراعی و وابستگی میزان عملکرد محصولات کشاورزی به نزولات جوی به ویژه محصولات زراعی، استفاده ازاطلاعات جوی، در زمینه بارندگی و دما در طی چند سال گذشته مفید به نظر میرسد. به منظور بررسی روابط بلند مدت بین عملکرد زعفران، قیمت تولید کننده، بارندگی سالیانه، دمای متوسط سالیانه و سرعت وزش باد از روش همانباشتگی جوهانسن-جوسیلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری(VECM) طی سالهای 1389-1402 استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین تابع بلندمدت مدل نشان میدهد که عملکرد زعفران تحت تاثیر عوامل جوی مانند بارش سالیانه، سرعت وزش باد و درجه حرارت متوسط است که از این میان بارندگی اثر مثبت بر عملکرد داشته است، همچنین قیمت تولید کننده نیز بر عملکرد این محصول تاثیر داشته است. بنابراین نیاز است سیاستهایی در این زمینه اعمال شود تا بتوان با اطلاع رسانی به موقع از شرایط جوی کشاورزان را در بدست آوردن عملکرد بالاتر این محصول حمایت کرد.
الهام قوچانیان حقوردی؛ مصطفی یعقوب‌زاده؛ علیرضا مقری فریز؛ امید خراشادیزاده؛ حامد جوادی
چکیده
بخش کشاورزی یکی از اولین بخش‌هایی است که تحت تأثیر تغییرات اقلیم قرار میگیرد. خشکسالی و تغییرات وسیع در وضعیت آب و هوا منجر به کاهش محصولات کشاورزی و در نهایت کاهش بهره‌وری اقتصادی میشود. یکی از مهمترین پارامترهای مدیریت دقیق آب کشاورزی، کمبود فشار بخار نام دارد. در این تحقیق ابتدا به برآورد کمبود فشار بخار از داده‌های باز تحلیل ...
بیشتر
بخش کشاورزی یکی از اولین بخش‌هایی است که تحت تأثیر تغییرات اقلیم قرار میگیرد. خشکسالی و تغییرات وسیع در وضعیت آب و هوا منجر به کاهش محصولات کشاورزی و در نهایت کاهش بهره‌وری اقتصادی میشود. یکی از مهمترین پارامترهای مدیریت دقیق آب کشاورزی، کمبود فشار بخار نام دارد. در این تحقیق ابتدا به برآورد کمبود فشار بخار از داده‌های باز تحلیل بانک اطلاعاتی JRA-55 بین سالهای 1958 تا 2023 پرداخته شد. در گام بعدی بررسی دراز مدت تغییرات کمبود فشار بخار و تأثیر آن بر عملکرد زعفران در چهار محدوده استان خراسان جنوبی شامل بیرجند، قاین، سرایان و طبس انجام شد. نتایج در مناطق مذکور طی 60 سال گذشته افزایش تدریجی میانگین سالانه کمبود فشار بخار با نرخ متوسط هر دهه حدود 60 پاسکال و کاهش سالانه عملکرد زعفران در حدود 16/0 کیلوگرم در هکتار نشان داد و همچنین با افزایش کمبود فشار بخار کاهش عملکرد محصول مشاهده شد. در نهایت به پیش‌بینی عملکرد زعفران برپایه کمبود فشار بخار با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی پرداخته شد. جهت ارزیابی عملکرد مدل‌ها در هر دو مرحله آموزش و تست از چهار شاخص آماری CC ، MAE ، RMSE و RRMSE استفاده شد. عملکرد مدل جنگل تصادفی در مرحله آموزش و تست بهتر از سایر مدل‌ها بود [99/0=CC؛ 06/0=MAE؛ 09/0=RMSEو 01/0 =RRMSE]، [94/0=CC؛ 23/0=MAE؛ 28/0= RMSEو 01/0=RRMSE]، این تحقیق استفاده از مدل جنگل تصادفی را برای مطالعات آتی پیش‌بینی عملکرد محصول زعفران برپایه کمبود فشار بخار در مدیریت نیاز آبی توصیه میکند.
یحیی چوپان؛ عباس خاشعی سیوکی؛ محسن زنگنه
چکیده
هر محصول در زنجیره تولید دارای فرآیند زمانی و مکانی خاصی میباشد. این زنجیره وسعتی محلی تا جهانی دارد که در آن، آب مصرف و ناپدید میشود. در این میان زعفران یکی از مهمترین محصولات بخش کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمهخشک است که اهمیت زیادی جهت ارزآوری در راستای تحقق برنامههای توسعه مبنی بر افزایش صادرات غیر نفتی دارد و محاسبه ...
بیشتر
هر محصول در زنجیره تولید دارای فرآیند زمانی و مکانی خاصی میباشد. این زنجیره وسعتی محلی تا جهانی دارد که در آن، آب مصرف و ناپدید میشود. در این میان زعفران یکی از مهمترین محصولات بخش کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمهخشک است که اهمیت زیادی جهت ارزآوری در راستای تحقق برنامههای توسعه مبنی بر افزایش صادرات غیر نفتی دارد و محاسبه ارزش ریالی آب مصرفی آن در زنجیره تولید حائز اهمیت است. در این تحقیق به محاسبه مقادیر ردپای آب در تولید زعفران و مقایسه بهای تمام شده زعفران براساس مقادیر آب سبز، آبی و خاکستری در سه منطقه مهم تولیدی شامل دشت رخ شهرستان تربت حیدریه R1، دشت زاوه R2 و دشت مرکزی تربت حیدریه R3 برپایه اطلاعات میدانی پرداخته شده است. نتایج نشان داد مقدار آب آبی در مناطق R1، R2 و R3 به ترتیب 74، 5/79 و 83 درصد از کل آب مصرفی بوده است. همچنین ارزش اقتصادی آب مصرفی به ازای هر کیلوگرم زعفران در مناطق R1، R2 وR3 به ترتیب 69، 158 و 107 دلار بدست آمده است. برایناساس استنباط می شود که شرایط اقلیمی، مدیریت آبیاری و موجودیت منابع آب مورد نیاز جهت آبیاری به موقع سبب کاهش مصرف آب آبی و در نتیجه کاهش ارزش ریالی آب مصرفی به ازای هر کیلوگرم محصول گردیده اند.
سید امیر حسینی؛ برمک جعفری؛ حمیدرضا میری؛ عبدالرضا جعفری
چکیده
با توجه به اهمیت زعفران و مشکلات آن در نواحی خشک و نیمهخشک ایران، این مطالعه باهدف بررسی تأثیر هیومیک اسید (HA) (0، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) و سالیسیلیک اسید (SA) (0، 1 و 2 میلیمولار) بر صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی زعفران به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی دو سال (1398 و 1399) در شهرستان مروست استان یزد بر ...
بیشتر
با توجه به اهمیت زعفران و مشکلات آن در نواحی خشک و نیمهخشک ایران، این مطالعه باهدف بررسی تأثیر هیومیک اسید (HA) (0، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) و سالیسیلیک اسید (SA) (0، 1 و 2 میلیمولار) بر صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی زعفران به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی دو سال (1398 و 1399) در شهرستان مروست استان یزد بر روی اکوتیپ تربتحیدریه اجرا شد. یافتهها نشان‌دهنده بالاترین میزان معنیدار متوسط وزن خشک کلاله و خامه (به ترتیب 42/82 و 38/0 گرم) در اثر استفاده همزمان سطوح 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید و 15 کیلوگرم هیومیک اسید بود. همبستگی پیرسون مثبت و معنیداری مابین وزن خشک کلاله با وزن بنه (بنیه) مادری (76/0 r=) و خواهری (74/0 r=) مشاهده شد؛ درحالی‌که همبستگی منفی و معنیداری مابین وزن‌تر خامه با زمان تا سبزشدن (56/0) و گلدهی (43/0 r=) وجود داشت. تجزیه رگرسیون به روش گام‌به‌گام نشان داد که با لحاظ وزن خشک کلاله بهعنوان عملکرد زعفران، وزن بنه مادری به‌تنهایی 76/0 درصد، وزن بنه مادری و تعداد روز تا گلدهی باهم 82/0 درصد و درنهایت، وزن بنه مادری، تعداد روز تا گلدهی و وزن بنههای خواهری باهم 86/0 درصد واریانس (تغییرات) عملکرد زعفران را تحت تأثیر قرار دادند درکل، کاربرد همزمان 2 میلی مول سالیسیلیک و 15 کیلوگرم در هکتار هیومیک اسید بهترین نتیجه را بر عوامل موردمطالعه در این بررسی داشت.
شادی بصیری؛ مسعود یقبانی
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی استفاده از ماده جاذب رطوبت سلیکاژل بر خشککردن زعفران و تاثیر ویژگیهای هوای ورودی به خشککن بر شاخصهای کیفی (رنگ، عطر و طعم) زعفران بود. اثرات تیمارهای سرعت هوای ورودی به خشککن (2/0، 4/0و 6/0 متر بر ثانیه) و دمای هوای ورودی به خشککن (30، 40 و 50 درجه سانتیگراد)، پس از عبور از لایه ماده جاذب رطوبت، بر کیفیت ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی استفاده از ماده جاذب رطوبت سلیکاژل بر خشککردن زعفران و تاثیر ویژگیهای هوای ورودی به خشککن بر شاخصهای کیفی (رنگ، عطر و طعم) زعفران بود. اثرات تیمارهای سرعت هوای ورودی به خشککن (2/0، 4/0و 6/0 متر بر ثانیه) و دمای هوای ورودی به خشککن (30، 40 و 50 درجه سانتیگراد)، پس از عبور از لایه ماده جاذب رطوبت، بر کیفیت زعفران بررسی شدند. مقادیر پیکروکروسین، سافرانال و کروسین زعفران خشک شده با این روش با دو روش خشککردن متداول زعفران یعنی روشهای اسپانیایی و سایهخشک (سنتی) مقایسه شدند. نتایج نشان داد هوای ورودی به خشککن با دمای °C 30 و سرعت 6/0 متر بر ثانیه، باعث حفظ بیشترین مقادیر سافرانال (2/51) و پیکروکروسین (7/99) در زعفران شد. بیشترین مقدار کروسین (7/235) نیز در دمای °C 50 و سرعت 2/0 متر بر ثانیه اندازه گرفته شد. با توجه به تأثیر یکسان سرعتهای هوای 2/0 ، 4/0 و 6/0 متر بر ثانیه بر کیفیت محصول، سرعت 2/0 متر بر ثانیه به دلیل کاهش مصرف انرژی مناسب تشخیص داده شد. استفاده از دمای پایین (º C30) در خشک کردن، محصولی با کیفیت از نظر عطر و طعم ایجاد کرد. برای تولید کروسین (رنگ) بیشتر، نیاز به دمای بالا است. برای این منظور ضرورت دارد در انتهای خشککردن زعفران دمای بالاتر (º C50) اعمال گردد. کیفیت زعفران در روش استفاده از ماده جاذب رطوبت مشابه روش سنتی خشک کردن زعفران و نسبت به روش اسپانیایی بالاتر بود.
علی ایزدی؛ صادق اصغری لفمجانی
چکیده
برخی از محصولات ارزآور با توجه به ویژگیهای خاص خود، امکان گسترش و تولید در محدوده‌های جغرافیایی خاصی را دارند که با توجه به قیمت بالای آنها، فرصت‌های ویژهای را برای خانوارهای ساکن در آنها به وجود خواهند آورد. در این راستا، زعفران و پسته به عنوان دو نوع از مهمترین محصولات ارزآور کشاورزی استان خراسان رضوی، نقش بسیار مهمی را ...
بیشتر
برخی از محصولات ارزآور با توجه به ویژگیهای خاص خود، امکان گسترش و تولید در محدوده‌های جغرافیایی خاصی را دارند که با توجه به قیمت بالای آنها، فرصت‌های ویژهای را برای خانوارهای ساکن در آنها به وجود خواهند آورد. در این راستا، زعفران و پسته به عنوان دو نوع از مهمترین محصولات ارزآور کشاورزی استان خراسان رضوی، نقش بسیار مهمی را در بین محصولات کشاورزی این استان ایفا می‌نماید. هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت تولید زعفران و پسته و اثرات آن در حانوارهای روستایی ساکن در دهستان رشتخوار میباشد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی انجام گردیده است. مطالعات میدانی تحقیق، در سطح روستا و خانوار صورت گرفته است. در این راستا، در این راستا، وضعیت تولید و اثرات زعفران و پسته در 383 خانوار زعفران‌کار و پسته‌کار ساکن در 26 روستای این دهستان مورد بررسی قرارگرفت. جمعآوری دادهها براساس شاخصهای انتخابی و با استفاده از پرسشنامه‌های روستا و خانوار انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از تحلیل‌های آماری و نرم‌افزارهایTOPSIS، SPSS و ArcGIS استفاده گردید. نتایج تحقیق مؤید آن است که مقاومت در برابر شوری آب و مطلوبیت شرایط آب و هوایی برای کشت پسته در کنار زعفران، در افزایش سطح زیر کشت پسته در خانوارهای مورد مطالعه تاثیرگذار بوده است. همچنین نتایج نشان میدهد، روستاهایی که از سطح زیر کشت و تولید بیشتری برخوردار می‌باشند، اثرات درآمدزایی این محصولات در مقایسه با روستاهای دیگر بیشتر است. از سویی دیگر، درآمدزایی این محصولات ارزآور موجبات مهاجرت معکوس و بازگشت خانوارهای روستایی از شهرها شده است.
یحیی چوپان
چکیده
امروزه استفاده از افزودنیهای آلی و معدنی در خاک جهت عملکرد بهتر محصول و کارآیی بالاتر آب مصرفی در جهان در حال گسترش است. بدین منظور تحقیقی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور بیوچار تولیدی زیستی (بدون اعمال بیوچار B0، اعمال 10 تن در هکتار B1 و اعمال 15 تن در هکتار B2) و تنش آبی (S0 بدون اعمال تنش (5 مرحله آبیاری)، S1 اعمال تنش آبیاری(3 ...
بیشتر
امروزه استفاده از افزودنیهای آلی و معدنی در خاک جهت عملکرد بهتر محصول و کارآیی بالاتر آب مصرفی در جهان در حال گسترش است. بدین منظور تحقیقی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور بیوچار تولیدی زیستی (بدون اعمال بیوچار B0، اعمال 10 تن در هکتار B1 و اعمال 15 تن در هکتار B2) و تنش آبی (S0 بدون اعمال تنش (5 مرحله آبیاری)، S1 اعمال تنش آبیاری(3 مرحله آبیاری)) انجام شد. نتایج میانگین مربعات نشان داد، صفات کمی (تعدادگل، وزن تازه گل و وزن خشک کلاله) زعفران در تقابل دو فاکتور در سطح احتمال یک درصد دارای ارتباط معنیدار شده و نتایج میانگین مربعات صفات کیفی (پیکروکروسین،کروسین، سافرانال و رطوبت) زعفران در تقابل دو فاکتور غیر معنیدار شدند. نتایج نشان دادند بیشترین مقدار برای صفات کمی تعداد گل و وزن خشک کلاله برای تیمار B0S1 به ترتیب مقادیر 7/74 عدد گل در یک متر مربع و 41/0 گرم در یک متر مربع شد. همچنین برای صفات کیفی پیکروکروسین و کروسین با حداکثر جذب، تیمار B2S1 به ترتیب مقادیر 237 و 82 بالاترین و بهترین مقدار در بین تیمارهای تحقیق مشاهده شد. تنش کم‌آبی و بیوچار در عملکرد زعفران تأثیر کاهشی نداشته است و اثرات مثبت در عملکرد کمی و کیفی نیز مشاهده شده است.
علیرضا حمامی؛ عاطفه حسینی؛ مهدی جهانی
چکیده
زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) از خانواده زنبقیان (Iridaceae) یکی از گیاهان زراعی مهم ایران است که از نظر اقتصادی و دارویی ارزش دارد. به منظور شناسایی ویروس موزاییک خیار روی زعفران ،148 نمونهی دارای علائم زردی، کوتولگی، موزاییک و پیچیدگی برگ از مزارع زعفران شهرستان بشرویه طی آبان و آذر ماه سال 1401 جمعآوری گردید. آلودگی سه نمونه ...
بیشتر
زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) از خانواده زنبقیان (Iridaceae) یکی از گیاهان زراعی مهم ایران است که از نظر اقتصادی و دارویی ارزش دارد. به منظور شناسایی ویروس موزاییک خیار روی زعفران ،148 نمونهی دارای علائم زردی، کوتولگی، موزاییک و پیچیدگی برگ از مزارع زعفران شهرستان بشرویه طی آبان و آذر ماه سال 1401 جمعآوری گردید. آلودگی سه نمونه جمع آوری شده به ویروس موزاییک خیار با استفاده از آزمون زنجیره ای پلیمراز و با استفاده از یک جفت آغازگز اختصاصی مربوط به ژن پروتئین پوششی ویروس که قطعه ای به طول 657 جفت باز را تکثیر میکنند تایید شد. نمونهها جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره جنوبی ارسال شدند. بررسیهای تبارزایی بر مبنای توالی ژن پروتئین پوششی ویروس با نرم‌افزارهای مرتبط به منظور تعیین جایگاه ویروس، انجام گردید. سه جدایه شناسایی شده از ویروس موزاییک خیار و سایر جدایههای موجود در بانک ژن در دو گروه تبارزایی و نزدیک به جدایههای یونان و کره جنوبی قرار گرفتند. این تحقیق اولین گزارش از وقوع این ویروس در مزارع زعفران شهرستان بشرویه میباشد.
امین الله باقری فرد؛ یوسف عسکری
چکیده
زعفران گرانبهاترین ادویه جهان است که امروزه کاربردهای وسیعی در صنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. این تحقیق با هدف مقایسه محیط کشت (مزرعه و آیروپونیک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌ها به غیر از یک جوانه رأسی و حذف تمامی جوانه‌ها به غیر از چند جوانه راسی) گیاه زعفران بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در ...
بیشتر
زعفران گرانبهاترین ادویه جهان است که امروزه کاربردهای وسیعی در صنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. این تحقیق با هدف مقایسه محیط کشت (مزرعه و آیروپونیک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌ها به غیر از یک جوانه رأسی و حذف تمامی جوانه‌ها به غیر از چند جوانه راسی) گیاه زعفران بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1400 انجام گرفت. هر تکرار شامل 50 عدد بنه بود که در مزرعه کاشت آنها در بستر خاک و در محیط کنترل شده در سینی‌های کاشت چوبی صورت گرفت. صفات اندازهگیری شده شامل تعداد گل، وزن ترگل، وزن تر مادگی، وزن تر کلاله و خامه، عملکرد خشک خامه و کلاله و نیز محتوای مواد موثره کروسین و سافرانال بودند. نتایج تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع بستر کاشت و تعداد جوانه رأسی بر تعداد گل، وزن تر و خشک گلبرگ، وزن تر و خشک مادگی، وزن تر و خشک کلاله، مقدار کروسین و سافرانال در سطح پنج درصد معنی دار بود. بستر کشت آیروپونیک از نظر صفات کمی و کیفی مزیت بیشتری نسبت به کشت خاکی در محیط مزرعه نشان داد. تیمار حذف جوانه های جانبی به جز یک جوانه‌ی راسی، بیشترین مقادیر پارامترهای اندازهگیری شده را داشت. بیشترین وزن خشک کلاله در تیمار بستر کشت آیروپونیک و حذف جوانه های جانبی به جز یک جوانه راسی (377/1 گرم در 50 عدد بنه) مشاهده شد. مواد موثره کلاله (شامل کروسین و سافرانال) در کشت آیروپونیک مقادیر بالاتری نسبت به کشت مزرعهای نشان داد. بیشترین میزان کروسین (6/26 درصد در هر گرم) در تیمار بستر کشت آیروپونیک با حذف جوانه های جانبی به جز یک جوانه راسی مشاهده شد. در مجموع میتوان بیان کرد کشت آیروپونیک در سال اول کشت زعفران مزیت بالاتری از نظر کمی و کیفی نسبت به کشت خاکی دارد.
خیراحمد ایوبی؛ حمیدرضا عیسوند؛ سعید حیدری؛ صادق موسوی فرد
چکیده
مدیریت تغذیه در زراعت زعفران یکی از مسائل مهم در تولید این محصول ارزشمند محسوب میشود. از این رو، تحقیق حاضر با هدف مطالعه تأثیرمحلولپاشی عناصر ریز مغذی آهن و روی بر صفات کمی و کیفی زعفران در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان شهر خرم آباد درسال 1401-1400 به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای ...
بیشتر
مدیریت تغذیه در زراعت زعفران یکی از مسائل مهم در تولید این محصول ارزشمند محسوب میشود. از این رو، تحقیق حاضر با هدف مطالعه تأثیرمحلولپاشی عناصر ریز مغذی آهن و روی بر صفات کمی و کیفی زعفران در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان شهر خرم آباد درسال 1401-1400 به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل شاهد (محلول پاشی آب مقطر)، محلولپاشی آهن 5 درصد، محلول پاشی روی 5 درصد، محلول پاشی ترکیبی آهن 5 درصد+روی 5 درصد (توام آهن و روی)، بودند. محلول پاشی در طی دو مرحله (اواسط اسفند ماه و اواسط فروردین ماه) بر روی بوته های شش ساله زعفران انجام شد. نتایج نشان داد محلول پاشی با عنصر روی نسبت به شاهد، محلول پاشی آهن و محلول پاشی توام آهن و روی میانگین بالاتری از صفات را سبب شد به طوریکه محلول پاشی عنصر روی سبب افزایش معنی دار تعداد گل (81/57 درصد)، وزن تر و خشک گل (62/20 و97/80 درصد)، وزن تر و خشک کلاله (22/44 و 27/65 درصد)، کروسین (88/6 درصد)، پیکروکروسین (39/11 درصد) و سافرانال (66/9 درصد) در مقایسه با شاهد شد. بنابراین محلولپاشی عنصر ریزمغذی روی سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه زعفران گردید.کروسین با صفاتی نظیر پیکروکروسین و وزن خشک کلاله همبستگی مثبت و معنی داری داشت اما سافرانال با هیچ یک از صفات مورد بررسی همبستگی معنی داری نشان نداد. توصیه می شود برای دستیابی به عملکرد بالا محلولپاشی عناصر ریزمغذی به ویژه روی، در دستور کار قرار گیرد.
عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی؛ محمدعلی بهدانی؛ فاطمه حاجی آبادی؛ فاطمه شیرزادی
چکیده
استفادة بهینه و صحیح از منابع آب، نیازمند محاسبه میزان آب مصرفی و تعیین ضرایب گیاهی متناسب با هر منطقه است. این تحقیق به منظور تعیین تبخیر – تعرق و ضرایب گیاهی گیاه زعفران و تبخیر – تعرق گیاه مرجع چمن به دو روش لایسیمتری و فائو – پنمن - مانتیث در منطقه نیمه خشک بیرجند و در سال زراعی 1399-1398 صورت گرفته است. بدین منظور گیاه زعفران ...
بیشتر
استفادة بهینه و صحیح از منابع آب، نیازمند محاسبه میزان آب مصرفی و تعیین ضرایب گیاهی متناسب با هر منطقه است. این تحقیق به منظور تعیین تبخیر – تعرق و ضرایب گیاهی گیاه زعفران و تبخیر – تعرق گیاه مرجع چمن به دو روش لایسیمتری و فائو – پنمن - مانتیث در منطقه نیمه خشک بیرجند و در سال زراعی 1399-1398 صورت گرفته است. بدین منظور گیاه زعفران در شش لایسیمتر و گیاه مرجع چمن در سه لایسیمتر، در مجموعه آزمایشگاه های لایسیمتری دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، کشت شد. دوره رشد گیاه زعفران به چهار مرحله ابتدایی (27 روز)، توسعه (54 روز)، میانی (40 روز) و نهایی(54 روز) تقسیم شد. میانگین تبخیر – تعرق گیاه مرجع چمن به روشهای لایسمتری و فائو – پنمن – مانتیث بهترتیب برابر 4/32 و 4/19 میلیمتر بر روز و میانگین تبخیر – تعرق گیاه زعفران در دوره 175 روزه رشد، برابر با 2/34 میلیمتر بر روز بدست آمد. مقدار میانگین ضرایب گیاهی یک جزئی بهترتیب برابر با 0/36، 0/66، 0/86 و 0/42 و میانگین ضرایب گیاهی دوجزئی بهترتیب برابر با 0/37، 0/67، 0/87 و 0/42، در طول مراحل مختلف رشد برآورد شد.
معصومه عیسی زاده ماتک؛ سعید نواب پور؛ صادق آتشی
چکیده
افزایش املاح مختلف در خاک یا آب آبیاری گیاه را با تنش شوری مواجه میسازد. گیاه با قرار گرفتن در محیط شور با منفی شدن پتانسیل اسمزی محلول خاک و انباشتگی یونهای سمی نظیر سدیم و کلر صدمه میبیند. شوری بسیاری از خصوصیات رشد و فیزیولوژی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و مانع رشد و عملکرد مناسب آنها میشود. بیوسنتز متابولیت های ثانویه ...
بیشتر
افزایش املاح مختلف در خاک یا آب آبیاری گیاه را با تنش شوری مواجه میسازد. گیاه با قرار گرفتن در محیط شور با منفی شدن پتانسیل اسمزی محلول خاک و انباشتگی یونهای سمی نظیر سدیم و کلر صدمه میبیند. شوری بسیاری از خصوصیات رشد و فیزیولوژی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و مانع رشد و عملکرد مناسب آنها میشود. بیوسنتز متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی نه تنها به صورت ژنتیکی کنترل میشود، بلکه تحت تأثیر عوامل محیطی دیگر شامل شوری نیز قرار میگیرد. به منظور بررسی اثر تنش شوری و اکوتیپ بر برخی از خصوصیات بیوشیمیایی گیاه زعفران، آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل برپایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج سطح شوری (شاهد، 50، 100، 150 و 250 میلیمولار) و سه اکوتیپ (قائنات، تربت حیدریه و سبزوار) با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پاکدشت ورامین روستای فیلستان در سال 1397 انجام گرفت و سپس به گلخانههای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در اواخر پاییز سال 1397 انتقال داده شد. صفات اندازهگیری شده بیوشیمیایی (کلرفیل a، b، کل، کاروتنوئید، فنل کل، قندکل، پرولین و کروسین) بود. تجزیه و تحلیل دادهها با نرم افزارهای SPSS (Version22)، SAS و Excel 2016 انجام گرفت و مقایسه میانگین ها با استفاده از روش LSD انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری اثرات آشکار و معنیداری بر صفات مورفولوژیک و بیوشیمیایی زعفران داشت. در بین سطوح شوری، سطح شوری 50 میلی مولار در اغلب صفات مورد مطالعه نسبت به بقیه سطوح شوری برتری دارد. همچین اکوتیپ قائنات در اغلب صفات مورد مطالعه نسبت به دو اکوتیپ تربت حیدریه و سبزوار برتری نشان داد.
سید رضا موحد قدسی نیا
چکیده
این مقاله وضعیت فعلی تحقیقات در مورد چگونگی استفاده از بینایی ماشین در حوزه گیاه زعفران را بررسی میکند. زعفران یک ادویه با ارزش است که معمولاً دارای کاربردهای آشپزی و دارویی میباشد. با توجه به ارزش این محصول، نیازمند به اطمینان از کیفیت و خلوص آن وجود دارد که این مهم را میتوان از طرق مختلف بخصوص از طریق روشهای مبتنی بر بینایی ...
بیشتر
این مقاله وضعیت فعلی تحقیقات در مورد چگونگی استفاده از بینایی ماشین در حوزه گیاه زعفران را بررسی میکند. زعفران یک ادویه با ارزش است که معمولاً دارای کاربردهای آشپزی و دارویی میباشد. با توجه به ارزش این محصول، نیازمند به اطمینان از کیفیت و خلوص آن وجود دارد که این مهم را میتوان از طرق مختلف بخصوص از طریق روشهای مبتنی بر بینایی ماشین بررسی نمود. در این راستا در این مقاله جنبه‌های مختلف پردازش تصویر زعفران، ازجمله گرفتن تصویر، پیش‌پردازش، استخراج ویژگی و طبقه‌بندی بررسی شدهاست. استفاده از تکنیک‌های مختلف تصویربرداری مانند تصویربرداری RGB، HSI و تصویربرداری فراطیفی به همراه مزایا و محدودیت‌های آنها نیز موردبحث قرارگرفته است. این بررسی همچنین اهمیت استفاده از بینایی ماشین برای پردازش تصویر زعفران را در تشخیص تقلب زعفران که یک مشکل مهم در صنعت زعفران است، برجسته میکند. روشهای مختلفی برای تشخیص تقلب، مانند آنالیز شیمی‌سنجی، یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق، به‌تفصیل موردبحث قرارگرفته‌اند. به‌طورکلی، نتایج بررسی مقالات مختلف نشان میدهد که پردازش تصویر زعفران یک حوزه تحقیقاتی امیدوارکننده است که پتانسیل قابل توجهی برای بهبود کیفیت و خلوص محصولات زعفران دارد.
محبوبه رحمانی خلیلی؛ محمداسماعیل اسدی؛ علی محمدی ترکاشوند؛ ابراهیم پذیرا
چکیده
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) از جمله ارزشمندترین محصولات است که با توجه به نیاز آبی کم و سازگاری با مناطق خشک و نیمه خشک کشور، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. تحقیق حاضر در سالهای 1396-1394 با هدف بررسی عملکرد زعفران تحت تأثیر بافت خاک در روستای وامنان استان گلستان به عنوان یک منطقه کاشت جدید زعفران در مقایسه با ...
بیشتر
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) از جمله ارزشمندترین محصولات است که با توجه به نیاز آبی کم و سازگاری با مناطق خشک و نیمه خشک کشور، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. تحقیق حاضر در سالهای 1396-1394 با هدف بررسی عملکرد زعفران تحت تأثیر بافت خاک در روستای وامنان استان گلستان به عنوان یک منطقه کاشت جدید زعفران در مقایسه با منطقه قائن انجام شد. برای این منظور در هر دو منطقه مورد مطالعه، 30 مزرعه سه تا پنج ساله زعفران با سه تکرار و 90 نمونه با مدیریت زراعی تقریبا یکسان انتخاب و از خاک محدوده رشد بنهها (عمق 0-20سانتیمتر) نمونهبرداری انجام شد. همچنین ارزیابی عملکرد زعفران تحتتأثیر شاخصهای اقلیمی در وامنان در مقایسه با قائن در یک دوره پنج ساله انجام شد. تأثیر منطقه کشت (روستای وامنان و شهر قائن) بر عملکرد زعفران معنیدار است بهطوریکه مقدار آن در وامنان به طور میانگین 3/5 کیلوگرم در هکتار بیشتر از قائن برآورد شده است. نتایج پارامترهای اقلیمی شامل تبخیر، بارندگی، درجهحرارت میانگین، درجهحرارت حداکثر، درجهحرارت حداقل، ساعات آفتابی و روزهای یخبندان بر عملکرد زعفران نشان داد که عملکرد زعفران در روستای وامنان تحتتأثیر تعداد روزهای یخبندان قرار گرفته است. همچنین برای تخمین میزان تأثیر بافت خاک بر عملکرد زعفران از آماره آزمونهای جارک-برا و وایت استفاده شد. نتایج بر اساس روش تحلیل رگرسیونی با استفاده از این دو آزمون در قائن نشان داد مقادیر رس و سیلت بهترتیب با مقادیر 19/0 و 1/0 بهطور معنیدار بر عملکرد زعفران تأثیر داشتند.
اسفندیار حسنی مقدم؛ مریم رمضانی؛ مهدی شعبان
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستانهای مختلف استان لرستان شامل خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی زعفران و همچنین تغییر در ترکیبات اسانس آن در نقاط مختلف استان لرستان انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1398-1399 به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه 12 شهرستانهای مختلف استان لرستان شامل خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، ازنا، الیگودرز، سلسله، دلفان، الشتر، پلدختر، دوره چگنی و رومشکان تیمارهای آزمایشی بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار مکان بر وزن تر گل، وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، نسبت وزن تر کلاله به وزن تر گل، حداکثر رطوبت و ترکیبات فرار، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. مقایسه میانگین های تیمار آزمایشی نشان داد از 12 شهرستان مورد مطالعه میزان تولید زعفران فقط در 4 شهرستان بروجرد، ازنا، خرمآباد و سلسله اقتصادی بود. از بین این چهار شهرستان بیشترین میزان عملکرد گل (66/79 گرم در متر مربع)، وزن تر کلاله (77/6 گرم در متر مربع)، وزن خشک کلاله (13/1 گرم در متر مربع) و نسبت کلاله به گل (085/0) در زعفران کشت شده در شهرستان ازنا حاصل گردید. همچنین نتایج نشان داد بالاترین میزان سافرانال اسانس در زعفران کشت شده در شهرستان دورود به میزان حداکثر جذب 54 حاصل گردید. همچنین بیشترین میزان کروسین (حداکثر جذب 5/343) و پیکروکروسین (حداکثر جذب 144) به دست آمد. شهرستان بروجرد و دورود جزو شهرستانها معتدل استان هستند و شهرستان ازنا جزو شهرستانهای سرد استان لرستان هستند. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که برای حصول بالاترین میزان عملکرد بایستی زعفران را در شهرستان سرد ازنا کشت نمود ولی جهت دستیابی به بالاترین میزان ترکیبات مهم در اسانس میتوان زعفران را در شهرستانهای معتدل استان مانند بروجرد و دورود کشت نمود.
زهرا گرکانی نژاد مشیزی؛ ام البنین بذرافشان؛ هادی رمضانی اعتدالی؛ یحیی اسماعیل پور؛ برایان کالینز
چکیده
زعفران از کارآمدترین محصولات کشاورزی از نظر مصرف آب بوده و از نظر نیاز به عناصر غذایی نیز گیاهی کمتوقع محسوب میشود. ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است بهطوریکه حدود 90% از تولید و سطح زیرکشت زعفران در دنیا متعلق به ایران است. 96% زعفران ایران در خراسان تولید میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات ...
بیشتر
زعفران از کارآمدترین محصولات کشاورزی از نظر مصرف آب بوده و از نظر نیاز به عناصر غذایی نیز گیاهی کمتوقع محسوب میشود. ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است بهطوریکه حدود 90% از تولید و سطح زیرکشت زعفران در دنیا متعلق به ایران است. 96% زعفران ایران در خراسان تولید میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات ردپای آب زعفران تحت تاثیر تغییر اقلیم گذشته طی دوره‌ی 1385 تا 1396 در خراسان صورت گرفته است. براساس نتایج مناطق تولید زعفران در خراسان با کمک روش FCM به سه منطقه همگن اگروکلیماتیک تقسیم شد. میانگین وزنی ردپای آب کل زعفران در خراسان 2833 مترمکعب بر کیلوگرم است که سهم ردپای آبی و سبز بهترتیب 81/89، 11/18و سهم ردپای آب خاکستری بسیار ناچیز و در حدود 005/0 درصد است؛ که بیشترین ردپای آب مربوط به شهرستان بجستان (کلاستر2) (8/4176 مترمکعب بر کیلوگرم) و کمترین ردپای آب مربوط به شهرستان بشرویه (کلاستر 3) (5/1609 مترمکعب بر کیلوگرم) میباشد. متوسط ارزش اقتصادی زعفران 61/0 دلار برمترمکعب است که بهترتیب بیشترین و کمترین آن متعلق به شهرستان بشرویه و بجستان ( 03/1 و 40/0 دلار در هر مترمکعب) میباشد. نتایج تحلیل روند عملکرد و ردپای آب زعفران نشان داد که اجزاء ردپای آب زعفران طی دوره آماری مورد مطالعه دارای روند کاهشی معنیدار و عملکرد زعفران نیز طی این دوره دارای روند افزایشی میباشد. همچنین روند متغیرهای اقلیمی نشان داد، دما رو به افزایش و رطوبت و بارش رو به کاهش است، اما این روند از نظر آماری بی‌معنی و ناچیز است.
ناهید یعقوب نژاد؛ خدایار همتی؛ نسترن همتی
چکیده
رویکرد جدید تولید گیاهان دارویی به سمت افزایش کمیت و کیفیت ماده مؤثره با استفاده از روشهای کشاورزی پایدار و ارگانیک پیش میرود، بنابراین استفاده از کودهای آلی در تولید گیاهان دارویی برای تحقق این اهداف ضرورت مییابد. این تحقیق بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه شخصی زعفران در شهرستان کاشمر و آزمایشگاه ...
بیشتر
رویکرد جدید تولید گیاهان دارویی به سمت افزایش کمیت و کیفیت ماده مؤثره با استفاده از روشهای کشاورزی پایدار و ارگانیک پیش میرود، بنابراین استفاده از کودهای آلی در تولید گیاهان دارویی برای تحقق این اهداف ضرورت مییابد. این تحقیق بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه شخصی زعفران در شهرستان کاشمر و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمارها شامل: عصاره جلبک دریایی کلپ در غلظت (0، 1، 2، 3 میلیگرم در لیتر)، کمپوست چای (0، 200، 300، 400 میلیگرم در لیتر) و لیگنین (0، 500، 1000، 1500 میلیگرم در لیتر) بوده است. متغیرهای اندازهگیری شده شامل فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی، آنتوسیانین در دو بافت کلاله و گلبرگ و همچنین سافرانال کل، کروسین کل، پیکروکروسین کل در بافت کلاله بود. نتایج نشان داد که تیمارها در سطح یک درصد معنیدار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فنل کل کلاله (75/6 میلیگرم بر گرم) در تیمار جلبک دریایی 3 میلیگرم در لیتر و بیشترین میزان فلاونوئید کل کلاله (04/2 میلیگرم بر گرم) در اثر متقابل تیمارهای لیگنین 500 میلیگرم در لیتر، جلبک دریایی 1 میلیگرم در لیتر و کمپوست چای 200 میلیگرم در لیتر مشاهده شد. بالاترین میزان آنتوسیانین گلبرگ نیز (42/0 میلیگرم بر گرم) در تیمار جلبک دریایی 2 میلیگرم در لیتر، بیشترین درصد ظرفیت آنتیاکسیدانی کلاله (47/10 درصد) و بیشترین میزان آنتوسیانین کلاله (074/0 میلیگرم بر گرم) در تیمار شاهد مشاهده شد. در نهایت میتوان نتیجه گرفت کودهای جلبک دریایی، لیگنین و کمپوست چای تاثیر خوبی بر گیاه زعفران داشتند و با توجه به اهمیت اقتصادی این گیاه استفاده هرچه بیشتر از کودهای زیستی و آلی و جایگزین کردن با کودهای شیمیایی اثرات بهتری در کشاورزی خواهد داشت.
سمیه خوش پیک؛ ر ضا صدرابادی حقیقی؛ احمد احمدیان
چکیده
کشور ما بهدلیل تکیه برکشاورزی فاریاب، به شدت در معرض شورشدن اراضی و منابع آب قراردارد. شوری عموماً اثر قابلتوجهی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و آناتومیک گیاهان گذاشته و بر رشد و نمو، بقا و تولیدات گیاهی اثر منفی میگذارد. به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر ابرجاذب ...
بیشتر
کشور ما بهدلیل تکیه برکشاورزی فاریاب، به شدت در معرض شورشدن اراضی و منابع آب قراردارد. شوری عموماً اثر قابلتوجهی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و آناتومیک گیاهان گذاشته و بر رشد و نمو، بقا و تولیدات گیاهی اثر منفی میگذارد. به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر ابرجاذب بر عملکرد و میزان ماده موثره زعفران(Crocus sativus L.) آزمایش به‌صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و سه سال زراعی (99-1396) در مزرعهای واقع در روستای ضیاء الدین شهرستان تربت حیدریه انجام شد. فاکتور اصلی کیفیت آب آبیاری در دو سطح (شامل آب با هدایت الکتریکی 2 دسیزیمنس بر متر بهعنوان شاهد و آب با هدایت الکتریکی 6 دسیزیمنس بر متر) و فاکتور فرعی کاربرد سیلیکون وسوپرجاذب در شش سطح (شامل عدم مصرف بهعنوان شاهد، سیلیکون، نانوسیلیکون هر کدام با غلظت 5/1 در هزار، سوپرجاذب (4/0 گرم به ازای هرکیلوگرم وزن خشک خاک)، سیلیکون با سوپرجاذب و نانوسیلیکون با سوپرجاذب ). صفات مورد مطالعه شامل خصوصیات مورفولوژیکی از جمله تعداد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، عملکرد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، طول برگ و پهنای برگ، متوسط وزن بنه و گل، طول کلاله و خصوصیات فیزیولوژیکی شامل مقادیر کلروفیل، ترکیبات سافرانال، کروسین وپیکروکروسین بود. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش و مصرف سیلیکون و بلورآب در هر دو تیمار شوری و عدم تنش شوری باعث افزایش معنیدار صفات مهم رشد زایشی شامل تعداد گل، متوسط طول کلاله، متوسط وزن تک گل، عملکرد گل و کلاله ، میزان مواد موثره کلاله (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال)، در هر سه سال آزمایش بود. اثر تیمارها روی صفات رشد رویشی برگ زعفران شامل تعداد برگ، طول و پهنای برگ، عملکرد برگ، میزان کلروفیل a و b و همچنین روی صفات بنههای دختری تولید شده شامل تعداد کل بنه دختری، متوسط وزن بنههای دختری، میزان ماده خشک و عملکرد بنه در هر 3 سال آزمایش معنیدار بود. مصرف نانوسیلیکون همراه با سوپرجاذب در شرایط شوری باعث افزایش 8/46 % و 3/54 % به ترتیب در عملکرد گل و کلاله زعفران سال دوم نسبت به سال اول و همچنین افزایش1/60 %و 8/57 % عملکرد گل و کلاله سال سوم نسبت به سال دوم شد. نتایح آزمایش نشان داد، که کاربرد تلفیقی نانو سیلیکون و سوپرجاذب باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی زعفران در شرایط شوری گردید. بنابراین توصیه میشود جهت افزایش عملکرد و تولید زعفران از ترکیبات مذکور استفاده گردد.
محمدرضا نقوی؛ ابوالفضل توسلی
چکیده
شناسایی مکانیسم مولکولی-پروتئینی زعفران در مقابل تنش اسمزی در ایران که یکی از کشورهای خشک و نیمهخشک جهان محسوب میشود، از اهمیت ویژهای برخوردار است. بدین منظور و برای بررسی پاسخ پروتئینی به تنش اسمزی اعمال شده با غلظتهای مختلف PEG6000، آزمایشی با استفاده از دو توده زعفران (تربتحیدریه و مرند) به روش کشت آبکشت (هیدروپونیک) در ...
بیشتر
شناسایی مکانیسم مولکولی-پروتئینی زعفران در مقابل تنش اسمزی در ایران که یکی از کشورهای خشک و نیمهخشک جهان محسوب میشود، از اهمیت ویژهای برخوردار است. بدین منظور و برای بررسی پاسخ پروتئینی به تنش اسمزی اعمال شده با غلظتهای مختلف PEG6000، آزمایشی با استفاده از دو توده زعفران (تربتحیدریه و مرند) به روش کشت آبکشت (هیدروپونیک) در مرحلة رشد رویشی (گیاهچه‌ای) در گلخانه انجام شد. دو هفته پس از اعمال تنش اسمزی نمونهبرداری از کلیه واحدهای آزمایشی انجام شد. بر طبق نتایج بدست آمده از لحاظ واکنش پروتئینی تحت تنش اسمزی توده تربتحیدریه نسبت به توده مرند در وضعیت مطلوبتری قرار داشت. همچنین نتایج تجزیه پروتئوم دو توده نشان داد که از بین 17 لکه پروتئینی معنیدار بین گیاهان شاهد و تیمارهای تنش اسمزی، تعداد چهار لکه پروتئینی بین دو توده مشترک و تعداد شش و هفت لکه پروتئینی بترتیب منحصر به توده تربتحیدریه و مرند بودند. در تفسیر پاسخ اختصاصی میتوان اظهار داشت که توده متحملتر تربتحیدریه تحت تنش بیشتر در مسیر دفاع آنتیاکسیدانی فعالیت داشته و شامل افزایش فعالیت پروتئینهای harpin binding protein 1 و peroxiredoxin بودند. در حالی که توده حساستر مرند بیشتر آسیب خود را در مسیرهای مختلف بیولوژی از طریق کاهش فعالیت پروتئینها خصوصاً کاهش پروتئین Thylakoid lumenal 29.8 kDa دخیل در واکتش نوری فتوسنتز داشت. در مجموع پاسخ پروتئینی متفاوت دو توده و مهمترین واکنش پروتئینی و مسیرهای متابولیکی مهم تودههای مورد مطالعه زعفران مشخص شد.
فرهاد جوان؛ نازنین نعیم آبادی؛ سیروس حجت شمامی
چکیده
گردشگری کشاورزی میتواند به عنوان یکی از عرصه های تنوع بخشی به اقتصاد روستایی مدنظر قرار گیرد، در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال واکاوی اثرات گردشگری کشاورزی بر توسعه اقتصاد محلی مبتنی بر مزارع زعفران در دهستان دربقاضی شهرستان نیشابور میباشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می ...
بیشتر
گردشگری کشاورزی میتواند به عنوان یکی از عرصه های تنوع بخشی به اقتصاد روستایی مدنظر قرار گیرد، در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال واکاوی اثرات گردشگری کشاورزی بر توسعه اقتصاد محلی مبتنی بر مزارع زعفران در دهستان دربقاضی شهرستان نیشابور میباشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل الکتره فازی استفاده شد. در مطالعه همبستگی بین اثرات گردشگری کشاورزی و توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی، بررسی مقادیر ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیر مستقل (گردشگری کشاورزی) با توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی رابطه مثبت و معنی داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد. همچنین ضرایب بتا در تحلیل رگرسیون نشان داد که در بین گویه های توسعه اقتصادی وارد شده به معادله رگرسیون، سهم گردشگری کشاورزی در تنوع و ثبات در ایجاد اشتغال بیشتر از سایر گویه های توسعه اقتصادی میباشد، در ادامه نیز نتایج تحلیل مسیر نشان داد، هر یازده گویه در سطح p=0/000 (99 درصد اطمینان) رابطه غیرمستقیمی با گردشگری کشاورزی داشتند. در نهایت به منظور مطالعه عمیق تر تحلیل فضایی توسعه اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی با تاکید بر گردشگری کشاورزی در هر یک از روستاها از مدل الکتره استفاده گردید. نتایج نشان داد، روستای خوجان با ماتریس به دست آمده 5، بالاترین میزان توسعه اقتصادی را به خود اختصاص داده است، و روستاهای دیگر نیز به ترتیب، جعفرآباد و روح آباد، کاریز صباح با ماتریس 3، شادمیانه، کاریزک، جیلو، نوروزآباد با ماتریس 2، در نهایت روستاهای بحرود و حقیه با ماتریس 1، بالاترین و پایینترین میزان توسعه اقتصادی را با تاکید بر گردشگری کشاورزی (زعفران) به خود اختصاص دادهاند. پیشنهاد میشود که سازمانهای مسئول در جهت توسعه و شاخته شدن مزارع گردشگری زعفران به عنوان بنگاههای زودبازده در راستای تسهیلات بانکی و حمایتهای بخش خصوصی همکاری و مشارکت داشته باشند.
غلام بساط پور؛ محمد خیرخواه؛ مهدی بابائیان
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای پتاسیم و گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در منطقه کرمانشاه انجام شد. کاشت گیاه در پاییز سال 1396، بررسی رشد رویشی گیاه در بهار 1397 و برداشت گلها در پاییز سال 1397 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای پتاسیم و گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در منطقه کرمانشاه انجام شد. کاشت گیاه در پاییز سال 1396، بررسی رشد رویشی گیاه در بهار 1397 و برداشت گلها در پاییز سال 1397 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود پتاسیم (سولفات پتاسیم) در چهار سطح (0، 50، 75 و 100 کیلوگرم در هکتار) و کود گوگرد (گرانوله) نیز در چهار سطح (0، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) مورد استفاده قرار گرفت. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل: تعداد گل در متر مربع، وزن تازه گل، طول کلاله، طول خامه، طول مادگی، وزن کلاله، وزن خامه، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی بودند. نتایج بدست آمده نشان داد مصرف گوگرد و پتاسیم تاثیر معنیداری بر خصوصیات کمی زعفران داشت. بیشترین میزان تعداد گل در واحد سطح با میانگین 55.5 عدد در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار کود گوگرد بدست آمد، همچنین بیشترین میزان وزن تر گل، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی بترتیب با میانگین 28.7، 115 و28.8 گرم تحت تاثیر مصرف 200 کیلوگرم گوگرد ثبت گردید. بررسی نقش کود پتاسیم نیز نشان داد بیشترین میزان وزن تر گل با میانگین 27.2 گرم در مترمربع، با کاربرد 100 کیلوگرم پتاسیم ملاحظه شد. مقایسه اثر متقابل گوگرد و پتاسیم نشان داد مصرف 200 کیلوگرم گوگرد همراه با 100 کیلوگرم پتاسیم تولید بیشترین میزان طول کلاله و طول خامه بترتیب با میانگین 3.8 و 4.3 سانتیمتر و تولید بیشترین میزان وزن خشک کلاله و وزن خشک خامه بترتیب با میانگین 1200 و 450 گرم در هکتار را به همراه داشت.
فاطمه رستگاری پور؛ فریبا برابادی
چکیده
یکی از عوامل مهمی که باعث عدم تحقق اهداف توسعه کشاورزی و افزایش تولید و درآمد کشاورزان در کشورهای درحالتوسعه میشود نارسایی سیستم توزیع محصولات کشاورزی است. زعفران بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشور از این امر مستثنا نمیباشد. لذا هدف اصلی این مطالعه طراحی مسیر بهینه توزیع زعفران با کاربرد روش برنامهریزی آرمانی چند ...
بیشتر
یکی از عوامل مهمی که باعث عدم تحقق اهداف توسعه کشاورزی و افزایش تولید و درآمد کشاورزان در کشورهای درحالتوسعه میشود نارسایی سیستم توزیع محصولات کشاورزی است. زعفران بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشور از این امر مستثنا نمیباشد. لذا هدف اصلی این مطالعه طراحی مسیر بهینه توزیع زعفران با کاربرد روش برنامهریزی آرمانی چند انتخابی است. به‌منظور دستیابی به این هدف آمار و اطلاعات موردنیاز با استفاده تکمیل 352 پرسشنامه در بخش تولیدکنندگان، 40 پرسشنامه در بخش عمدهفروشان و 150 پرسشنامه در بخش خرده‌فروشان با روش نمونهگیری تصادفی در دسترس و در شهرستان تربتحیدریه بهعنوان یکی از مهمترین مراکز تولید این محصول جمعآوری گردید. نتایج حاصل از بهینهسازی مدل نشان داد 64 درصد از کشاورزان نمونه مورد مطالعه کمتر از 10 کیلوگرم زعفران را به انبار فرضی منتقل میکنند. 32 درصد از کشاورزان بین 10 تا 50 کیلوگرم و تنها 4 درصد آنان بیش از 50 کیلوگرم زعفران را به انبار فرضی منتقل کردند. 62 درصد عمدهفروشان کمتر از 100 کیلو زعفران و 38 درصد مابقی بیشتر از 100 کیلو زعفران را از انبار فرضی دریافت نمودند. همچنین20 درصد عمدهفروشان کمتر از 20 کیلو زعفران، 52 درصد آنان بین 20 تا 40 کیلو زعفران و 28 درصد بیش از 40 کیلو زعفران را به خرده‌فروشان انتقال دادند. طبق پاسخ بهینه مدل، متوسط میزان انتقال زعفران از خرده‌فروشان به بخش کدکن، جلگه رخ، بایگ و بخش مرکزی تربتحیدریه نیز به ترتیب برابر 0.88، 0.34، 0.87 و 32.76 کیلوگرم گزارش شد. همچنین نتایج بهینهسازی مدل با سه کانال توزیع نشان داد کانال توزیع شماره 2 (کشاورز- خرده‌فروش- مصرف‌کننده) بهعنوان کانال بهینه با کمترین هزینه انتخاب گردید.
محدثه السادات نسرین؛ سمیه قاسمی؛ شیما شهبازی منشادی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) از گرانقیمتترین محصولات کشاورزی و دارویی جهان است که دارای جایگاه ویژهای در بین محصولات صادراتی میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیر برخی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد و کیفیت زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کود زیستی EM (Effective ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) از گرانقیمتترین محصولات کشاورزی و دارویی جهان است که دارای جایگاه ویژهای در بین محصولات صادراتی میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیر برخی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد و کیفیت زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کود زیستی EM (Effective Microorganisms) (با و بدون کود)، دو سطح سلنیوم (0 و 1 میلیگرم بر لیتر) و سه سطح فسفر (0، 25 و 50 میلیگرم بر لیتر) بودند. فاکتورهای مورد بررسی شامل تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله، مقدار کروسین، پیکروکروسین و سافرانال بود. نتایج نشان داد که کاربرد کود EM در گیاهان تیمار شده با سلنیوم، باعث افزایش معنیدار تعداد گل زعفران شد. وزن خشک کلاله در گیاهان تیمار شده با کود EM و غلظت 50 میلیگرم بر لیتر فسفر، در حضور سلنیوم بهطور معنیداری بیشتر از عدم حضور سلنیوم بود. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد سلنیوم به همراه کود EM در بالاترین سطح فسفر، باعث افزایش معنیدار وزن خشک گل و وزن تر کلاله گردید. بر اساس نتایج این مطالعه، مقدار پیکروکروسین در گیاهان تیمار شده با غلظت 50 میلیگرم بر لیتر فسفر بهطور معنیداری بیشتر از تیمار شاهد بود. همچنین، کاربرد فسفر باعث افزایش مقدار سافرانال گردید.